De N-VA en Siegfried Bracke raken er maar niet vanaf: het blijft de Kamervoorzitter achtervolgen dat hij bijkluste voor Telenet. Want nu moet z’n zaak ook voor de deontologische commissie verschijnen. De meerderheid zag dat niet zitten, maar met 50 handtekeningen van de oppositie had Kristof Calvo (Groen) genoeg. Zo ettert de zaak verder, en die doet N-VA bijzonder veel pijn.

Veel blije gezichten gisterenavond in Neder-over-Heembeek: met Zuhal Demir (N-VA) zet Bart De Wever iemand nieuw en fris op de post van federale staatssecretaris voor Gelijke Kansen en Armoedebestrijding. De afsluiter van een lastige periode voor de N-VA, waarbij Siegfried Bracke z’n partij in bijzonder woelig water bracht.

Van dissidentie of onenigheid binnen de N-VA is er overigens geen sprake: eerst het partijbestuur en daarna de partijraad volgden De Wever zonder problemen in de keuze voor Demir. Die komt het gat vullen dat Elke Sleurs achterlaat. Zo is er toch één positief punt voor de partij te zien in heel de crisis rond Bracke: een broodnodige personeelswissel in de federale regering is nu een feit. Want Sleurs presteerde niet zoals de partij had gehoopt, ze gaf N-VA veel te weinig profiel op haar kwetsbare sociale, softe flank. Die wil de N-VA als zelfverklaarde volkspartij toch nadrukkelijk ontwikkelen, en daar moet Demir nu werk van maken.

Ondertussen meet de N-VA de schade op na de zaak-Bracke. En die is toch aanzienlijk. Want twee thema’s domineren het politieke debat de laatste maanden: nog steeds de asielcrisis en de discussie rond vreemdelingen enerzijds en de antipolitiek anderzijds, het gebrek aan vertrouwen van de bevolking in het bestaande politieke systeem en het establishment. Geen exclusief Belgisch of Vlaams verhaal overigens: het zijn exact dezelfde thema’s waarop Donald Trump verkozen raakte, waardoor de Brexit er kwam en waardoor Marine Le Pen en Geert Wilders scoren in onze buurlanden. En het zijn exact die twee assen waarop N-VA de afgelopen maanden probeerde om verlies van kiezers richting Vlaams Belang tegen te houden.

Theo Francken met de forcing

Op die eerste as heeft de N-VA keihard gewerkt het afgelopen om zichzelf een scherp profiel te geven. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) werd vooruit gestuurd om de forcing te voeren, zeker communicatief. Vaak tot afgrijzen van de coalitiepartners én oppositie werd de confrontatie gezocht, onder meer met de rechterlijke macht. Maar het leverde N-VA duidelijk winst op: in de peilingen schoot de partij plots terug vooruit en Theo Francken z’n persoonlijke populariteit ging als een vuurpijl de lucht in.

Nu dreigt de schade op de tweede as de partij bijzonder veel pijn te doen. Tot nu toe profiteerde de N-VA nog steeds van haar ontstaansgeschiedenis. Als relatief jonge partij (opgericht in 2001) hadden De Wever en co geen ‘bagage’ mee: ze zaten niet al jaren in het radarwerk van de macht. Bovendien maakten ze geen deel uit van een zuil, met een historische inplanting in het middenveld. Het gaf hen steeds het imago van de zuiverheid, iets wat ze zelf ook gretig cultiveerden. Want de partij voerde fel campagne voor een ‘propere politiek’: geen politieke benoemingen, geen wildgroei aan mandaten voor hun politiek personeel.

De superbestuurders: Kennis, De Bode, Descheemaecker, Gryffroy

Alleen, wie meespeelt met de grote jongens, doet dat niet ongeschonden. En dus deed de N-VA in de Vlaamse regering en recenter ook in de federale regering wél aan politieke benoemingen en zette het wel strategisch een aantal mensen in om mandaten op te nemen. Daarbij speelt mee dat bewust de keuze werd gemaakt om die mandaten eerder aan een handvol vertrouwelingen te geven, dan ze uit te smeren over veel volk. Het maakt dat vandaag een rijtje N-VA-superbestuurders bestaat. Ze grossieren in bestuursmandaten en verdienen daarbij een flinke duit: Koen Kennis, Herman De Bode, Marc Descheemaecker en Andries Gryffroy passen in het rijtje.

Die politiek wreekt zich vandaag. Toen Bracke z’n aanval plaatste op het stadsbestuur in Gent, keerde de sp.a zich uitdrukkelijk tegen de N-VA en Koen Kennis. Maar het was vooral Bracke zelf, die met slordige en vreemde communicatie zichzelf en z’n partij compleet in de voet schoot. Het ‘cleane’ imago van N-VA ligt meteen helemaal aan diggelen.

Bracke ontsnapt voorlopig nog niet

Bovendien ziet het er naar uit dat de zaak maar blijft aanslepen voor Bracke. Want de rol van de Kamervoorzitter wordt nu nog eens onderworpen aan een onderzoek. Dat forceerde Kristof Calvo (Groen), die naar de deontologische commissie stapte, met 50 handtekeningen van de oppositie onder z’n arm. Uiteraard gaven PS, sp.a, Groen, Ecolo, cdH, Défi en PTB graag hun steun om Bracke z’n zaak alsnog naar die commissie door te sturen.

Die verzamelde oppositie zegt “in alle sereniteit te willen voortwerken aan de politieke vernieuwing”. Want in het parlement is daarover wel al een werkgroep opgericht. Maar die was niet van plan om de specifieke rol van de Kamervoorzitter te bespreken. Mag die met z’n statuut én bijhorend hoogste loon van alle politieke mandaten ook bijklussen, of houdt dat een potentieel belangenconflict in? Dat willen ze uitgezocht zien door die deontologische commissie. Zo blijft het vuur smeulen en wordt de schade groter. Niemand zal verbaasd zijn als de N-VA bij de volgende peilingen een stevige tik krijgt en de anti-politiek fors gaat scoren.