Af en toe weet de vaderlandse televisie ons nog eens te verrassen en dan wijden we op deze plek graag een artikel aan die verrassing. De voorbije weken is Fiskepark al te zien geweest op Canvas, een parodie op het true crime-genre dat de laatste jaren mede door Netflix zo populair is geraakt. Fiskepark in één zin: Tomas De Soete wordt verdacht van de moord op Bent Van Looy. De reeks loopt momenteel op Canvas, maar is ook al integraal te bekijken via VRT NU.

De beste leugen kan je vertellen als je zo dicht mogelijk bij de waarheid blijft. En dus wordt er heel dicht bij de waarheid gebleven in deze reeks. Er wordt wel geacteerd in Fiskepark, maar de hoofdpersonages spelen wel zichzelf.

Tomas De Soete is een radio- en televisiepresentator die een moeilijk punt in zijn carrière heeft bereikt na het floppen van Café Corsari. Hij is getrouwd met Siska Schoeters en hij is bevriend met Jan-Jaap Van Der Wal en Bent Van Looy. Die twee zijn ook in het echt vrienden van Tomas en Siska is ook echt zijn vrouw. De vogelfobie van Tomas is ook echt. En last but not least: Fiskepark is ook écht opgenomen op een stukje grond met visvijver dat ook in zijn privé van Tomas De Soete is. Tot zover klopt alles.

True crime
Tomas en zijn vrienden Filip Lenaerts en Joeri Vlekken schreven een parodie op het true crime-genre: Het was de Netflix-reeks Making A Murderer die iedereen in de ban hield van de true crime. In de jaarsovergang 2015-2016 leek iedereen wel naar deze reeks te kijken, gefascineerd door het echt gebeurde verhaal van Steven Avery, een man die achttien jaar lang onschuldig in de cel had gezeten voor verkrachting.

De reeks gaf een gortdroge weergave van de feiten, maar het verhaal was zo fascinerend en toch echt dat het het begin was voor een golf gelijkaardige series. In Fiskepark zien we iets gelijkaardigs: een fascinerende gebeurtenis – de ene BV slaat de andere de kop in met een bijl – stuwt de reeks vooruit. De vragen die daarop volgen – Is Tomas De Soete de dader? En zo ja, waarom? – boeien al van in het begin.

Drie personages om te zien:

1. Tomas De Soete (Tomas De Soete)

Tomas De Soete is effectief enkele jaren onder de radar verdwenen. Geen aanwezigheid op de radio of televisie. Enkele maanden achter de schermen van De Ideale Wereld, maar ook daar nooit op het scherm gekomen. De media-aanwezigheid was plots herleid tot nul. Tomas De Soete leek wel een nieuwe Rob Vanoudenhoven te gaan worden: het ene moment op handen gedragen, het volgende moment uitgespuwd, of alleszins vergeten.

Dat is dan ook het ideale verhaal om het verhaal aan op te hangen van een aan lager wal geraakte jaloerse voormalige mediafiguur. Tomas De Soete liet om het geheel nog geloofwaardiger te maken een vuile, wilde baard staan die hem doet lijken op het soort figuur dat we wel zouden kunnen associëren met een (serie)moordenaar.

Het vraagt moed om jezelf op die manier op het scherm te brengen, want De Soete haalt zowel zijn persoonlijke als zijn professionele ijdelheid door de mangel.

2. Johnny Pleetinckx (Vincenzo De Jonghe)

Fiskepark is natuurlijk een parodie en ook dat is er ook aan te merken. Het meest duidelijk wordt dat in het personage van Vincenzo De Jonghe. Hij speelt Johnny Pleetinckx, een riooljournalist die zichzelf de nieuwe Robert Fisk vindt, die werkt voor TV-Oost en die “een bepaalde nieuwsgeur” ruikt. Een journalist is voor hem “het fundament voor de democratie”. In zijn Twitter-bio noemt hij zich “jongen van het volk.”

En raad eens wat in het echte leven het beroep is van Vincenzo? Juist ja, hij is journalist voor TV-Oost. Ook hij zet zijn beroep op een zodanig efficiënte manier te kakken dat je heel de tijd alleen maar kan denken: “God, wat een kwal.” Ook al ben je je er nog op elk moment van bewust dat je naar een fictiereeks aan het kijken bent. Kijk, dan heb je je rol goed neergezet.

3. Gilles Berger (Philip Hardeman)

Ha, een personage naar ons hart. Gilles Berger is de vorige eigenaar van de vijver van Tomas De Soete. Hij is anarchist, heeft een nog iets wildere baard staan dan Tomas De Soete zelf en is gefascineerd door koikarpers. Niet lang na de ontdekking van het lijk van Bent Van Looy komt Gilles Berger de crime scene opgewandeld in een t-shirt van de Dandy Warhols, om één van zijn koikarpers te redden die naast de vijver beland is. Hij is een fantast, een levensgenieter en een verhalenverteller en hij heeft er al een schimmig verleden op zitten. En steeds meer begint het erop te lijken dat ook hij – die door Tomas nochtans bestempeld wordt als pacifist – iets te maken heeft met de moord op Bent Van Looy.

