Hoe een klein eilandje zo belangrijk kan zijn. Nu de Russen zich terugtrekken van Slangeneiland, kan de Oekraïense graanexport via zee terug stilaan op gang komen. Niet via de zeehavens van Marioepol of Berdyansk, die door Rusland werden veroverd, en evenmin via het met zeemijnen omsingelde Odessa.

De nieuwe draaischijf voor de handel van graan is de stad Izmail, zo’n 70 kilometer stroomopwaarts op de Donau. Dat de haven heel wat schepen krijgt te slikken, valt meteen op na een blik op scheepstrackingswebsites als MarineTraffic of VesselFinder:

Op bovenstaande kaart staat elk groen bolletje voor een goederenschip; de rode bolletjes tonen de locaties van tankers. Hieruit valt af te leiden dat de schepen via verschillende armen van de Donaudelta richting Izmail (centraal in beeld) varen. Deze vaarwegen zijn relatief smal, waardoor een massa schepen momenteel nog voor anker ligt in de Zwarte Zee, wachtend op een doortocht.

Geprikt aan de Oekraïense slangen

De reden voor de heropstart van de Oekraïense graanexport lijkt simpel: Rusland heeft Slangeneiland opgegeven. Dat kleine eilandje, 35 kilometer voor de kust en in vogelvlucht op 70 kilometer van Izmail, werd al aan de vooravond van de invasie van Oekraïne ingepalmd door Russische soldaten. Ze gebruikten het eiland als vooruitgeschoven basis en verscheepten luchtafweergeschut en raketsystemen naar het eiland.

De Tor- en Pantsir-raketsystemen hadden echter niet het bereik om het Oekraïense vasteland te beschieten, maar werden vooral ingezet om het garnizoen en materiaal op en de schepen rond het eiland te beschermen tegen Oekraïense raketten, gevechtsvliegtuigen en Bayraktar-drones. Toch was het allerminst uitgesloten dat Rusland later in de strijd zwaardere artillerie naar het eiland zou verschepen, waarmee ook enkele Oekraïense havensteden konden bestookt worden.

Aanhoudende pesterijen

De Russische bezetting van Slangeneiland, in combinatie met de verovering van een groot deel van de Oekraïense kustlijn en dus ook havensteden, maakte de uitvoer van graan bijna onmogelijk. De enige grote havenstad die in handen van de Oekraïners bleef, Odessa, kreeg dan weer een gigantisch aantal zeemijnen voor de kust: de Russen wilden alle uitvoer onmogelijk maken, de Oekraïners wilden het onmogelijk maken voor Rusland om de stad te bestormen vanop zee.

Nu is de situatie echter veranderd: door de aanhoudende pesterijen van Oekraïense raketten en drones, zag Rusland zich genoodzaakt Slangeneiland op te geven. Hierdoor verdween meteen een groot stuk van de dreiging in het gebied; de dreiging die het voor goederenschepen oninteressant maakte zich te wagen aan het vervoeren van Oekraïens graan. De havens aan de Zwarte Zee zijn dan nog wel in Russische handen of onmogelijk te bereiken, maar via de kleinere havens op de Donau komt de graanexport nu toch terug op gang.

(as)