Laat niemand ons komen vertellen dat er nog iets ingewikkelder bestaat dan geld. En toch kan iedereen rijk worden, aldus financieel adviseur Martin Byrde. Aan het begin van ‘Ozark’ vertelt hij potentieel nieuwe cliënten dat rijk worden een kwestie van keuzes maken is. Zuinigheid, geduld, zelfopoffering: dat zijn de elementen. Alleen gelooft hij daar zelf niet écht in.
Wanneer een deal met een drugbaas misloopt wegens fraude van zijn partner redt Marty zijn leven door drugbaas Del Rio te vertellen over de Lake of the Ozarks, een langere kustlijn dan heel Californië die zich uitstrekt over Missouri, Arkansas, Kansas en Oklahoma, en de economische opportuniteiten daar. Het is een plek waar toeristen met geld gooien en er dus heel wat geld over de balk gaat. Om Del te bewijzen wat hij kan, belooft Marty zijn gezin te verkassen en in een periode van 5 jaar 500 miljoen dollar wit te wassen. Del stemt toe, maar laat Marty eerst proefdraaien met 8 miljoen dollar.
In Missouri aangekomen probeert hij lokale ondernemers die het moeilijk hebben “advies” te geven en biedt hij aan om in hun zaken te investeren, waarbij al snel duidelijk wordt dat dat niet het allerbeste plan aller tijden was. Ofwel zijn de lokale ondernemers erg wantrouwig, ofwel zijn ze te koppig om een vreemde investeerder toe te laten en doppen ze liever hun eigen boontjes. Het witwassen gaat dus aan een behoorlijk trager tempo dan Byrde gehoopt had en dat maakt Del Rio dan weer ongeduldig.
Kindje van Bateman
Met Ozark heeft Netflix duidelijk een verrassingshit te pakken. De reeks gaat over de tong en wie begint te kijken, is dolenthousiast. Ondertussen is de reeks al opgeklommen tot plaats 169 in de lijst van beste televisiereeksen aller tijden op IMDb. Om een idee te geven: ze staat dus nog boven Atlanta, Suits, Hannibal, Legion, Futurama en The Knick.
Ozark is een beetje het kindje geworden van Jason Bateman, want niet alleen speelt hij de hoofdrol, hij regisseert eveneens vier van de tien afleveringen (de twee eerste en de twee laatste) en hij had een stevige vinger in de pap te brokken wat de productie betreft. In een interview met Vanity Fair zei hij zelfs dat het belangrijk was voor hem om ook creatief en inhoudelijk iets te zeggen te hebben. “Anders zou ik weggewandeld zijn van Ozark en een film hebben gezocht waar ik dat kon doen.” Bateman mocht niet alleen regisseren, maar ook eigenhandig de production designer, de cinematographer en de kostuumontwerper uitkiezen.
Bateman is zonder twijfel dé grote verrassing van Ozark, bedenkend dat hij bijna uitsluitend komische rollen heeft gespeeld in het verleden in films van twijfelachtig allooi. Office Christmas Party, iemand? Zijn prestatie hier doet denken aan Robin Williams in One Hour Photo of aan Martin Freeman in het eerste seizoen van Fargo: het wordt plots zo goed, ernstig en angstaanjagend dat het akelig wordt.
Drie personages om te zien:
1. Martin Byrde (Jason Bateman)
Jason Bateman kan je moeilijk niet sympathiek vinden. Dat moet vast één van de overwegingen zijn geweest van de makers toen ze ‘m castten als Martin Bryde. Want hoewel hij zich duidelijk inlaat met criminele activiteiten zijn ze minder zichtbaar en worden ze door velen ook als minder erg ervaren. Bovendien legt hij het witwassen van geld zelf uit als “ervoor zorgen dat mensen hun geld weer op de bank kunnen zetten zodat ze er belastingen op kunnen betalen” en zo uitgelegd klinkt het helemaal filantropisch. Bateman laat ons bijna vergeten dat Martin Bryde een crimineel is. Let wel: bijna. Tegelijkertijd is hij een bezorgde vader die zich zorgen maakt als mannen zijn vijftienjarige knappe dochter nafluiten en die zich helemaal zorgen maakt als zijn zoontje gefascineerd blijkt door dode dieren. Met zijn akelig goeie vertolking houdt zijn personage ergens het midden tussen Lester Nygaard (Martin Freeman in Fargo) en Tony Soprano.