Politiebaas Adriaan Mompaerts (een heerlijke rol van Peter Smolders) zegt daarover: “Wat het nog moeilijker maakt bij Gilles Berger is dat de leugens verstopt zitten tussen dingen die wel waar zijn.” Een beetje zoals in Fiskepark zelf dus.

Waarom kijken?

Het is toeval dat er momenteel twee reeksen zijn waarin bekende mensen zichzelf spelen. In Geub speelt Philippe Geubels een versie van zichzelf die bedrogen is door zijn vrouw. En in Fiskepark voert Tomas De Soete zichzelf op als pineut. Verder zijn de twee onvergelijkbaar.

Geub is een sitcom en kiest daar vaak voor de voor de hand liggende mop. In Fiskepark is de humor veel subtieler. Soms bijna onmerkbaar: politievrouw Anaya Theunis y Gomez (Sien Smolders) die begint te vertellen over de bambi aan de vijver, die hoopt dat Bent Van Looy is zijn leven “voldoende bambi-momentjes” heeft gehad en ondertussen de muziek die aanzwelt: dat is de subtiele humor die zo typisch Tomas De Soete is.

In Fargo-stijl
Vanaf het begin zit de toon juist in Fiskepark. Alvorens de reeks begonnen is verschijnen in Fargo-stijl de regels “Zij die dit verhaal kunnen navertellen staan erop om dit te doen in eigen naam. Omdat de realiteit de fictie overstijgt.” En dan weten we al: dit zou wel eens heel goed kunnen worden.

Een ander heerlijk moment is de analyse van de brand marketing manager van de VRT Yves D’Haene (Frederik Lebeer) die in een totaal van de pot gerukt vendiagram vaststelt dat de populariteit en authenticiteit van Tomas De Soete bij de kijker gestaag afnam. “Ge moet staan waar de Kobe Staat. Waar Tom Waes staat en de Jerre Meus.” In één minuut wordt een hele stiel – de marketing – treffend belachelijk gemaakt. Even later roept de afwezigheid van de vele BV-vrienden van Tomas op de persconferentie herinneringen op aan In De Gloria.

Café Corsari
In de eerste aflevering krijgen we in een montage met mooi knip-en plakwerk een samenvatting van de hoogtepunten van de carrière van Tomas De Soete. Waarna ook het dieptepunt volgt: Café Corsari. Er wordt geciteerd uit krantenartikels. Dat is ook één van de thema’s in de reeks: de maakbaarheid en kraakbaarheid van bekende mensen.

Café Corsari had destijds grote schoenen te vullen en moest de opvolger worden van het legendarische De Laatste Show. Dat Café Corsari een eerder middelmatig programma bleek te zijn, maakte dat er een negatieve sfeer rond ging hangen.

“Iedereen is het al vergeten”, zegt het personage Johnny Pleetinckx fijntjes in de reeks en dat zit behoorlijk dicht bij de waarheid. In Humo zei Tomas De Soete daarover: “Ik moest daar echt aan wennen. Als radiomaker kon ik niets verkeerd doen. Het maakte geen reet uit wat ik deed: iedereen vond mij eindeloos de max. Maar toen ik ineens iets voor een breder publiek probeerde te maken, ging de wind draaien.“

Opnieuw: er is zo dicht bij de werkelijkheid gebleven dat Fiskepark een zweem van geloofwaardigheid over zich heeft hangen.

Ego-uitdrijving
Niet alleen zitten er tientallen kleine grapjes in – let vooral ook op de krantenartikels en magazinecovers die passeren – ook is Fiskepark heel erg spannend: je wil nu écht wel eens gaan weten wie Bent Van Looy een hoekje om geholpen heeft. En verder gaan we niet al te veel weggeven, want zoals het hoort bij true crime wordt het steeds gekker en moet je het zien om het te geloven. Wel willen we nog dit meegeven: waar Geub naar het einde zwakker werd en zijn eigen grappen begon te herhalen is Fiskepark origineler in zijn wendingen.

Dat een mediafiguur met een gekneusd ego een fan (Cleo Raymaekers) “los binnendraait” is makkelijk te geloven. Een wicca-groep in Dendermonde die aan ego-uitdrijving doet, doet al even de wenkbrauwen fronsen, maar is ook niet geheel ondenkbaar. En zo drijft Fiskepark verder en verder de absurditeit in met een zweem van objectiviteit.

De eerste aflevering van Fiskepark scoorde meer dan behoorlijk op Canvas en piekte op 350.000 kijkers. Een week nadien was het aantal kijkers gehalveerd. Aantallen zeggen niet altijd iets over kwaliteit. Nu bijvoorbeeld niet. Fiskepark is gewaagde televisie, maar het is vooral ook hele goeie televisie. En dat het grote publiek dan niet mee wil? Dat is vooral jammer voor hen. Wat ons betreft staat Tomas De Soete weer helemaal op de kaart.

Alle afleveringen van Fiskepark zijn nu al te bekijken via VRT NU. Daar blijven ze beschikbaar tot 2 augustus. De reeks loopt ook nog enkele weken op Canvas.