Laten we ons optimisme niet verliezen: diegenen die nu thuiszitten (en nog werk hebben) zijn de gelukzakken onder ons. Toch kan ook dan de verveling genadeloos toeslaan. Anno 2020 hebben we gelukkig internet én een gigantisch aanbod aan series om te streamen. Die schrikwekkend lege agenda maakt dit misschien wel de ideale aangelegenheid om een aantal series te zien waar je nooit eerder aan bent toegekomen. Wij geven zolang onze softe lockdown nog duurt een aantal voorzetjes.

Ook in deze verwarrende moeilijke tijd zijn er dingen die ons nog weten blij te maken. Dat Unorthodox een wereldwijde Netflix-hit is daar een voorbeeld van. Sinds een aantal weken geeft Netflix per land de populariteitscijfers van de voorbije week vrij. In ons land staat uiteraard La Casa De Papel – sommige dingen veranderen nooit – gevolgd door dat verschrikkelijke Tiger King, maar we zijn blij dat we in de lijst Unorthodox toch ook terugvinden op 5, drie plaatsen hoger dan vorige week.

Wie Netflix heeft moet goed filteren. Heel wat series zijn pulp of een doorslagje van iets anders. Dat een serie als Unorthodox, een gelaagd portret van een jonge vrouw die haar streng religieuze milieu wil ontvluchten, het goed doet, doet deugd om te zien. Bovendien heeft Netflix met deze reeks een risico genomen, want ze is grotendeels gesproken in het Jiddisch, geen evidentie.

Shira Haas is een revelatie

De in Israël geboren Shira Haas is een revelatie. Zij speelt de 19-jarige Esther “Esty” Shapiro en het is lang geleden dat we een nieuw gezicht hebben zien opstaan dat zo weet te spreken. Haar personage Esty is opgegroeid in een streng orthodox-joods chassidisch milieu in Williamsburg, New York. Als vrouw is haar pad in het leven duidelijk: ze moet zo snel mogelijk trouwen en kinderen maken. Als vrouw des huizes mag ze boodschappen gaan doen, koken en het huis aan de kant houden en elke vrijdag moet er geslachtsgemeenschap plaatsvinden met haar man Yanky (Amit Rahav) met het oog op voortplanting. Behalve als ze onrein is.

Esty doet haar best om de schoondochter te zijn die iedereen verwacht dat ze wil zijn, maar dat brengt veel stress met zich mee. Vooral in de slaapkamer loopt het allemaal niet van een leien dakje. Bovendien houdt Esty heel erg van muziek en van zingen, twee dingen die voor een vrouw verboden zijn om in het openbaar te doen.

Gemaakt met veel respect

De flashbacks in het verhaal zijn gebaseerd op het verhaal van Deborah Feldman, maar het verhaal van Esty in het heden is een volledig verzonnen verhaal. Het verhaal van Esty. Het mooie aan Unorthodox is dat ze respect probeert op te brengen voor beide kanten van het verhaal. De streng-religieuze gemeenschap waarin Esty opgroeit wordt niet neergezet als des duivels of slecht. De mensen daar zijn ook liefdevol en houden van hun familie. Alleen handelen ze vanuit een andere waarheid en een ander wereldbeeld. Het enige dat ze kennen en ooit gekend hebben.

Maar Esty wil iets meer. Iets anders. Tegelijkertijd zien we dat Esty tijd nodig heeft om te wennen aan alle vrijheid in Berlijn. Daartoe ondergaat ze zelf een aantal rituelen. De scène waarin ze in het midden van de Wannsee haar pruik voor het eerst afdoet is één van die rituelen. De eerste keer dat ze in het openbaar piano speelt voor haar nieuwe vrienden is ook zo’n moment. We zien haar ook evolueren in haar kledingstijl, maar we zien haar ook een beetje verloren lopen wanneer ze voor het eerst geconfronteerd wordt met het internet of met het uitgaansleven en de technomuziek in een Berlijnse club.

Het was belangrijk voor de makers om de cultuur, taal en rituelen tot in de details correct weer te geven. Consulent op de set was Eli Rosen, een acteur en vertaler die zelf uit de joods-orthodoxe gemeenschap afkomstig is en die hier in de reeks een klein rolletje speelt als de rabbi. Ook Jeff Wilbusch, die hier Moische speelt, weet wat Esty meemaakt omdat hij in zijn eigen verleden dezelfde beweging gemaakt heeft.

We voelen dan ook erg hard dat de reeks met respect voor de gemeenschap gemaakt is. Wij hebben daarnaast ook respect voor Netflix die een reeks hebben gemaakt met in de kern een universeel verhaal (op zoek gaan naar jezelf), maar het hebben aangedurfd om dat te doen in een taal die we niet kennen, met kostuums en rituelen die we niet kennen. Unorthodox is één van de mooiste dingen die we dit jaar al zagen. Tot in de eindejaarslijstjes.

Unorthodox is een vierdelige mini-reeks en is nu te bekijken op Netflix.