Haaien hebben een complexer sociaal leven dan tot nu toe gedacht werd. Grijze rifhaaien in de Stille Oceaan onderhouden zelfs sociale netwerken en ontwikkelen banden met elkaar die jarenlang stand houden. Dat bewijst een recente studie.

Het onderzoek richtte zich op het sociale gedrag van 41 rifhaaien rond het Palmyra-atol, een ringvormig koraaleiland ongeveer 1.600 km ten zuidwesten van Hawaï. De wetenschappers maakten gebruik van akoestische zenders en camera’s om de dieren te volgen en meer inzicht te krijgen in hun interacties.

Tijd spenderen in groep

Haaien blijken absoluut geen eenzame dieren te zijn. Ze vormen sociale gemeenschappen die voor lange tijd standhouden. Het onderzoek nam vier jaar in beslag. Sommige haaien bleven gedurende die periode regelmatig contact hebben.

De onderzoekers hielden een dagelijks patroon bij. De haaien spendeerden vele ochtenden samen in een groep van soms bijna twintig individuen in hetzelfde deel van het koraalrif. Naarmate de dag vorderde gingen ze ieder hun eigen weg of splitsten ze zich op in kleinere groepjes om de volgende ochtend weer samen te komen.

Niet elke haai is even sociaal

“Haaien zijn ongelooflijke dieren en worden nog vaak verkeerd begrepen”, zegt Yannis Papastamatiou, mariene bioloog aan de Florida International University en hoofdauteur van het onderzoek. De wetenschappers publiceerden hun bevindingen deze week in het tijdschrift Proceedings of the Royal Society.

“Ik noem het hun ‘geheime sociale leven’, niet omdat ze willen dat het een geheim is, maar omdat we pas recent de middelen hebben ontwikkeld om hun sociale leven te kunnen begrijpen”, voegde Papastamatiou eraan toe. “Niet alle haaien zijn even sociaal en sommige zijn waarschijnlijk vrij eenzaam.”

Samen prooi zoeken

De rifhaai is een middelgrote soort, die ongeveer 2 meter lang kan worden. Hun stabiele sociaal leven heeft veel overeenkomsten met dat van bepaalde vogels en zoogdieren. Het verschil is dat haaien geen nesten met elkaar delen of geluiden kunnen maken om te communiceren. Hun vriendelijke interacties zijn ook moeilijker te spotten dan die van bijvoorbeeld chimpansees.

De onderzoekers vermoeden dat de haaien samen tijd doorbrengen om gemakkelijker prooien te kunnen vinden.

Informatie delen met elkaar

“We weten al enige tijd dat haaien in staat zijn om bepaalde groepsgenoten te herkennen en sociale voorkeuren te hebben”, zegt zeebioloog David Jacoby van het Institute of Zoology in Londen.

“Onze studie toont voor het eerst aan dat ze in staat zijn om sociale partners voor meerdere jaren te behouden. Verder zien we dat hun sociale groepen waarschijnlijk opereren als informatiecentra van waaruit de individuen elkaar kunnen volgen naar voedselgebieden”.