De Belgische Veiligheidsraad focust straks op ‘meer restricties’ opleggen. Die maatregelen, onder meer een perimeter rond mensen leggen waarbuiten ze niet meer mogen komen, zijn de natte droom van politievakbonden. Maar er zijn grote vragen over de effectiviteit van dergelijke maatregelen.

In het nieuws: De Nationale Veiligheidsraad komt vanmiddag samen over de coronacrisis. Verwacht wordt dat ze deze keer kunnen afronden in de late namiddag, dan is er ruim tijd om tegen de journaals van zeven uur alles netjes klaar te hebben, en te gloriëren in de media.

De details: Vraag is met wat er kan geglorieerd worden.

• De piek van de besmetting is nog altijd niet bereikt. Puur op basis van de cijfers doet België ook absoluut geen ‘uitzonderlijke’ of ‘opvallend betere’ job dan de andere Europese landen.
• Het is dus wel evident dat de periode van maatregelen verlengd wordt tot na 4 april. De vraag is of het twee weken extra wordt, of meteen meer.
  • Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) sprak al van ‘acht weken‘.
  • Viroloog Steven Van Gucht verwacht dat de piek begin april volgt, dus tot dan moeten zeker alle strenge maatregelen gelden.
  • Z’n collega Marc Van Ranst sprak van “bepaalde maatregelen die nog een jaar lang kunnen gelden”.
• Gisteren zoemde het ook de hele dag om de quarantainemaatregelen zelf aan te gaan scherpen. In Frankrijk nam men draconische maatregelen: de 1-1-1-regel werd ingevoerd: iedereen mag maar één kilometer van de woning gaan wandelen of fietsen, gedurende één uur, en enkel alleen. In België is het voorlopig allemaal veel losser.
• Maar de politievakbond begon zich gisteren te roeren, en vroeg “duidelijkheid”: regeltjes om te kunnen controleren en beboeten.
• Die sheriffreflex zit er diep in: minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) zat al in de televisiestudio’s harde taal te spreken: “De speeltijd is voorbij. Het is niet uit te sluiten dat er een kwantificatie komt van wat men kan doen, binnen welke straal”. Meteen was sprake van fietstochtjes te gaan beperkten tot 50 kilometer, en andere maatregelen om de politie toch maar hun zin te geven.
• De Crem geniet duidelijk van z’n ’tweede leven’: na quasi uit de nationale politiek te zijn verdwenen, is ‘Crembo‘ helemaal terug, in het brandpunt van de actualiteit.
• Op z’n vaste afspraak bij de VRT maakte Van Ranst brandhout van die maatregel: “Als het risico op overdracht niet groter is, dan moet je zo’n maatregelen niet nemen. Laat de mensen toch fietsen”, zei hij in De Afspraak. Overigens lijkt De Block ook op die lijn te zitten: met de nodige afstand mogen mensen wandelen en fietsen. Zij wil het “leefbaar houden”.
• Toch belooft het een spannende discussie te worden: vanuit de Vlaamse regering zit ook Jan Jambon (N-VA) aan tafel, iemand die niet ongevoelig is voor de argumenten van de politievakbond. Aangenomen wordt dat hij De Crem zal steunen.
• Maar de liberalen noemen het achter de schermen “compleet doorgedraaid”, en “de natte droom van de politie“.

Veel relevanter in deze tijden: De discussie over ‘aan het werk blijven’.

