‘You’ start in een charmant boekenwinkeltje met een charmante boekverkoper die een charmant meisje tegenkomt. Het lijkt het perfecte begin voor een boy meets girl-verhaaltje, maar de creepy muziek op de achtergrond geeft al aan dat er meer aan de hand moet zijn.

De nieuwe Netflix-reeks You, een niet zo makkelijk te googelen titel, werd eind 2018 (echt waar: op 26 december!) vrijgegeven en groeide, zoals dat wel vaker gebeurt met Netflix-reeksen, in korte tijd uit tot die ene reeks die iedereen tegelijkertijd leek te bekijken. Hoe gaan zo’n dingen? Er wordt een jongen uit Gossip Girl gecast. Een krant noemt het de meest enge serie ooit (wat overigens schromelijk overdreven is). Er beginnen wat mensen te kijken. Er wordt wat getweet. Op Rotten Tomatoes haalt de reeks 89%. En dan gaat het geheel viraal.

De plot van de reeks is gebaseerd op het gelijknamige boek van Caroline Kepnes en is in wezen nogal eenvoudig: jongeman wordt verliefd op een mooie jonge vrouw die de boekenwinkel waar hij werkt binnenloopt. Hij is er meteen van overtuigd dat ze samen horen en begint haar te stalken tot ze elkaar ‘toevallig’ weer ontmoeten. Hij volgt haar, online en offline, en doet haar geloven dat hij degene is waar zij nu al zolang naar zoekt. De ene jongen die zo anders is dan al die andere mislukte pogingen uit het verleden.

You is een reeks voor de jeugd van nu. Degenen die hun smartphone meenemen als ze naar het toilet gaan. Degenen die online een leven en een imago hebben opgebouwd en irl een levensstijl moeten aanhouden die met het online beeld dat ze van zichzelf geschetst hebben overeenstemt. En dus moet er van elke ontmoeting met vrienden, van elke nieuwe aankoop, van elke koffie of lunch en van elk feestje bewijs zijn.

En daardoor kan You ook een waarschuwing zijn, want als Joe iets aantoont dan is het wel hoeveel sporen je online achterlaat, vaak zonder het zelf te beseffen, en dat iemand die een beetje handig is daar heel veel uit kan afleiden. Hij zegt het zelf: “Er lopen enge mensen rond op de wereld. Daarom is veiligheid belangrijk.” Of nog: “Ik ga nu niet googelen hoe je het best iemand kan vermoorden, want dan laat ik een spoor na.” En dus gaat hij op zoek naar de beste manier om iemand het hoekje om te brengen in zijn grote liefde: boeken.

Drie personages om te zien:

1. Joe Goldberg (Penn Badgley)

Vraag eender wie die een beetje serieachtergrond heeft aan wie Joe Goldberg hem of haar het meest doet denken en het zal eensgezind klinken als: Dexter. Op zich is Joe geen slechte kerel. Hij is zelfs charmant, voorkomend en lief voor anderen, zoals voor zijn buurjongetje Paco, dat verwaarloosd wordt door zijn moeder en haar vriend. Alleen zit er een draadje los in zijn hoofd waardoor hij nogal obsessief in het leven van Beck duikt.

Want hij zal haar geven waar ze recht op heeft en hij zal goed voor haar zorgen en hij is alles wat zij zoekt en nodig heeft. Dat gelooft hij echt. Het gevolg daarvan is dat hij ook het gevoel heeft dat hij degene is die ervoor moet zorgen dat iedereen die niet in haar leven past en niet goed voor haar is van haar weg moet halen. Net als Dexter is Joe dus een soort van psychopaat, maar wel eentje met een geweten: slim en gewiekst en met een duidelijk doel voor ogen, maar ook met ethiek. Gelovend dat hij alles moet doen wat hij doet om dat ene – in zijn hoofd: juiste – doel te kunnen bereiken: Beck die gelukkig is en een leven kan opbouwen met hem.

2. Guinevere Beck (Elizabeth Lial)

Beck is degene op wie Joe een oogje heeft laten vallen. We snappen het wel: ze is mooi, charmant en blond. Maar hoewel Beck naar buiten toe gelukkig oogt en hoewel het online lijkt alsof ze haar leven helemaal op orde heeft, geeft het offline beeld een heel andere indruk.

Ze studeert literatuur om indruk te maken op haar vrienden. Ze wil schrijfster worden om haar vader te plezieren. Haar vader, over wie ze iedereen vertelt dat hij dood is. Ze is arm, kan alleen maar wonen waar ze woont doordat ze assistente is kunnen worden aan de universiteit, maar daarvoor moet ze samenwerken met een professor die duidelijk iets anders in haar ziet dan haar literaire capaciteiten.

En dan is er nog haar gave om de foute mannen aan te trekken. Mannen met wie ze geen toekomst ziet en die geen toekomst ziet met haar, maar met wie het gewoon even leuk is, voor zolang het duurt terwijl ze eigenlijk voor vol aanzien wil worden. En dan is er Joe, Joe die haar Ziet. En die is zo anders is dan de andere mannen die ze doorgaans ontmoet…

3. Peach Salinger (Shay Mitchell)

Peach is één van die mensen waarvan Joe niet veel moet hebben. En opnieuw: we begrijpen hem wel. Peach is heel materialistisch ingesteld. Ze heeft het geluk dat ze veel geld heeft en ermee kan strooien zoveel ze wil, zogenaamd om haar vriendin Beck te helpen.

