In Denemarken laat de Vrijstad Christiania, een deel van Kopenhagen dat al ruim vijftig jaar door krakers wordt bezet, in zijn gebied een reeks betaalbare woningen bouwen. Daarover is met de Deense autoriteiten een akkoord bereikt. In ruil voor het bouwproject biedt de staat garanties voor een hypotheek die de residenten van Christiania zal toelaten om van een gedeelte van het gekraakte gebied legaal eigenaar te worden.

Door het akkoord met de Deense overheid zal in de Fristaden Christiania een oppervlakte van 15.000 vierkante meter met betaalbare woningen worden bebouwd. De overeenkomst met de autoriteiten werd door de bewoners van Christiania goedgekeurd.

Aan die beslissing zou echter een langdurig overleg tussen de residenten zijn voorafgegaan. Maar uiteindelijk zou toch een relatief grote meerderheid van de bewoners zich met het voorstel akkoord hebben verklaard.

Ultimatum

Woordvoerders van Christiania stelden daarbij wel dat de bewoners nagenoeg gedwongen waren de voorstellen van de overheid, die als een ultimatum worden omschreven, te accepteren. Een afwijzing zou voor de toekomst van de Fristaden immers bijzonder zware gevolgen kunnen hebben gehad.

De Deense staat heeft beloofd in ruil voor de woningbouw garant te zullen staan voor 67 miljoen kronen (ruim 9 miljoen euro) aan leningen om de Fristaden te helpen bij de aankoop van de terreinen waarop Christiania, een militaire kazerne die tot het eerste kwart van de zeventiende eeuw teruggaat, is gevestigd.

Zonder staatsgaranties zou geen enkele bank zich bereid tonen om de noodzakelijke hypotheek te verstrekken. De tegemoetkoming van de overheid zal Christiania uiteindelijk ook 6,5 miljoen kronen huurkosten per jaar besparen.

Indien de bewoners het aanbod hadden afgewezen, zou Christiania bovendien zijn gedwongen om op eigen kosten negen illegaal gebouwde gebouwen te ontmantelen. Verder zijn inmiddels ook een aantal staatsgaranties rond leningen voor de renovatie van een reeks gebouwen in de Fristaden verlopen, zodat de bewoners in de toekomst ook het onderhoud van de panden dreigden te zullen moeten betalen.

Duizend inwoners

“Het was een aanbod dat onmogelijk kon worden geweigerd”, benadrukte een woordvoerder van Christiania dan ook in een reactie op het akkoord. “In het aanbod was impliciet vervat dat een afwijzing van de voorstellen de Fristaden alvast financieel zou slopen.”

“Christiania kan immers geen hulp krijgen om de rest van de stad uit te bouwen. De inwoners hebben geen mogelijkheid om daarvoor het benodigde geld te lenen. Er zijn geen hypotheekbanken die ons het geld willen lenen, aangezien de staat voor de kredieten geen garanties wil verstrekken.”

Christiania biedt momenteel aan 850 inwoners – 700 volwassenen en 150 kinderen – een onderkomen. Door de bouw van sociale woningen zal die populatie over een periode van tien jaar nog met ongeveer driehonderd nieuwe bewoners worden uitgebreid. Daardoor zal de Fristaden uiteindelijk meer dan duizend inwoners tellen.

“Door ruimte ter beschikking te stellen voor de bouw van betaalbare woningen, wil Christiania wil zijn sociale verantwoordelijkheid tegenover Kopenhagen en Denemarken opnemen”, merken woordvoerders van de Fristaden nog op.