• Nog iemand bij CD&V die zichzelf op het voorplan kan spelen: minister van Werk Nathalie Muylle. Zij is bezig met een pakket maatregelen om toch zeker meer volk aan het werk te houden en opnieuw te krijgen.
• De PS vroeg deze week een loonopslag voor allerlei sectoren die nog aan het werk zijn: medisch personeel, mensen in de logistiek en de bewaking. Maar de centrumrechtse regering zit op een andere koers: van extra ‘premies om te werken’ is niet langer sprake, ondanks vraag van de vakbonden om toch maar met bonussen te gaan werken.
• Onder meer Voka, de Vlaamse werkgevers, drong aan op zo’n premie van 150 euro, het ABVV zou willen dat ook werkende de ‘energiepremie‘ van de Vlaamse regering krijgen.
• Maar het groot probleem op dit moment: het absenteïsme in veel sectoren, ook in cruciale sectoren zoals de voeding, de energie en de chemie.
• Bovendien is er al een wildgroei aan ‘premies’ per bedrijf: in verschillende sectoren zijn bedrijven zelf aan het bijpassen of compensaties aan het invoeren.
• Minister Muylle denkt dus aan een aantal randmaatregelen: meer netto betaalde overuren, het combineren van tijdelijke werkloosheid met jobs in de cruciale sectoren, en de wildgroei aan bonussen wat stroomlijnen.
• Maar hoe dan ook kost het allemaal een bom geld: als straks de maatregelen verlengd worden tot twee maanden zal de krater die geslagen wordt niet min zijn, zo rekent De Tijd: de ramingen gaan tot 5,7 miljard euro.
• Ook Muylle begint maatregelen af te dwingen. Haar arbeidsinspecties hebben na controles zeven bedrijven gesloten en 77 bedrijven waarschuwingen gegeven. De hygiëne werd niet voldoende gehandhaafd, of mensen werden te dicht samengezet in een busje, of de beschermende kledij was niet goed genoeg. “De regels werden grof overtreden”, volgens Muylle op Radio 1.
• “Wij vragen mensen om aan het werk te blijven en heel veel bedrijven doen dit vandaag schitterend, maar de rotte appels moeten uit de mand. Al wie de regels niet kan respecteren ten opzichte van de werknemers, die moeten sluiten.”

Niets om trots op te zijn: De aanpak van de overheid in de rusthuizen roept grote vragen op.

• In De Tijd schetsen directeurs van rusthuizen en woonzorgcentra een vreselijk beeld: geen aangepast beschermingsmateriaal en een totaal gebrek aan testen leidden tot een heftige uitbraak van corona.
• Volgens schattingen zijn nu 1.266 rusthuisbewoners besmet, al is dat helemaal niet zeker, want testen zijn er dus niet. Nochtans zitten die rusthuizen in totale ‘lockdown’ en mag er geen bezoek meer komen. Maar het is het personeel zelf, dat dus niet voldoende beschermd en getest is, dat het virus heeft binnengebracht.
• Bovendien worden de allerzwakste bewoners, die het virus hebben, niet meer naar een ziekenhuis gestuurd. Maar aangepast materiaal om ze te behandelen, met FFP2-maskers, is niet voorhanden.
• “Op een bepaald moment zijn we toch maar begonnen met zelf mondmaskers te naaien om toch iets van bescherming te hebben”, zo stelt Roel Eerlingen, directeur van Integro.

Een opvallende analyse: Hoe is het virus eigenlijk onder controle geraakt in China? Wel, niet door beperkingen op te leggen over het aantal kilometers dat je mag gaan fietsen.

• Leen Vervaeke, correspondent voor de VRT en De Morgen in China, die zelf in Wuhan zat, legt in een zeer boeiende analyse uit hoe de Chinezen het deden.
• De titel laat niets aan de verbeelding over: “In Wuhan weten ze: met een lockdown ga je het coronavirus niet verslaan“. Het doet meteen vragen rijzen over de aanpak in Europa, om overal mensen binnen te houden en dan te hopen dat de storm overwaait.
• “De echte doorbraak kwam toen ­Wuhan begin februari massaal op het virus begon te testen en alle geïnfecteerden verplicht afzonderde in quarantainecentra. In heel het land werden medische bedrijven opgedragen om testkits te produceren: vanaf 7 februari lag de productie op 700.000 tests per dag. Ondertussen werden noodziekenhuizen opgetrokken, en sporthallen, studentenkamers en hotels omgebouwd tot quarantainecentra”, zo schrijft Vervaeke.
• “Een hele provincie in quarantaine steken, was hier niet voldoende. De doorslaggevende maatregel was iedere geïnfecteerde uit de bevolking halen en geïsoleerd in sportstadia plaatsen. Alleen zo heeft China de epidemie kunnen controleren”, zo stelt Philippe Klein, directeur van een internationaal ziekenhuis in Wuhan.

Testen, testen, testen: De conclusie dat er meer moet getest worden, om zo het virus in kaart te brengen, voor het te kunnen indammen, komt zo elke dag terug.

