De Vlaamse formatie gaat naar een hogere versnelling. Maar verdient de onderhandeling tussen N-VA en Vlaams Belang een duidelijke coda, of weigert Bart De Wever (N-VA) z’n meest voor de hand liggende partners CD&V en Open Vld al te veel te beschadigen?
“Hoe lang ga je ons geduld nog op de proef stellen, Bart De Wever”, tweet Gwendolyn Rutten, voorzitter van Open Vld, vrij vertaald van Cicero. Die kreeg met z’n vlammende speech ooit de senator Catalina achter de tralies, omdat die laatste bezig was een staatsgreep voor te bereiden.
Zo ver zijn we vandaag niet. Al flirt De Wever natuurlijk wel al weken met een onwaarschijnlijk politiek scenario: na vier decennia in haar bestaan zit het extreemrechtse en flamingante Vlaams Belang dichter dan ooit bij regeringsdeelname. Dat laatste blijft een relatieve afweging, de vorige veertig jaar wilde de partij zelf ook helemaal niet, maar toch.
Vlaams Belang speelt het spelletje helemaal mee
Vanmorgen op de radio toonde Barbara Pas, de trouwe luitenant van Belang-voorzitter Tom Van Grieken, andermaal dat Vlaams Belang ver wil gaan. Want het Belang heeft zich bijzonder gematigd opgesteld, om N-VA de kans te geven een ‘redelijk’ inhoudelijk voorstel te doen aan CD&V en Open Vld, om in een coalitie te stappen, mét het Vlaams Belang. Tenminste, dat is wat Pas vanmorgen iedereen graag doet geloven.
Het is vooral een methode om “de achterban van CD&V en Open Vld” onder druk te zetten, zo geeft ze meteen zelf toe. De top van beide partijen houdt officieel strak vast aan het cordon sanitaire. Achter de schermen zijn er wel degelijk denkoefeningen die toch wat verder gaan dan een harde ‘njet’, zo valt op te maken uit indiscreties.
Maar tussen een denkoefening en een echt politiek manoeuvre zit in tijden van formatie nog altijd dag en nacht. In de praktijk draait deze fase in de Vlaamse regeringsvorming dus toch vooral rond het elegant afscheid nemen van het Vlaams Belang. Pas en Van Grieken hopen duidelijk dat dat niet op basis van “het cordon sanitaire” gebeurt, maar een tekst, “op basis van inhoud.”
Laat De Wever Open Vld nog wat wachten?
Het is echter onduidelijk of De Wever echt met zo’n tekst zal komen. Peter De Roover (N-VA) veegde alvast van tafel dat er echt een formateursnota bestaat. Maar tegelijk wees hij erop dat gewoon een coalitie van tafel vegen, omdat er het cordon sanitaire is, “wat te makkelijk is”.
Vraag is hoe ver De Wever wil en kan gaan in zijn waarschijnlijk toekomstige coalitiepartners CD&V en Open Vld tegen de muur zetten over de kwestie van ‘het Vlaams Belang’. Openlijk een spelletje zwarte pieten spelen, betekent meteen dat de Vlaamse onderhandelingen met een valse noot beginnen.
Dat Rutten nu tweet, hoeft niet meteen veel te betekenen. Al dagen geleden zette Open Vld druk, over de Vlaamse onderhandelingen en de flirt met het Vlaams Belang. Net om zeker Rutten geen overwinning te gunnen, liet de N-VA daarop de zaak nog aanspelen. Vraag is of dat steekspelletje doorgaat.
Op links staan overigens ook Groen en sp.a nog officieel mee op het schaakbord. Zeker bij Groen leeft de overtuiging dat het lang genoeg geduurd heeft, en dat het toneeltje mag stoppen. Maar openlijk willen ze dat nog niet gezegd hebben. De sp.a is iets voorzichtiger, ook al zijn ook daar genoeg stemmen opgegaan om duidelijk te maken aan de voorzitter dat van een coalitie met N-VA geen sprake kan zijn.
Het is aan De Wever om het spel te spelen, vermoedelijk vandaag of ten laatste morgen.