Ze is al voor een lange tijd de beste vriendin van Beck én een verre nicht van de bekende auteur J.D. Salinger, maar haar zicht op andere mensen is niet zo fraai. Ze kijkt neer op mensen die niet zoveel geld hebben als zij. Ze kijkt neer op Joe omdat hij ‘maar’ in een boekenwinkel werkt en geen financiële onafhankelijkheid kan bieden aan Beck. Voor Peach zijn er heel veel mensen niet goed genoeg voor Beck en later – SPOILER ALERT, STOPPEN MET LEZEN ALS JE NOG NIET GEKEKEN HEBT! – zullen we ook leren dat Peach een hele achterbakse vriendin is die eigenlijk stiekem zelf obsessief verliefd is op Beck en dus daardoor Joe als een bedreiging zag: hij zou zomaar eens die ene kerel kunnen zijn die echt goed is voor haar.

Waarom kijken?

De sterkte van You is dat het draait om twee mensen die je in wezen wel bij elkaar ziet eindigen. De charmante Beck zou inderdaad wel signalen gegeven kunnen hebben aan Joe tijdens haar eerste bezoek aan de boekenwinkel. Want Joe gelooft is een romanticus die gelooft in de ware liefde en die gelooft in liefde op het eerste zicht. Maar is de ware liefde ook niet iets waar je achteraan moet gaan? Als Joe’s collega Ethan (Zach Cherry) dan ook nog eens bevestigt dat ze je echt wel zag zitten en dat ze niet zomaar haar kredietkaart gaf met daarop haar volledige naam, dan denk je misschien al wel snel dat je zelf niet aan waanideeën lijdt. Anderen hebben het toch ook opgemerkt?

De vraag die You in de volgende afleveringen stelt is: hoe ver mag je gaan om die liefde een handje te helpen. En wanneer worden je (wanhoops)pogingen hinderlijk? Wanneer is het genoeg geweest? We begrijpen het best, dat Joe even online research gaat doen naar Beck voor hij aan haar deur gaat bellen. Even de tweets lezen. Foto’s bekijken op Instagram en Facebook. We begrijpen best dat hij wil weten of een relatie tussen hen wel levensvatbaar zou zijn. En dat hij wil weten of ze al dan niet een vriend heeft voor hij zich kwetsbaar opstelt en die grote stap zet. Maar er worden al snel grenzen overschreden. In haar appartement binnendringen om in haar spullen en haar laptop te gluren, is creepy. Naar haar gluren terwijl ze masturbeert en tegelijkertijd de hand aan jezelf slaan is niet meer begrijpelijk, maar creepy.. Dat weet elk weldenkend mens. En stiekem ook Joe wel.

En dat maakt You een echte reeks voor in het #MeToo-tijdperk, want als dat hele verhaal ergens over gaat is het wel over mannen die niet weten wanneer het genoeg geweest is. Die niet meer helder denken omdat ze iets willen waarvan ze denken dat ze het kunnen krijgen ook. Zie ook de professor (Reg Rogers) die iets te opzichtig aangeeft dat al Beck’s problemen wel eens opgelost zouden kunnen zijn als ze zich overgeeft aan hem.

Schemerzone tussen goed en kwaad
Als kijker weten we meer dan Beck. We weten dus ook dat Joe niet de goeie kerel is voor wie ze hem houdt. En dat is jammer, want er schuilt veel goedheid in Joe. Hij is een romanticus. Hij vindt dat Beck meer verdient. Hij wil het beste voor haar. Wil voor haar koken, voor haar wassen en haar bed elke dag opmaken. Hij wil voor haar zorgen. En misschien zou het echt wel kunnen werken tussen die twee.

Joe ontfermt zich ook over zijn buurjongen Paco (Luca Padovan) die nogal aan zijn lot overgelaten wordt door zijn moeder en haar vriend en Joe probeert hem de liefde voor boeken door te geven zoals iemand dat ooit bij hem gedaan heeft. En wanneer hij hem Don Quichote in handen geeft, legt Joe hem het woord “ridderlijkheid” uit als “de manier waarop een man vrouwen zou moeten behandelen.” Dus hij wéét het wel. En zo zit eigenlijk elk personage in You in de schemerzone tussen goed en kwaad, in meerdere of mindere mate.

Liefde voor boeken
Tot slot vinden we ook de liefde voor boeken wel leuk die de reeks probeert mee te geven. De kleine Paco is geen gamer, maar een lezer. Joe probeert hem daarin te stimuleren. De boekenwinkel is een fijne, charmante omgeving (op de kelder na), Peach is familie van de grote J.D. Salinger en bijna een hele aflevering speelt zich af op een Charles Dickens-evenement. Het zou een mooi neveneffect kunnen zijn dat door deze reeks ergens iemand naar een boek van Dickens of Salinger grijpt. Want het lijkt er steeds meer op dat de stroom aan series de vervanger van de boeken zijn voor de lezende jeugd. Als er nog één ding is dat we zo leuk vinden aan You dan is het wel dat die reeks ons het gevoel geeft dat boeken ook hun plaats kunnen hebben in het jachtige moderne leven en dat series en boeken perfect naast en met elkaar kunnen bestaan.

You verscheen aan het staartje van 2018 en is onze opwarmer voor 2019. Het is geen cinematografisch meesterwerk dat een diepe indruk zal nalaten. Het is wel leuke televisie voor zolang het duurt. Het verhaalt duurt overigens nog even verder, want ook het vervolgverhaal, Hidden Bodies, zal verfilmd worden en het tweede seizoen van You vormen. En hoewel deze reeks lijkt te beginnen als een romcom heeft You even veel met romantiek te maken dan het afhalen van fastfood met gezellig samen koken.