2. Buddy (Harris Dieker)
Buddy is de oude man waarbij Wendy en Marty gaan wonen. Buddy lijdt aan een hartziekte en is te oud om nog een nieuw hart te krijgen. Aangezien zijn ziekte allicht al veel geld gekost heeft, zet hij zijn huis te koop onder zijn waarde, op voorwaarde dat hij zijn tijd mag uitzitten in de kelder van het huis. Wanneer Jonah – het zoontje van het gezin – ‘m vraagt of het pijn doet, dat sterven, antwoordt Buddy “Life hurts“. Zijn visie op het leven is pessimistisch en optimistisch tegelijkertijd. Buddy ziet de geboorte als de eerste stap richting de dood (“Je wordt geboren met één been in het graf”) en net daardoor vindt hij het belangrijk om van het leven te genieten en geen tijd te verspillen. Een man naar ons hart.
3. Ruth Langmore (Julia Garner)
Julia Garner hebben we leren waarderen door haar bijrol in The Americans en kijk, nu stak dat krullenkopje hier weer de kop op. Een lelijk accent en een lelijke attitude, maar we zijn er zeker van dat er ook wat goeds schuilt in Ruth Langmore. Doorheen Ozark zien we het wederzijds wantrouwen tussen Martin en Ruth stilletjes veranderen in wederzijds vertrouwen. Wanneer Ruth de leiding krijgt over de stripclub krijgt ze immers heel wat vertrouwen van haar baas en krijgt ze de gelegenheid om te laten zien dat er – bijna tot haar eigen verbazing – echt dingen zijn waar ze goed in is.
Waarom kijken?
Het is interessant om te zien hoe – erg gewaagd – in de eerste aflevering blokjes worden aangereikt waarop kan worden verder gebouwd, waarna heel de toren omver wordt geworpen en de reeks een hele andere richting uitgaat dan je aanvankelijk gedacht had. Het aandeel aan geweld, bijvoorbeeld, ligt hoger in de eerste aflevering van Ozark dan in de rest van de afleveringen samen. Er zijn geen explosies, geen special effects. Ozark moet het hebben van zijn acteurs en van zijn plot.
Ozark wordt in de kritieken vergeleken met Breaking Bad en we begrijpen het wel: gewone man bewandelt het pad van de misdaad. Alleen is er een groot fundamenteel verschil tussen Walter White en Martin Byrde waardoor de vergelijking niet opgaat. Wanneer we Byrde leren kennen, in de eerste aflevering, wast hij al tien jaar geld wit voor een zekere Mr. Omar Navarro, de baas van het drugkartel waar Del voor werkt. Walter White had zijn liefhebbende gezin en zijn job als leraar chemie en is drugs beginnen fabriceren door externe factoren.
Martin Byrde daarentegen doet al tien jaar aan misdaad en is niet bepaald van plan om er van weg te wandelen. Hij trekt net naar de Ozarks omdat hij er ver weg is van alle intelligentiediensten en politie. Dat is een fundamenteel verschil: bij Byrde is het geheel een façade en het enige waar hij spijt van heeft, is dat hij zijn rustige leventje met zijn criminele flexijob nu vaarwel moet zeggen, wat in onze ogen Byrde méér crimineel maakt dan Walter White was toen Breaking Bad startte. Bovendien – ook een fundamenteel verschil – was ook zijn vrouw Wendy (Laura Linney) van in den beginne op de hoogte, wat Martin en Wendy meer gelijkenissen geeft met Frank en Claire Underwood uit House of Cards dan met Walter en Skyler White.
De verrassing van het lopende seriejaar
Een kritiek op Ozark was dat de rednecks er wel erg cliché in worden afgebeeld, maar de realiteit is dat de bevolking in bepaalde delen van de Verenigde Staten nog steeds moeite heeft met zwarten en homoseksuelen, zelfredzaamheid en geloof hoog in het vaandel worden gedragen en naast de kerk ook wapens heilig zijn.
Ozark was voor ons een reeks waar we niet speciaal met hoge verwachtingen naar uitkeken, maar waar we door de buzz die eromheen hing toch aan begonnen zijn waarna de reeks uitgroeide tot de verrassing van dit lopende seriejaar. Dus ons advies: laat je verrassen.
Wil je aan het tweede seizoen van Ozark beginnen, maar weet je niet zoveel meer van het eerste? Bekijk dan dit overzicht eens en je bent helemaal mee: