Vanaf 1 januari krijgen patiënten met ernstige of zeldzame ziekten sneller toegang tot veelbelovende geneesmiddelen die nog niet officieel zijn goedgekeurd. Met een nieuw vergoedingsbeleid wil minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) vermijden dat gezinnen jarenlang moeten wachten op prijsonderhandelingen tussen farmabedrijven en de overheid.

Vandaag botsen patiënten vaak op torenhoge kosten wanneer ze nood hebben aan nieuwe behandelingen die nog niet terugbetaald worden. Het bekendste voorbeeld is dat van Pia, het meisje dat in 2019 via een grote inzamelactie geld moest verzamelen voor een peperdure gentherapie. Volgens Vandenbroucke moet het nieuwe systeem dat soort schrijnende situaties voorkomen. Dat meldt VRT NWS.

Het “Early and Fair Rapid Access System” maakt het mogelijk om geneesmiddelen met veelbelovende resultaten in klinische proeven sneller toegankelijk te maken. Om dit te financieren trekt de overheid 25 miljoen euro uit. Dat budget komt er via een verhoging van de minimumprijs van geneesmiddelen.

Kritische kanttekeningen

Toch zijn er ook vragen bij het plan. Professor Patrick Vankrukelsven (KU Leuven) benadrukt dat de doorlooptijd tussen goedkeuring en terugbetaling in België inderdaad lang is, gemiddeld zo’n anderhalf jaar. Maar hij betwijfelt of het nieuwe systeem voor een grote groep patiënten een verschil zal maken. Zeker voor zeldzame ziekten, die slechts enkele mensen treffen, blijven de hindernissen groot.

Daarnaast wijst hij erop dat het budget relatief klein is. België besteedt jaarlijks meer dan 10 miljard euro aan geneesmiddelen, waardoor 25 miljoen volgens hem slechts een druppel op een hete plaat is. Het gevaar bestaat dat het fonds snel uitgeput raakt en de impact beperkt blijft.