In een afgelegen gebied tussen Griekenland en Albanië heeft een groep onderzoekers een van de meest verrassende vondsten in de wereld van ondergrondse dieren gedaan: een gigantisch spinnenweb dat meer dan 100 vierkante meter beslaat en waar meer dan 111.000 spinnen leven. Een echt ecosysteem van zijde, zwevend tussen de wanden van een grot…

Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Subterranean Biology, werd geleid door bioloog István Urák van de Sapientia Hongaarse Universiteit van Transsylvanië. Volgens de onderzoekers gaat het om het eerste bekende geval van coöperatief samenleven tussen twee spinnensoorten die buiten de grot elkaars rivalen zijn.

Twee rivalen

Het spinnenweb werd gebouwd door Tegenaria domestica, de klassieke huisspin, en Prinerigone vagans, een andere wijdverspreide Europese soort. Duizenden trechterwebben zijn met elkaar verstrengeld tot één structuur, als een soort miniatuur stadswijk. Elke spin leeft in haar eigen “zijde-appartement”, maar de hele kolonie functioneert als één collectief organisme waarbij ruimte en middelen worden gedeeld.

Bovengronds is de tegenaria een roofdier voor de andere soort. Maar in het giftige duister van de grot, waar zicht geen rol speelt en overleven van samenwerking afhangt, gelden andere regels: de twee populaties leven vreedzaam naast elkaar, jagen op dezelfde prooien en maken samen gebruik van de schaarse hulpbronnen van het milieu.

Eigen ecosysteem

Aan de basis van deze ongewone voedselketen staan kleine insecten, de chironomiden, die zich voeden met microbiële biofilms die worden gevormd door bacteriën die kunnen overleven dankzij zwavel en waterstofsulfide in het ondergrondse riviertje. Het systeem doet denken aan dat van de diepzee, waar leven floreert zonder enig zonlicht.

Genetische en microbiologische analyses laten zien dat de grottenspinnen unieke aanpassingen hebben ontwikkeld: een afwijkend DNA en een minder diverse darmflora dan hun soortgenoten boven de grond. Voor wetenschappers vormt deze ‘zijde-stad’ een buitengewoon venster op evolutie in extreme omgevingen – en een schat die beschermd moet worden voordat menselijke activiteit hem kan aantasten.

Bron: Subterranean Biology