Drie jaar geleden deze week besloten ze in Colorado om cannabis te reglementeren en te legaliseren. Het is een succesverhaal over de hele lijn geworden: minder misdaad, minder overlast, zelfs minder gebruik bij tieners. Plus, door de taksen erop, worden miljoenen opnieuw in de gemeenschap gepompt, het onderwijs op kop. Canada is next: volgend jaar al wordt daar legalisering erdoor geduwd. 

Ook steeds meer Amerikaanse staten en steden zijn op weg naar volledige legalisering. Cannabis voor recreatief en medisch gebruik, weze het gereglementeerd, is ondertussen legaal in Alaska, Oregon en Washington. In de hoofdstad, Washington DC is gebruiken ook legaal, maar het Amerikaanse Congress blokkeert momenteel nog de commerciële verkoop ervan. Twaalf staten hebben cannabis voor medisch gebruik ondertussen toegelaten en hebben het gedecriminaliseerd.

Het al dan niet legaliseren van cannabis is ondertussen gewoon een zuiver politieke, ideologische discussie geworden. Je kan stellen dat er meer dan voldoende wetenschappelijk bewijs is dat aantoont dat cannabis niet de duivelse drug is waar ze voor werd afgeschilderd. Alcohol komt steevast als een veel, veel groter (gezondheids)gevaar naar boven bijvoorbeeld.

De case Colorado

Maar we hebben ook steeds meer voorbeelden uit de praktijk, van plaatsen waar cannabis gelegaliseerd is, die tonen dat als je het goed genoeg reglementeert, het uit het strafboek halen van de drug alleen maar positieve effecten heeft. Zoals in Colorado dus.

In Colorado in de VS is het recreatief gebruik van cannabis sinds 1 januari 2014 toegelaten en gereglementeerd. Pas vanaf 21, en je kan het maar kopen in dosis van maximaal 28 gram. Het wordt belast als een luxegoed: 15 procent “excise tax”, nog eens 10 procent sales tax en nog eens 2,9 procent speciale marihuana tax. In totaal dus 27,9 procent aan taks. Voor ons lijkt dat acceptabel, voor de VS is dat hallucinant veel.

Geen drama. Integendeel

Tegenstanders voorspelden een drama. Maar, bijna twee jaar later, moeten ze het tegenovergestelde vaststellen. Om te beginnen: legalisering heeft het gebruik niet eens echt doen toenemen. Het heeft het duidelijk alleen uit het criminele circuit gehaald. 13 project van de inwoners van Colorado boven de 26 jaar zegt nu “regelmatig” te gebruiken. Voor de legalisering was dat 10 project.

Maar, denk toch aan de kinderen, niet? Wel, net deze week zijn er twee studies uitgekomen die bewijzen dat de legalisering jongeren niet aanzet om meer wiet te gaan gebruiken. Het National Institute on Drug Abuse (NIDA) stelde zelfs een daling vast, terwijl eentje die uitgevoerd werd in de scholen in Colorado geen verschil zag met vroeger: het aantal tieners dat wel eens een joint rookt blijft stabiel op 20 procent.

Spectaculaire daling misdaad

In Colorado zal de legale, gereglementeerde verkoop van cannabis netto iets van een 100 miljoen euro opleveren dit jaar aan de gemeenschap. Dat geld gaat voornamelijk naar scholen, de politie en het gerecht.

Het aantal drugsdelicten is met 80 procent afgenomen sinds de legalisering. En, stelde de baas van de politie in Denver onlangs vast: “drug dealers are leaving town”. Er is een daling van meer dan 10 procent in het aantal moorden, slagen en verwondingen, verkrachtingen, inbraken en andere gewelddadige misdrijven. Het aantal autodiefstallen en -inbraken halveerde. Het aantal aanrandingen en verkrachtingen nam respectievelijk 14 en 28 procent af.

En dat heeft voor een groot stuk te maken met dit: doordat de politie en het gerecht niet meer moeten bezig zijn met drugsdelicten (30.000 per jaar voor de legalisering, nu nog 2.000) kunnen ze hun tijd en geld inzetten op andere zaken. Het gaat om 50 miljoen euro die de politie en het gerecht in de staat Colorado nu efficiënter kunnen gebruiken. Daar komt nog eens ongeveer 30 miljoen bij, het deel van de taksen dat bij wet in politie en gerecht moet worden geïnvesteerd.

“We’ve got all these young people, and they’re here, they’re starting businesses, and they’re driving our economy”

De legalisering heeft naar schatting ook 30.000 jobs gecreëerd in de jongste twee jaar: allemaal mensen die nu werken in serres, distributie, in de legale verkoop of in een spectaculair groeiende sector die materiaal en grondstoffen fabriceert voor het groeien van cannabis. Zelfs het toerisme is met 8 procent gestegen. “We’ve got all these young people, and they’re here, they’re starting businesses, and they’re driving our economy”, zei gouverneur Hickenlooper onlangs. Hij was à propos tegen de legalisering, maar heeft nu zijn mening herzien.

De legalisering blijkt overigens uitstekend te zijn voor de zuiver lokale economie. Doordat federaal cannabis illegaal blijft in de VS, is het banken door de Federal Reserve verboden om geld aan te nemen of te verstrekken aan de sector. Het betekent ook dat geld dat verdiend wordt in Colorado in Colorado blijft.

Al die dingen hebben ervoor gezorgd dat er nu een pak meer mensen achter de legalisering staan. En niet alleen in Colorado. 55 procent van de Amerikanen boven de 21 is nu voor een gereglementeerde legalisering. 57 procent zegt geen probleem te hebben moest er een wiet-zaak openen in hun buurt. Twintig jaar geleden was amper 16 procent van de Amerikanen te vinden voor legalisering.

Canada

In 2016 wordt sowieso een nieuwe mijlpaal genomen. Vorige week kondigde de kersverse Canadese premier Justin Trudeau aan dat hij volgend jaar in zijn land cannabis gaat legaliseren. Daarmee is Canada het eerste land van de G7 waar dat op federaal niveau gebeurt.

Twee op drie Canadezen staan achter die legalisering blijkt. Van de 35 miljoen Canadezen zijn er ongeveer een miljoen die regelmatig wiet roken. Trudeau wil dat doen naar model van onder meer Colorado en Uruguay.

“Harde aanpak enige oplossing”

Hij gaf ook toe wel eens een joint te hebben gerookt. “I’m not someone who is particularly interested in altered states, but I certainly won’t judge someone else for it. I think that the prohibition that is currently on marijuana is unjustified”, zei Trudeau. “This isn’t about making cannabis more available to smoke, it’s about dealing with a bad prohibitionist model that has led to global carnage. Legalizing pot will destroy the illegal market.”

De koers die Canada vaart, staat lijnrecht tegenover die in ons land, waar de N-VA gelooft dat “een harde aanpak de enige oplossing is”. In Vlaanderen heeft nochtans één op vier mensen onder de 65 wel eens ooit cannabis geprobeerd of gebruikt het. 17 procent van de volwassenen onder de 50 jaar gebruikt het minstens één keer per jaar, 7 procent meer dan één keer per maand.