In zijn eerste State of the Union heeft Donald Trump de Republikeinen en Democraten opgeroepen om de meningsverschillen opzij te zetten en overeenkomsten te vinden. Echt enthousiast werd daar niet op gereageerd: Republikeinen gaven regelmatig een staande ovatie, terwijl de aanwezige Democraten veelal stil in hun stoel bleven zitten. Trumps eenheid is ook relatief: hij creëerde tijdens zijn speech steeds een tegenstelling tussen migranten, die hij voortdurend als een bedreiging afschilderde, en de “gewone” Amerikanen. 

Trump wees op het turbulente jaar dat de VS achter de rug heeft met stormen, overstromingen en bosbranden. Maar volgens de president heeft “elke test nieuwe helden heeft gesmeed”, en vervolgens lichtte hij een paar van die “helden” eruit. “Samen bouwen we een sterk, veilig en trots Amerika”, zei hij.

Trump legde meerdere malen de nadruk op hoe trots Amerikanen op hun land kunnen zijn. “Een jaar geleden hadden we één missie: we wilden Amerika opnieuw groot maken voor alle Amerikanen en er is dit jaar veel progessie geboekt.”

Even later sprak hij van het “nieuwe Amerikaanse moment” en zei Trump dat “we de American way opnieuw aan het ontdekken zijn”.

Daarna begon Trump aan de echte inhoud van zijn State of the Union. Hij roemde de economische groei van het afgelopen jaar. “Er zijn in heel het land 2,4 miljoen banen bijgekomen en na jaren van stagnatie zien we eindelijk stijgende lonen. De werkloosheid is onder zwarte Amerikanen nog nooit zo laag geweest.” Ook sprak Trump over het belastingplan dat hij eind vorig jaar doorvoerde. Volgens de president hebben veel Amerikanen daar baat bij. “Dit is ons nieuwe Amerikaanse moment. Er is nog nooit een beter moment geweest voor de Amerikaanse droom.”

Volgens Trump komen grote bedrijven terug naar de VS en hij noemde autofabrikanten Chrysler en Toyota als voorbeeld van bedrijven die de komende tijd grote plannen hebben. “Het tijdperk van economisch inleveren is voorbij. We willen burgers van armoede naar welvaart tillen.”

Anderhalf biljoen voor wegen en afbrokkelende infrasructuur

Volgens de Amerikaanse president kan de infrastructuur flink verbeteren. Om dat voor elkaar te krijgen zegde hij toe daar 1,5 biljoen dollar (1,2 biljoen euro) in te investeren. “We moeten nieuwe wegen, snelwegen en sporen aanleggen om onze afbrokkelende infrastructuur weer op te bouwen.”

Trump sprak zich zoals verwacht ook uit over zijn immigratiebeleid. Hij begon met uit te leggen dat hij iedereen in de wereld hulp wil bieden als die dat nodig heeft. “Maar”, zei Trump, “ik ben president van de Verenigde Staten en mijn grootste medeleven gaat uit naar Amerikanen. Het is mijn plicht om Amerikanen te beschermen, omdat Amerikanen ook dromers zijn”, verwees hij naar de honderdduizenden immigranten die als kind door hun ouders naar de VS zijn gekomen en dreamers worden genoemd.

Trump zegt dat hij het immigratiebeleid gaat hervormen. 1,8 miljoen jongeren zonder Amerikaanse papieren krijgen het staatsburgerschap van de VS, zei Trump. Maar daar staat tegenover dat hij de grenzen van het land beter wil beschermen. Om dat te realiseren is hij van plan om een hoge muur te bouwen op de grens van Mexico en het zuiden van de VS.

Trump wil ook dat het loterijprogramma, dat jaarlijks zo’n 50.000 immigranten tot de VS toelaat, stopt. “Het programma deelt willekeurig green cards uit, zonder rekening te houden met vaardigheden, verdiensten of veiligheid van onze mensen.”

Drugs

Tijdens zijn eerste State of the Union benadrukte Trump continu de kracht van de VS en hoe goed het gaat met het land. Maar volgens hem stierven er in 2016 ook 64.000 Amerikanen door een overdosis aan drugs. “Dat probleem is nog nooit zo groot geweest als nu”, zei Trump.

Om dat aantal te verlagen “moeten we drugsdealers harder aanpakken”, vond Trump. “Het wordt een lange en moeilijke strijd, maar zoals Amerikanen altijd doen: we zullen slagen.”

Vlak voordat de toespraak begon, kwam het nieuws naar buiten dat Trump een decreet heeft getekend waardoor de omstreden gevangenis Guantánamo Bay open kan blijven.

Al tijdens zijn verkiezingscampagne beloofde Trump dat de gevangenis op Cuba open zou blijven. Zijn voorganger Obama probeerde het detentiecentrum voor terreurverdachten juist te sluiten, maar stuitte op tegenstand op in het Congres.

Rusland

President George W. Bush opende de gevangenis na 11 september 2001 om terreurverdachten vast te zetten en te ondervragen. In 2003 zaten er zo’n 680 gevangenen in Guantánamo. Nu zijn dat er nog 41.

Wat betreft buitenlandse onderwerpen besteedde Trump veel aandacht aan “schurkenstaat” Noord-Korea. Hij zei onder meer dat de VS “maximale druk uitoefent” om te voorkomen dat de nucleaire wapens van Noord-Korea de VS kunnen bedreigen.

In de zaal zaten de ouders van Otto Warmbier, de Amerikaanse student die werd gearresteerd in Noord-Korea en enkele dagen nadat hij was thuisgekomen stierf. Ook de Ji Seong-ho was aanwezig. De Noord-Koreaan vluchtte in 2004 naar Zuid-Korea en helpt nu anderen die ook weg willen uit Noord-Korea.

Opvallend was dat Rusland slechts één keer werd genoemd in de toespraak. Trump noemde het land een rivaal. Hij sprak dus niet over de onderzoeken die lopen naar de banden tussen hemzelf en de Russen.