Oekraïne is haastig bezig met de bescherming van zijn elektriciteitscentrales, nadat golven van Russische raket- en drone-aanvallen vorige week een derde van het landelijke elektriciteitsnetwerk hebben beschadigd. Onderwijl komt de gevreesde winter steeds dichterbij, die Rusland als nieuw wapen inzet tegen Oekraïne.

Sinds vorige week maandag worden dagelijks aanvallen uitgevoerd door Russische troepen op civiele en infrastructurele doelen in Oekraïne. De intensiteit van de bommencampagne is de afgelopen dagen afgenomen, maar blijft actief. Oekraïense functionarissen zeggen dat Rusland systematisch zijn beschietingen richt op elektriciteits- en warmtecentrales, met behulp van Iraanse drones en raketten. 

Vorige week raakte bekend dat bijna een derde van de Oekraïense elektriciteitsinfrastructuur beschadigd is door Russische bombardementen, aldus minister van Energie German Galuschenko. De aanvallen veroorzaakten stroomuitval in grote delen van het land, waaronder de hoofdstad Kyiv. Ook de zware industrie, zoals staalfabrieken, moest zijn productie noodgedwongen terugschroeven.

Verwarming uit Sovjettijdperk

Een groot gevaar voor Oekraïne is het systeem van centrale verwarmingsinstallaties, die nog stammen uit het Sovjettijdperk. Als deze bij temperaturen onder nul niet functioneren, kunnen ze bevriezen en barsten, zeggen deskundigen tegen de Financial Times. “Stel je voor dat het hele systeem bevriest. Dat zou echt een humanitaire ramp zijn”, zegt Galuschenko. 

“Het is weer een misdaad tegen de menselijkheid”, zei Ihor Terekhov, de burgemeester van Charkiv, tegen FT. “Ze willen dat mensen doodvriezen”. De Oekraïense autoriteiten hebben de tactiek van Moskou, die bedoeld is om de burgerbevolking leed toe te brengen, omschreven als een oorlogsmisdaad.

Volgens de minister is Rusland vorige week begonnen met het op een methodisch manier aanvallen van elektriciteitssystemen. De binnenlandse veiligheidsdienst van Oekraïne, de SBU, zei vorige maand dat het een groep Russische agenten had ontmaskerd die in de hoofdstad hadden gezocht naar doelwitten voor kritieke infrastructuur, waaronder elektriciteitscentrales.

“Onderkoeling, bevriezing, longontsteking, beroertes en hartaanvallen”

Als reactie op de beschietingen waarschuwt de WHO dat Oekraïne deze winter met verschillende crises te maken zal krijgen. Tijdens een persconferentie vorige week vrijdag zei Hans Kluge, regionaal directeur van de WHO voor Europa, dat dit betekent dat duizenden Oekraïners nu in collectieve centra of beschadigde gebouwen wonen zonder voldoende middelen om hen tegen het vriesweer te beschermen.

“Dit kan leiden tot bevriezing, onderkoeling, longontsteking, beroertes en hartaanvallen. De vernietiging van huizen en het gebrek aan toegang tot brandstof of elektriciteit als gevolg van beschadigde infrastructuur kan levensbedreigend zijn als mensen hun huizen niet kunnen verwarmen.”

Hij waarschuwde dat het winterseizoen vooral gevaarlijk zal zijn voor kwetsbare bevolkingsgroepen, waaronder ouderen, mensen met onderliggende aandoeningen, zwangere vrouwen, vrouwen die net zijn bevallen en pasgeborenen.

Toevlucht tot terreur

“Nu de bezetters niet in staat zijn om ons op het slagveld te bestrijden, nemen ze hun toevlucht tot deze terreur”. Dat zei president Volodymyr Zelensky vorige week. Als reactie op de wreedheden heeft de G7 zijn steun toegezegd aan Kyiv. Zo versnellen de VS de levering van twee geavanceerde verdedigingssystemen en stuurt Duitsland het ‘beste raketafweersysteem van de wereld’. In totaal zal Berlijn vier eenheden van het ultramoderne IRIS-T SLM-luchtverdedigingssysteem leveren.

Vorige week voorspelden experts van de Copernicus Climate Change Service, dat valt onder het European Center for Mid-Range Weather Forecasts, dat ook West-Europa zich klaar moeten maken voor een koudegolf. “De kans op een koudegolf dit jaar, waarschijnlijk in december, blijft zeer reëel”, zei Carlo Buontempo, directeur van het centrum, tegen POLITICO.

(ns)