Tot op vandaag worden in België mensen voor de rechter gedaagd, en soms veroordeeld, omdat zij ervoor kiezen hun kind niét tegen polio in te enten. In de meeste andere West-Europese landen bestaat zoiets niet, omdat vaccinatie daar weliswaar sterk aanbevolen, maar niet wettelijk verplicht is. Daarom voert de vzw Preventie Vaccinatieschade actie om ook bij ons die principiële vrijheid te herstellen.
1. Aanleiding tot de actie
In België is enkel het poliovaccin wettelijk verplicht, in Frankrijk en Italië gaat het om een viertal vaccins, in de rest van West-Europa nul.
Die Belgische verplichting tot poliovaccinatie is de vzw Preventie Vaccinatieschade al langer een doorn in het oog. Zij worden geregeld gecontacteerd door ouders die, om wat voor reden ook, ervoor kiezen hun kind niet in te enten. Sommigen onder hen, waaronder ondergetekende, hebben zich ingelezen over het thema ‘vaccinatie’ en zijn ervan overtuigd dat vaccins meer kwaad dan goed doen. Anderen hebben in hun familie of omgeving te maken gekregen met nare bijwerkingen van vaccins (zoals allergische reacties), en willen hun kind zoiets besparen.
Wat ook de reden is, deze ouders worden in ons land getrakteerd op gemeentelijke aanmaningen en in vele gevallen ook op rechtsvervolging, uitmondend in geldboetes (om van de advocatenkosten nog te zwijgen) en soms zelfs gevangenisstraffen – of, met wat geluk, in vrijspraak of opschorting van straf. In andere Europese landen kunnen zulke ouders die keuze rustig voor zichzelf maken, hooguit gestoord door soms aandringende en/of veroordelende commentaren van artsen of omgeving, net zoals bij ons voor alle andere vaccins dan polio het geval is.
De vzw vindt het buiten verhouding en bepaald stuitend dat mensen die in eer en geweten -en dus niet uit nalatigheid- zulke keuze maken, dit soort gevolgen moeten dragen. Daarom lanceerde zij vorig jaar een actie die mijn volledige steun geniet, en die pleit voor de afschaffing van het Koninklijk Besluit (KB) uit 1966 dat dit poliovaccin verplicht stelt. De vzw benadrukt dat het hun enkel gaat om deze verplichting, niét om het afschaffen van het vaccin als zodanig. Zo komen we op dezelfde lijn te zitten als onze buurlanden, waar het vaccin evenmin verplicht is (behalve dan in Frankrijk) en waar polio evenmin nog voorkomt. Eén van hun denkpistes is om dit vaccin enkel te verplichten bij reizen naar landen waar het virus nog aanwezig is, net zoals vandaag bijvoorbeeld voor gele koorts het geval is.
2. Petitie
Om haar actie kracht bij te zetten heeft de vzw in de loop van 2014 een petitie gelanceerd, met de volgende inleidende tekst:
Op basis van het KB van 1966 is in België de poliovaccinatie wettelijk verplicht.
Anno 2014 is dergelijke wetgeving onaanvaardbaar:
– De medische context waarbinnen de wet ontstaan is – de dreiging van een polio-epidemie – is volledig verdwenen. In Europa is polio onbestaande, zelfs op wereldvlak zijn de infectiehaarden miniem.
– Het risico op een epidemie door invoer uit het buitenland is eveneens verwaarloosbaar. Zelfs mocht een individu met het poliovirus besmet worden zal dit nog niet leiden tot een epidemie.
– Weigering van poliovaccinatie vormt dus geen bedreiging, noch voor het individu, noch voor de gemeenschap.
– Ouders die hun kind niet laten inenten worden juridisch vervolgd. Met zware gevolgen, gaande van geldboetes tot gevangenisstraf en een strafblad.
– Het uitoefenen van juridische druk op basis van de verouderde wetgeving is dus ongeoorloofd, de consequenties voor de ouders onaanvaardbaar.
Daarom vragen wij een aanpassing van deze wetgeving aan de hedendaagse context.
Wij eisen dan ook de onmiddellijke intrekking van het KB, en de vervanging ervan door een nieuwe regelgeving die poliovaccinatie aanbiedt zonder enige verplichting.
Ondergetekende verklaart zich akkoord met bovenstaande tekst, en roept de regering op ten spoedigste de wet te wijzigen.
Wil je dit ook steunen, dan nodig ik je van harte uit om de petitie hier te tekenen. Heb je nog twijfels, lees dan vooral door.
3. Achtergrond: poliodossier van de vzw
Het poliodossier van de vzw, van de hand van drijvende kracht dokter Kris Gaublomme, bevat veel achtergrondinformatie en medisch-wetenschappelijke referenties over polio en poliovaccinatie: zeer lezenswaardig als je het mij vraagt.
Over het principe van vaccinatievrijheid schreef het European Forum for Vaccine Vigilance het European Manifesto Against Mandatory Vaccination.
4. De hamvraag: waarom dwingen als vrijheid volstaat?
Naast een principiële is het in mijn ogen ook een zeer pragmatische kwestie: als een vrije, zij het aanbevolen poliovaccinatie in andere landen volstaat, om welke reden zou België dan per se een verplichting nodig hebben? Mensen werken veel liever mee als ze de vrije keus hebben, en goeie redenen te horen krijgen waarom ze een welbepaald vaccin best zouden laten toedienen. Als zulke goeie redenen bestaan, werkt overtuiging mijns inziens beter dan dwang.5. Nog dit: sterfte aan polio daalde niét dankzij het vaccin
De sterfte aan polio was, net zoals die aan de andere bekende infectieziekten, sowieso aan het dalen, nog voor het vaccin werd ingevoerd. In tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, is deze daling dus niet in de eerste plaats (en misschien zelfs helemaal niet) te danken aan vaccinatie. Eén van de vele boeken waarin je cijfers en grafieken kunt vinden die dit staven, is Neil Z. Miller’s Vaccine Safety Manual (2012). Over polio lezen we daar: in de periode van 30 jaar voorafgaand aan de introductie van het poliovaccin in de VS en de UK, dus tussen 1923 en 1953, was de poliosterfte daar al met respectievelijk 47% en 55% gedaald (en in vergelijkbare mate in andere Europese landen); na 1953 ging die daling gewoon verder, ook in de landen die het vaccin niét hadden ingevoerd. Om het copyright te respecteren (en tijd te sparen) neem ik deze grafiek hier niet over, maar geef ik wel graag toe aan de verleiding om een vergelijkbare grafiek over mazelen te tonen, geplukt van www.healthsentinel.com, die ik zeer sprekend vind:
6. Meer lezen?
Wie wat meer wil weten over het thema vaccinatie in het algemeen, en een idee wil krijgen van de bestaande controverse hierrond in de medisch-wetenschappelijke wereld, kan onder meer de volgende bronnen raadplegen:
- Door Frankema’s boekje Vaccin vrij! Ouders, artsen en wetenschappers over vaccins en vaccinvrij opgroeien (2013), waarvan je hier de e-versie kunt lezen: vlot leesbaar en toch goed onderbouwd.
- Het genoemde boek van Neil Z. Miller, Vaccine Safety Manual (2012), met honderden wetenschappelijke referenties.
- Een nieuw boek van immunologe Tetyana Obukhanych, waarvan je hier de intro kunt lezen.
De websites van internationale organisaties die zich bekommeren om evenwichtige vaccinatie-informatie: European Forum for Vaccine Vigilance, National Vaccine Information Center, International Medical Council on Vaccination of dichter bij huis de Nederlandse Vereniging voor Kritisch Prikken.