Ook het gezin leeft met een psychische aandoening

Een dochtertje van zes met een angststoornis en een moeder met 22 persoonlijkheden. Hoe gaan deze ouders en kinderen om met de psychische uitdagingen binnen hun gezin? 

Een mama met een identiteitsstoornis

Mirte (45) en haar vrouw Ingrid (47) zijn ouders van Lotta (15). Mirte heeft door een erg traumatische jeugd een dissociatieve identiteitsstoornis ontwikkeld. Ze heeft 22 persoonlijkheden.

Het is voor Mirte net alsof ze altijd in een heel druk restaurant zit, met huilende baby’s en roepende mensen. Ze kan alleen nooit opstaan en de deur uitlopen als ze er genoeg van heeft.

“Ik heb nooit ervaren dat ze anders was dan andere ouders”, vertelt dochter Lotta. “Ik vind het vooral lastig voor haar, wat zij allemaal heeft meegemaakt vroeger.” Lotta’s schoolgenoten doen nooit vervelend. Van Lotta mag iedereen alles vragen. “Maar ik vind niet dat ik een coming out voor mijn moeder moet houden.”

Lotta vindt het heel erg wanneer mensen oordelen over psychisch zieken met een gezin. “Alsof je geen kinderen mag hebben dan, vreselijk! Het heeft me niks gekost, eerder dingen geleerd.” Ingrid vertelt dat hun dochters daardoor niemand veroordelen. “Het is nooit te gek voor hen.”

Door haar vrouw en kinderen is Mirte gestopt met vechten tegen zichzelf. “Omdat zij mij accepteren zoals ik ben, ben ik ook mezelf gaan accepteren. Maar mijn kinderen mogen nooit voor mij gaan zorgen. Ik ben de moeder, hoe dan ook.”

Een mama met een depressie

De Chileense Florencia (38) is een trotse moeder van drie kinderen: Mats (9), Dieter (11) en Bas (13). Voor de buitenwereld lijken ze het perfecte gezinnetje, maar dat is wel anders geweest. In 2015 kampte Florencia namelijk met een zware depressie.

Toen zijn moeder volledig crashte was Bas pas tien jaar. “Ik herinner me vooral dat het een zware periode was. Mama was constant moe, en als we nog maar iets verkeerd deden of zeiden begon ze te roepen.”

Florencia zat negen maanden thuis, waardoor het gezin er niet meer omheen kon. “We wilden mama helpen, maar wisten niet hoe. Er zijn periodes geweest waarin we niet wisten hoe dit zou aflopen”, vertelt Bas.

Hoewel het een donkere periode was in het leven van het gezin, heeft Bas er toch iets van geleerd. “Ik denk dat ik mensen nu beter kan helpen omdat ik er zelf zo dicht heb bijgestaan. Mama is uit haar depressie geraakt dankzij onze steun en de hulp van een psycholoog. Praten en er vooral zijn voor een persoon is dus enorm belangrijk.”

Een dochter met anorexia

Tarana (52) werd geboren in Zuid-Afrika, waar ze sinds haar dertiende een moeilijke jeugd kende. Ze ontwikkelde anorexia, een zware eetstoornis die vandaag nog steeds sporen nalaat. Ook oudste zoon Keon (23) draagt de gevolgen ervan.

“In zekere zin neem ik het mijn moeder kwalijk dat ze nooit goed voor zichzelf gezorgd heeft. Ze vond het belangrijk dat wij gezond aten, maar ze verwaarloosde zichzelf. Daar hadden we het moeilijk mee”, vertelt Keon.

Wanneer Tarana een mindere periode heeft, kan ze nog moeilijk eten. Daar heeft zoon Keon ook last van. “Ik geloof niet dat zoiets genetisch is. Ik heb dezelfde moeilijkheden – in mindere mate weliswaar – als mijn moeder, omdat ik het zo heb aangeleerd gekregen.”

“Door te zien hoe het niet moet ben ik nu heel bewust bezig met voeding. Ik kies ervoor om voor mijn lichaam te zorgen. Dat doe ik voor mezelf, en ik voel me er veel beter door. Ik wou dat mijn mama dat ook kon”, besluit Keon.

Een dochter met anorexia (bis)

Irisa Demirović (12) heeft al drie jaar anorexia. Haar moeder Andrea (43) vertelt over het gevecht tegen de ziekte, die als een bom insloeg in hun gezin.

“Irisa was vroeger een grote snoeper”, vertelt haar moeder Andrea. “Altijd maar tzatziki eten en tonnen drop, vol levenslust.” Totdat ze die plots verloor. “Ze had nergens meer zin in en zat op de speelplaats alleen op een bankje te wachten tot de dag om was.”

Het duurde langer dan een half jaar voordat haar ouders ontdekten dat Irisa anorexia had. “Toen de leerkracht zei dat ze altijd blauwe lippen ‘van de koude’ had, zijn we eerst naar een hartspecialist gegaan. Alles was oké. We wisten dat er iets was, maar geen haar op ons hoofd dacht aan anorexia.” Na een half jaar zei Irisa tegen haar oudere zusje dat ze niet at omdat ze bang was om dik te worden.

“Toen we voor het eerst naar de kinderafdeling van het ziekenhuis gingen, moest ze zich uitkleden. Je kon haar ribbetjes zien op haar rug. Ik heb zo gehuild toen.” Andrea vertelt dat het zwaar is, dat ze sterk moet zijn voor haar kind en dat ze tegelijkertijd vecht met een enorm schuldgevoel.

Waar de oorzaak ligt? Dat weet niemand, ook de therapeut niet. Waarschijnlijk is Irisa vatbaar voor psychische problemen. Ze staat nu voor haar pubertijd met dat donkere stemmetje in haar hoofd waar ze een levenlang tegen zal moeten vechten.

Een dochter met verlatingsangst

Aïda (6) heeft last van verlatingsangst. Papa Wim (34) vertelt hoe het is om een kindje te hebben met deze angst.

“Ik ga trouwen met papa en daardoor maak ik mama verdrietig, omdat ik papa afpak”. Die gedachte speelde onbewust door het hoofdje van de zesjarige Aïda. “Onze lieve vrolijke dochter was plotseling vaak verdrietig en had crisissen waarin ze zichzelf niet meer was.”

“In het begin denk je dat het wel zal overgaan en dat het normaal is”, aldus Wim. “Maar de angsten bleven. Je probeert met haar te praten, maar ze is zelf nog zo klein dat je er met woorden niet uitkomt. Je voelt je machteloos”.

Na zes sessies met de kindertherapeute bleek dat ze relaties begon te begrijpen en verliefdheid begon te voelen. “Ze was verliefd op mij en dacht oprecht dat ik met haar zou trouwen”, zegt Wim. “Na de sessies zei Aïda opnieuw: ‘Papa ik ben verliefd op jou, ik wil met je trouwen’. Toen maakten we altijd heel duidelijk dat kindjes op kindjes verliefd worden en grote mensen op grote mensen. Zonder hulp van een therapeute zou ons dat nooit gelukt zijn.”

© 2018 – StampMedia – Jules Hameleers, Emma Van Zunder en Elvira van Duuren