Bij Scouts & Gidsen Vlaanderen willen ze allochtone kinderen en tieners in een aparte groep steken. Alleen op die manier zouden ze dichter bij hun leeftijdsgenoten gebracht kunnen worden. De regering is kritisch over het voorstel. Andere Vlaamse jeugdbewegingen hebben nog geen voorstellen van deze aard ingediend. Newsmonkey sprak met de top van de jeugdbeweging.

“Wij zijn Scouts en Gidsen, elk met een eigen verhaal en achtergrond”, is de slagzin van de jeugdbeweging dit schooljaar. “Dit jaar draait om wie je bent, niet om wat je bent. Iedereen hoort erbij.” Toch willen ze in Antwerpen-Noord dat er een scoutsgroep opgericht wordt, specifiek voor allochtone jongeren. Dat schrijven de kranten van Het Mediahuis. In Antwerpen zijn er 54 scoutsgroepen met in totaal 6.800 leden. Slechts enkelen van hen zijn van buitenlandse origine.

“Het is helemaal niet ons plan om een aparte groep op te richten”, laat Scouts & Gidsen Vlaanderen-woordvoerder Jan Van Reusel aan newsmonkey weten. “Sommige media schilderen ons voorstel af alsof we een nieuwe vorm van apartheid willen instellen.” Van Reusel zegt dat het voorstel zelf van een aantal mensen uit de allochtone gemeenschap in Antwerpen komt. “Leiders met veel ervaring zijn daarop gesprongen en erkennen dat de instroom van allochtone jongeren naar onze jeugdbeweging moeilijk verloopt. We gaan zo opzoek naar een nieuwe manier om meer diversiteit mogelijk te maken. Met dit experiment zouden jongeren, die anders misschien niet bij de scouts zouden gaan, in een vertrouwde omgeving kunnen opstarten.” Uiteindelijk is het de bedoeling dat alle leden zullen doorgroeien naar de gezamenlijke scoutsgroep. “We zijn dus voorstander van een inclusief verhaal. Het is niet zo dat nu blanken of andere mensen niet toegelaten zullen worden in die groep. We zijn nu aan het praten met de inwoners van Antwerpen-Noord om hun visie over het voorstel te horen.”

“Alles zit momenteel in een beginfase”, zegt Illias Marraha in de kranten van De Persgroep, die actief zal zijn binnen de nieuwe scoutsgroep. “We hopen met een rolmodel de straat op te gaan en naar scholen te trekken in de buurt om kinderen warm te maken voor ons project. We hopen dat ouders sneller hun kinderen aan ons durven toe te vertrouwen als ze zien dat de scoutsleider ook een jongeman is met een allochtone achtergrond. We voelen dat dit idee kan slagen: er is grote vraag naar uit de buurt. We zien ook liever een meer diverse groep die meer de realiteit weerspiegelt. Maar ons motto is ook: ‘Inclusief als het kan, exclusief als het moet’. We passen ons dus aan.”

Regering niet enthousiast

Drie jaar geleden legde Scouts & Gidsen Vlaanderen het plan al voor aan Vlaams minister van Jeugd Sven Gatz (Open Vld). Zijn reactie in de kranten van Het Mediahuis was niet meteen enthousiast: “Een ideaal scenario is het niet, een interessante denkpiste wel. Dit kan onze jeugd op lange termijn dichter bij elkaar brengen. We moeten het experiment een kans geven. Op andere manieren lijken buitenlandse jongeren niet geneigd om gauw in een jeugdbeweging te stappen. Maar er zijn voorwaarden: het moet vruchten afwerpen én na verloop van tijd moet de groep opengetrokken worden. We houden de aanpak en resultaten nauwlettend in het oog.”

Bij staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA) klinkt een nog kritischer geluid: “De bedoeling is goed, maar ik heb grote twijfels bij de werkwijze. Onze maatschappij kampt zo al genoeg met segregatie. Dan geloof ik niet dat een aparte scouts oprichten, zelfs tijdelijk, de beste optie is. Onze jeugdwerking moet geen verschillen maar gelijkenissen benadrukken, en andere culturen net bij elkaar brengen.”