• Daarbij is ook minister Philippe De Backer (Open Vld) zichzelf aan het heruitvinden, hij leidt de taskforce die het tekort moet oplossen.
• “We zijn rustig aan het opbouwen”, was misschien daarbij toch wat ongelukkig geformuleerd: ‘rustig‘ is niet bepaald het signaal dat velen nu graag willen horen.
• De Backer herhaalde vanmorgen op Radio 1 dat hij “van 2.000 testen naar 10.000 wil gaan”. “We zijn er goed mee op weg.”
• Het gaat om twee types testen:
  • De complexere PCR-test, die meest nauwkeurig zijn, en heel snel toelaten het virus te ontdekken. Daarvan doet België er 2.500 per dag. Na een akkoord tussen universiteiten, biotechbedrijven, et cetera, zijn er overal labo’s omgebouwd.
  • Daarnaast zijn er minder goede ‘sneltesten’, om snel een triage te doen, om snel te zien of patiënten ziek zijn of niet. Daarvan zouden er dus meer en meer beschikbaar moeten worden.
  • Overigens zijn er ook ‘onrechtstreekse testen’: CT-scans bij ziekenhuizen, die de longen bekijken om te zien of mensen schade hebben. Dat is een grote indicatie van corona.
• “We moeten plannen en er goed over nadenken: vandaag zitten we in halve lockdown, maar eens we voorbij de piek zijn, en de maatregelen willen gaan afbouwen, dan gaan we massaal testen moeten doen”, zo stelde De Backer.
• Vraag is of daarbij ook niet op zeer grote schaal moet getest worden op antistoffen: mensen die het virus gehad hebben en zo dus immuun zijn, kunnen in elk geval terug aan de slag dan.
• “Probleem is als je veel gaat testen, wat doe je dan met die resultaten?”, zo stelde viroloog Herman Goosens daarover. “Hoe ga je zorgen dat die mensen het niet verder gaan doorgeven? Dat vraagt heel wat inspanningen.”

In het Parlement: De volmachtwetten zijn gestemd.

• Het was een vreemde scène, waarbij uiteindelijk gestemd werd ‘op anderhalve meter afstand’, en waarbij de Kamerleden elk achtereen naar voor schreden en hun stem in de urne staken: het leek net een begrafenis, waarbij het lijk moest gegroet worden.
• De stemming verliep zoals gepland: de volmachtwetten kregen de steun van ‘de tien‘: de regeringspartijen MR, CD&V en Open Vld en de oppositie van N-VA, PS, sp.a, Groen, Ecolo, DéFI en cdH. De enige die tegenstemden waren Vlaams Belang en de PTB/PVDA.
• Begrafenis van de democratie of niet, Kamervoorzitter Patrick Dewael (Open Vld), grote architect van heel deze constructie, tweette triomfantelijk: “Na maanden stilstand, hebben we nu een regering met volle bevoegdheid, breed parlementair vertrouwen en bijzondere machten om snel en efficiënt de coronacrisis te bestrijden. Geen slecht resultaat voor wat ‘politiek bedrog’ en een ‘draak van een oplossing’ werd genoemd.”
• Wie tijd heeft, kan gerust de bijna 200 heftige reacties op die tweet eens doorscrollen: laat ons stellen dat het enthousiasme in de Twitter-bubbel niet groot is over die uitspraak van de eerste burger van het land.
• Ook vastgesteld: de vreemde sfeer in de Kamer zat hem ook bij de opstelling. Vragen stellen vanop je eigen plaats, terwijl de ministers gewoon op hun banken blijven zitten, dat leidt tot een vreemde, ongemakkelijke choreografie: zo kwam Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken scherp tussen, recht achter de rug van premier Sophie Wilmès (MR). Een debat waarbij men elkaar aankijkt, zelfs in coronatijden, is toch iets handiger?

Voorspeld, maar nog iets donkerder uitgekomen: Europa raakt er niet uit om één financieel antwoord te bieden.

