Janny Sikazwe zal woensdagavond op het wereldkampioenschap voetbal de match België – Canada leiden. De 43-jarige Zambiaan floot ook op het vorige WK de eerste wedstrijd van de Rode Duivels, die toen eindigde op een 3-0-zege voor België tegen Panama.
België – Canada zal woensdagavond geleid worden door de ervaring scheidsrechter Janny Sikazwe. De 43-jarige Zambiaan is al sinds 2007 actief als scheidsrechter en floot zijn eerste internationale wedstrijd één jaar later. Toen werd hij namelijk als vervanger voor een zieke collega opgeroepen voor de COSAFA U-20 Challenge Cup, een jeugdtoernooi tussen landen uit de zuidelijke helft van het Afrikaanse continent.
Finales FIFA Club World Cup en Africa Cup of Nations
Sinds 2012 is hij steevast aanwezig als een van de scheidsrechters op de Africa Cup of Nations. In 2013 was Sikazwe daar zelfs vierde official in de wedstrijd om de derde plaats tussen Mali en Ghana. Een jaar later floot hij de finale van de Afrikaanse Champions League. In 2016 kreeg de Zambiaan onverwachts de eer om de finale van de FIFA Club World Cup tussen Real Madrid en Kashima Antlers te fluiten. Daarop gaf hij die eerste op het uur en bij een 1-2-achterstand terecht een penalty, die Cristiano Ronaldo feilloos omzette. De Portugese superster zou vervolgens in de verlengingen nog twee keer scoren.
In 2017 mocht Janny Sikazwe de finale fluiten op de Africa Cup of Nations tussen Egypte en Kameroen. Die laatsten, getraind door de Belg Hugo Broos, wonnen toen. Sikazwe had de match lang onder controle en hield tot de 88ste minuut zijn kaarten op zak. Maar na de winnende goal van Kameroen vlak voor affluiten, deelde hij uiteindelijk toch nog vier gele kaarten uit in een tumultueuze slotfase.
WK-debuut met België – Panama in 2018
Die goede prestaties zorgden ervoor dat hij als eerste Zambiaanse scheidsrechter ooit geselecteerd werd voor het WK voetbal in 2018 in Rusland. Daar zou hij zijn debuut maken tijdens de eerste groepswedstrijd van de Rode Duivels tegen Panama. In die wedstrijd, die België eenvoudig met 3-0 won, deelde Sikazwe maar liefst acht gele kaarten uit. Later zou hij ook nog in actie komen in de groepswedstrijd tussen Japan en Polen (0-1).
Na dit hoogtepunt uit zijn carrière was het even stil rond Sikazwe, al bleef hij wel actief op grote internationale landen- en clubtoernooien in Afrika. Dat hij geen grote finales meer kreeg toegewezen, komt deels door een kortstondige schorsing in 2018 op verdenking van corruptie tijdens een wedstrijd van de Afrikaanse Champions League.
Commotie op Africa Cup 2022
Begin dit jaar haalde Janny Sikazwe wel de internationale pers door een opvallend optreden tijdens de Africa Cup of Nations. Daar floot hij toen de eerste groepswedstrijd tussen Tunesië en Mali. Die laatsten waren daar vlak na rust vanop de stip op voorsprong gekomen. De tweede helft lag vervolgens meermaals stil door discutabele beslissingen, VAR-ingrepen, veel wissels en een drankpauze.
Toch besloot Sikazwe na 85 minuten af te fluiten. Toen hij op zijn fout gewezen werd, herstartte de ref de match opnieuw om meteen een lichte rode kaart te geven aan El Bilal Touré van Mali. Lang hield Sikazwe het deze keer echter weer niet vol, want na 89’45” floot hij definitief af, zonder de nodige extra tijd dus. Na bijna een half uur, en de ploegen al bezig waren met een persconferentie, werd ineens besloten om toch nog drie minuten te spelen, maar dat weigerde Tunesië uiteindelijk.
Janny Sikazwe zou zijn opmerkelijke beslissing tijdens Tunesië – Mali achteraf verklaren door een “zonneslag en ernstige uitdroging”. Het was op het moment van de wedstrijd in Kameroen namelijk maar liefst 34 graden Celsius. “Als ik langer had doorgedaan, was ik waarschijnlijk in coma geraakt en ik weet niet of ik dat had overleefd”, zei hij enige tijd later aan lokale media.
Hij verklaarde dat hij zich vanaf de tweede helft van de wedstrijd steeds slechter voelde en op een bepaald moment zelfs stemmen begon te horen. Bovendien zou het communicatiesysteem tussen de scheidsrechters het door de hitte hebben begeven, waardoor Sikazwe niet aan de vierde scheidsrechter kon vragen om hem te vervangen. Een dag later werd de Zambiaan in een lokaal ziekenhuis grondig onderzocht en bleek alles in orde.
Wat voor scheidsrechter is Janny Sikazwe?
Zoals België vier jaar geleden zelf mocht ondervinden, schrikt Sikazwe er niet voor terug op snel een kaart te trekken. In tegenstelling tot veel scheidsrechters doet hij dat ook regelmatig vroeg in de wedstrijd en krijgen spelers dus meestal niet eerst een waarschuwing. Rode Duivels die niet geschorst willen zijn later in het toernooi, passen dus maar beter op.
Op het WK in Qatar begint Janny Sikazwe aan zijn tweede wereldkampioenschap. Daarmee is hij van de meer ervaren scheidsrechters op het toernooi. Met zijn 43 jaar is hij meteen ook een van de ouderen. Door de leeftijdslimieten die de FIFA oplegt voor zijn internationale scheidsrechters zal het voor Sikazwe zijn laatste WK zijn. Benieuwd of hij in schoonheid kan eindigen of een nieuwe farce bovenhaalt.