Demir vraagt zich ook af of het voorstel juridisch haalbaar is. “Onderscheid op basis van afkomst is verboden, net als de weigering tot deelname aan activiteiten”, zegt ze. “Ik begrijp dat Scouts & Gidsen Vlaanderen de hand wil reiken, maar dat doet ze beter op een andere manier. Ga praten met de ouders. Leg hen en hun kinderen uit hoe een jeugdbeweging werkt. Dat moet renderen. Nu werken we enkel mee aan een parallelle samenleving.”

“Geen louter Vlaamse, katholieke organisatie meer”

Van Reusel volgt de denkpiste van de regering niet. Hij benadrukt dat Scouts & Gidsen Vlaanderen een pluralistisch profiel heeft, “maar het is nogal gemakkelijk om in je brochure te schrijven ‘kom maar af, iedereen is welkom’. Dat heeft weinig impact. Sommige mensen zijn gewoon niet vertrouwd met het gegeven van een jeugdbeweging, met een uniform, met elke week op hetzelfde tijdstip ergens zijn. We willen dat zoveel mogelijk bespreekbaar maken. Ze (allochtone jongeren, red.) hebben die groeikans nodig, dat willen wij hen gunnen met dit experiment. We zullen de resultaten nauwkeurig moeten bekijken. Misschien is dit een goed idee, misschien ook niet. Als het tot een soort apartheid zou komen, is het natuurlijk geen goed idee. We willen als jeugdbeweging bijdragen tot een totaal geïntegreerd samenlevingsmodel. We zijn geen louter Vlaamse, katholieke organisatie meer. Sommige ouders zijn misschien niet zo vertrouwd met wat we doen en zijn misschien niet overtuigd dat een jeugdbeweging goed aansluit op het opvoedend model dat zij voor ogen hebben, dat er via de jeugdbeweging positieve waarden doorgegeven worden. Wij willen hen laten voelen dat dat wel zo is.”

Het Minderhedenforum en het gelijkekansencentrum Unia ondernemen niet meteen actie en wachten de resultaten van het experiment af. Ambrassade, de Vlaamse organisatie voor jeugdbeleid, ziet mogelijkheden in het voorstel. “Er zijn al jeugdbewegingen voor moslimjongeren, maar die zijn te geïsoleerd”, zegt beleidsmedewerker armoede en superdiversiteit Don Pandzou in de kranten van De Persgroep. “Een initiatief als dit geeft een sterk signaal. Zolang de groep een open vizier houdt en inzet op buurtparticipatie, zien wij weinig problemen.” Bij de andere grote Vlaamse jeugdbewegingen zitten ze niet met een gelijkaardig voorstel.

Oerwoudfuif

Afgelopen weekend kwam Scouts & Gidsen Vlaanderen nog in opspraak toen bleek dat een groep in Hansbeke een ‘Oerwoudfuif’ organiseerde met als mascotte een ouderwetse karikatuur van een zwarte man. Van Reusel liet toen weten dat de afbeelding en het hele concept “allicht oorspronkelijk speels bedoeld” waren. “In geval van direct racisme bij scoutsleden treden we uiteraard wel meteen op. Als het gaat om de veiligheid en het welzijn van onze leden grijpen we in. Bij ons heeft geen enkele vorm van racisme een plaats. Het is de bedoeling dat iedereen zich gerespecteerd en welkom voelt. Maar in het geval van de affiche gaat het niet om doelbewust racisme, absoluut niet zelfs.”

De scoutsgroep in kwestie liet weten dat de mascotte een tekening van Jef Nys is en dat die al 27 jaar gebruikt wordt. “De verkleuring die we in onze samenleving zien, is nog te weinig aanwezig bij onze jeugdverenigingen”, zei CD&V-voorzitter Wouter Beke na de hele heisa. “Als die aansluiting er meer zou zijn, zouden dit soort zaken ook meer bespreekbaar worden.”