• De Europese top van donderdag is op een sisser geëindigd. De klassieke tweedeling van het zuiden en de zwakke eurolanden, gedoopt tot de ‘No Limits Nine‘ (met België stevig aan boord daar), tegen het noorden, de sterke eurolanden, de ‘Hanseatic League‘, kwam weer helemaal naar boven.
• Die eerste groep wilde ‘coronabonds‘, een andere naam voor ‘eurobonds’: gezamenlijk staatspapier, waardoor schulden collectief worden, en de rente ook gewoon voor iedereen heerlijk laag zou worden. Maar dat neemt volgens het noorden elke responsabilisering weg. Het kwam er dus niet.
• Integendeel, terwijl de Italiaanse premier Giuseppe Conte fors dreigde in de videoconferentie, bleef Angela Merkel stoïcijns, op haar krakende lijn vanuit haar zelf opgelegde quarantaine. De Duitse bondskanselier plooide uiteindelijk niet, net als de Nederlandse liberaal Mark Rutte, integendeel: hun positie verhardde eigenlijk nog.
• Terwijl de Europese leiders er niet uit raakten, schoot de Europese Centrale Bank wel in actie. De ECB rolde haar programma uit om voor 750 miljard euro obligaties op te kopen, en zo heel de markt leeg te zuigen.
• Opvallend was het pleidooi van de vorige directeur van de ECB, de Italiaan Mario Draghi, om niet enkel de individuele lidstaten de volledige kost van de crisis te laten dragen: coronabonds invoeren dus. Hij riep op tot Europese solidariteit, net zoals de ‘No Limits Nine’ eigenlijk. Het viel op een koude steen.
• Opvallend ook, niet premier Wilmès, maar vicepremier en minister van Financiën Alexander De Croo (Open Vld) wordt in de Financial Times geciteerd. Die had voor de meeting nog gezegd dat solidariteit tonen nu niet riskeerde van op ‘moral hazard‘ uit te draaien. Op CNBC herhaalde hij vanmorgen die boodschap.
• “Ons Europees belang is gelinkt aan ons nationaal belang. Iedereen heeft er voordeel bij om de zwaar geïmpacteerde economieën nu opnieuw snel op te starten”, zo stelde De Croo.

In de wandelgangen: Europa toont z’n kleinere kantjes:

• Terwijl België dus pleit voor ‘solidariteit’, heeft het land wel laten weten dat ze geen patiënten van andere Europese landen opnemen. Dat is overigens een fenomeen van over heel Europa: Italië en Spanje kreunen onder grote tekorten, maar enkel Duitsland nam een handjevol patiënten over van Italië. Iedereen houdt liever capaciteit over voor de ‘piek’ die ook bij hen komt.
• Tegelijk weer ergernis over de bedeling van Europees geld om de lidstaten te steunen. België krijgt zo’n 36 miljoen euro van de EU. Daarvan gaat er maar 6,5 miljoen euro naar Vlaanderen en 25 miljoen naar Wallonië. Dat maakte Geert Bourgeois (N-VA) bekend: nochtans zijn er veel meer patiënten met corona op dit moment in Vlaanderen. Maar die toewijzing van de middelen gebeurt op basis van de cohesiefondsen, en die geven geld aan de armste regio’s.

Wat er onvermijdelijk aankomt: Discussies over privacy.

• Een van de methodes waarmee de Chinezen, maar ook Zuid-Korea, het virus proberen klein te krijgen, is via sterk gecontroleerde sociale contacten. Via de smartphone wordt immers bijgehouden waar burgers zich bevinden en met wie ze in contact kwamen.
• Meteen kunnen zo brandhaarden van besmetting gevonden worden en ingeperkt: al wie geen ‘groen schermpje’ kan tonen, gaat er van tussen.
• Maar tegelijk kosten dergelijke maatregelen alle vorm van privacy: big brother is voortaan echt aan het kijken, als dat al niet het geval was in China.
• “Er komt zo’n app om te kijken: ‘Met wie ben je in contact geweest?'”, zo stelt De Backer ondertussen. “Er is een ’taskforce data’ opgericht, maar we blijven uiteraard binnen het kader van de Europese privacyregels van GDPR.”

De omgekeerde wereld: China gaat buitenlanders bannen.

• China vreest voor een tweede golf van besmettingen, terwijl ze nu claimen het virus ‘onder controle’ te hebben. Daarom gaan ze tijdelijk alle buitenlanders bannen.
• Vanaf zaterdag kan niemand met buitenlandse nationaliteit, zelfs visumhouders of permanente bewoners, nog binnen in China, zo meldt de Financial Times.
• Vergelijk het even met Zaventem: daar krijgt iedereen die nu toekomt een papier mee, met de vraag om zichzelf veertien dagen quarantaine op te leggen. Of dat gecontroleerd of afgedwongen wordt? Wie zal het zeggen.