Het protest tegen Theo Francken, de N-VA-staatssecretaris voor Asiel en Migratie, houdt aan. In de snijdende kou betoogden tussen de 10.000 en 15.000 demonstranten gisteren in Brussel tegen z’n beleid. Zeker in Franstalig België heeft dat impact: PS, PTB en Ecolo liepen allemaal mee. Maar Theo Francken zelf laat het niet aan z’n hart komen: hij voelt naar eigen zeggen “de steun van de stilzwijgende meerderheid”. Het verschil tussen de temperatuur in Vlaanderen en Franstalig België is groot. 

Kan het zijn dat tienduizend betogers tegen je beleid eigenlijk goed nieuws zijn? Dat hoe meer dat protest aanhoudt, hoe meer tevreden je er van wordt? Dat slogans tegen je persoon misschien niet het slechtste nieuws zijn?

Het geldt in elk geval voor Theo Francken (N-VA), die dit weekend nog eens kop van jut was op een grote protestmars, ‘Human Wave, voor solidariteit en humaniteit’. Die mars werd georganiseerd door het ‘Platform van burgers die vluchtelingen steunen’. Tussen de 10.000 (volgens de politie) en de 15.000 (volgens de organisatoren) demonstranten kwamen afzakken naar het Maximiliaanpark in Brussel. Ze eisen vooral een “menselijker asielbeleid”.

Het Platform wil de politiek er vooral aan herinneren dat het dankzij hen is dat er geen vluchtelingenkamp zoals in Calais verschijnt in Brussel. Want sinds 2017 heeft dat platform al 50.000 overnachtingen aangeboden aan transmigranten, via plekken bij burgers thuis. Het Platform heeft vooral aan Franstalige kant veel felle aanhangers.

Het feit dat de regering nu een nieuwe wet klaar heeft, waarbij politie bij burgers en organisaties mag binnenvallen met een huiszoekingsbevel, zien de betogers als een pure schande. Dat er daarvoor geen regeling bestond, en dat het dus net meer een juridisch kader biedt nu, wuiven ze weg. Kop van jut zijn Francken, maar ook premier Charles Michel (MR), die ‘collaboreert met de N-VA’.

De grote vraag over het protest, dat aangevoerd wordt door een aantal charismatische figuren uit die burgerbeweging, is of het een impact heeft op de rest van de bevolking. Het is opvallend hoe de boodschap van kritiek alvast veel meer weerklank krijgt in de Franstalige pers. Maar ook aan Vlaamse kant krijgen de betogers wel wat aandacht, zeker bij de openbare omroep.

Grote gelijkenis met Maggie De Block destijds

En toch reageert Francken eerder laconiek over het protest: “Mijn aanvoelen van de Vlaamse/Waalse/Brusselse polsslag? De stilzwijgende meerderheid staat pal achter ons beleid. En deze honderdduizenden zullen die steun wel uiten op hun manier.”

De parallel met Maggie De Block (Open Vld), z’n voorgangster op de post van Asiel en Migratie, is groot. Als relatief onbekende politica kreeg ze, zeker in het begin van haar beleidsperiode, felle kritiek. De progressieve media zaten haar in de nek om haar op foutjes te betrappen. Maar De Block trok zich weinig aan van die tegenkanting, en deed rustig haar ding. Het gevolg was een electorale triomf.

Daarop rekent Francken nu ook: in peilingen stoomt hij door tot diezelfde pieken die De Block ooit bereikte. Hoe meer hij kritiek krijgt (zeker als het is in de vorm van protestacties waarbij politieke tegenstanders hem een Nazi-uniform aantrekken in spotprenten), hoe meer hij daar z’n voordeel uit kan halen: de Vlaming houdt van de underdog, van diegene die telkens weer de klappen moet incasseren, maar recht blijft staan. In die zin zijn de aanhoudende protestacties eigenlijk een geschenk uit de hemel voor Francken.

10.000 betogers tegen ons migratiebeleid. Mijn aanvoelen van de Vlaamse/Waalse/Brusselse polsslag? De stilzwijgende meerderheid staat pal achter ons beleid. En deze honderdduizenden zullen die steun wel uiten op hun manier. ?❤️

— Theo Francken (@FranckenTheo) February 25, 2018

Groot verschil tussen de Vlaamse en Franstalige oppositie

Aan Vlaamse kant is er ook geen oppositie die aanhoudend inbeukt op Francken. De sp.a houdt zich in het migratiedebat eerder op een hardere lijn, uitgezet door voorzitter John Crombez. Inhoudelijk kunnen ze af en toe prikken, onder meer in het Soedan-debat. Bij Groen is kamerlid Wouter De Vriendt het felst, hij gaat regelmatig in de clinch met Francken. Maar binnen z’n partij wordt hij toch ook af en toe teruggefloten. Het besef leeft aan Vlaamse kant dat op dit dossier weinig te winnen valt.

Voor de Franstalige oppositie tegen premier Michel ligt dat fundamenteel anders. In Franstalig België is de publieke opinie, en zeker de pers, merkelijk feller, als het over het asielbeleid gaat. De kritiek op Francken klinkt er zwaarder, zowel Ecolo, als PS en PTB maar ook DéFI beuken onophoudelijk in op Francken. En quasi-permanent wordt de eerste minister daarbij weggezet als “schoothond van de N-VA”. Het komt er voor premier Michel dus op aan om het beleid wel te steunen, maar niet helemaal meegezogen te worden in een hevig anti-N-VA-sentiment.

De MR mag dan wel een liberale partij zijn, een deel van de eigen achterban is stevig verankerd in de burgerbeweging die de vluchtelingen helpt. Zo biedt onder meer de Luikse gouverneur en ex-minister Hervé Jamar slaapplaatsen aan. Daar waar Francken dus wint bij een aanhoudend debat rond zijn beleid en zeker zijn figuur, kijken ze aan Franstalige kant binnen de meerderheid toch serieus met argusogen naar een beweging die in de snijdende kou zomaar 10.000 mensen op de been brengt.

Bezoek aan de UK

Francken werkt ondertussen volop verder, vandaag trekken hij en minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon naar de UK. Bedoeling is daar om met de Britse minister van Binnenlandse Zaken Amber Rudd samen te zitten, over de transmigranten. Want veel van die migranten willen naar de UK, en weigeren asiel aan te vragen in de rest van Europa. Ze zijn dus doelbewust illegaal op het continent, en pogen steeds over het Kanaal te raken.

“Er worden heel wat gegevens uitgewisseld tussen de Belgische politiediensten en de Britse. Het gaat over inlichtingen over transitmigranten en over de mensensmokkelaars, die grof geld verdienen met de trafiek. We hopen dat de discussies over de brexit de goede samenwerking niet zullen hypothekeren. Daarom trekken we naar het VK om dit rustig te bespreken”, laat Jambon weten via z’n woordvoerder in De Morgen.

Jambon en Francken willen zo snel mogelijk een top rond dit thema, met enerzijds de UK en anderzijds België en Frankrijk, de twee landen die er het meeste last van hebben.