Waarom heeft Telenet eigenlijk bijna 20.000 euro per jaar over voor ‘advies’ van Siegfried Bracke (N-VA) of Patrick Dewael (Open Vld)? Het antwoord zit hem in politieke lobbying, iets waar Liberty Global, het moederbedrijf van Telenet héél sterk in is. Niet verwonderlijk: weinig sectoren zijn zo afhankelijk van de overheid en de regeltjes om winst te kunnen maken. Met succes in België overigens: we betalen gemiddeld veel meer voor telecom dan bij de buren.
Was er niet Peter Vanvelthoven (sp.a) geweest, die op het juiste moment z’n mond open deed over de fameuze ‘adviesraad’ van Telenet, dan had niemand ooit geweten hoeveel Siegfried Bracke (N-VA) nu precies verdiende als adviseur of consultant bij de telecomspeler uit Mechelen. Maar Vanvelthoven kent het systeem, hij was zelf lid geweest van die adviesraad, en onthulde dan maar dat het om 12.000 euro flat fee per jaar ging (dat krijg je dus hoe dan ook, zonder ooit te moeten opdagen) en daarnaast 2.000 euro per vergadering. Een goeie 20.000 euro per jaar houd je daar dan aan over.
Maar waarom betaalt Telenet dan aan drie vooraanstaande politici, uit drie grote politieke families, zo’n som om te ‘adviseren’, echt specialisten in kabeltechnologie of media zijn het niet? En waarom doen ze bovendien zo geheimzinnig over die bedragen? Een beetje corporate governance zou toch gebieden dat je dat bekend maakt? Het antwoord zit hem in lobbying. Want, dat geven vriend en vijand van het bedrijf toe, daar is Telenet bijzonder sterk in. Niet verwonderlijk, zeker in de VS is die cultuur van het bedrijfsleven die zich actief moeit bij de opmaak van wetten heel sterk ingebakken. En Liberty Global is nu eenmaal Amerikaans.
Op een assertieve manier komt Telenet tussen bij parlementsleden, ministers én zeker op het Europese niveau, om de regelgeving omtrent de telecommarkt te kunnen beïnvloeden. Iedereen die van dicht of ver betrokken is bij het mediabeleid op het Vlaamse niveau herinnert zich vast het fameuze decreet “uitgesteld kijken”, waarbij de televisiezenders lijnrecht tegenover de telecomspelers stonden. Op zich een helder verhaal: door de technologie van uitgesteld kijken verdwijnen de inkomsten uit reclame voor de zender. Mensen spoelen reclame namelijk door. Daarvoor zou vanuit het Vlaams parlement dan regelgeving komen. De druk vanuit zowel de mediabedrijven enerzijds en Telenet anderzijds was gigantisch, kleine Vlaamse parlementsleden zaten compleet gesandwicht.
Het is maar één voorbeeld van hoe hard de Telenet-lobbymachine kan draaien. Daarbij speelt het bedrijf de huidige coalitiepartners ook vaak handig tegen elkaar uit. Bij N-VA gaan ze zeggen “dat ze een Vlaams bedrijf zijn, met Vlaamse verankering”, bij Open Vld gaat het dan weer over de “vrije markt” als argument.
Prijzen zijn opvallend hoog in België voor telecom
“Als je een initiatief zou willen nemen in het parlement waarbij Telenet het gevoel krijgt dat het tegen hun belangen ingaat, dan zul je dat snel geweten hebben. Dan krijg je hele machinerie tegen je, waarbij vooral coalitiepartners bespeeld worden. Ze hebben echt wel een heel netwerk van mensen die hun zaak verdedigen”, zo zegt een insider in de Wetstraat.
Maar kijk naar de cijfers: het werkt. Telenet is een erg goede verdiener binnen de Liberty Global groep, in Vlaanderen worden véél euro’s verdiend. En dat zie je ook aan de prijzen voor de consumenten: die zitten bijzonder hoog. In België stijgen de prijzen met 4 procent in 2016, terwijl in onze buurlanden de prijzen voor bellen en surfen overal dalen. De reden ligt voor de hand: er is nauwelijks concurrentie door het duopolie Proximus-Telenet.
Tot die conclusie kwam een speciale werkgroep van minister van Consumentenzaken Kris Peeters (CD&V). Die werkgroep moest onderzoeken hoe het komt dat de inflatie in ons land veel hoger ligt dan in onze buurlanden: het leven wordt sneller duurder in België dan in Nederland, Frankrijk, Duitsland of de UK. En de prijzen voor telecom swingen daarbij de pan uit. Gemiddeld daalden de prijzen in België de afgelopen negen jaar met 6 procent. Maar die daling was veel feller in Duitsland en Nederland, waar ze 14 procent zakten. In Frankrijk was er zelfs een daling met 23,5 procent.
Tijd voor transparantie bij lobbying
Een rechte lijn trekken tussen de job van Siegfried Bracke of Patrick Dewael en dure telecomprijzen, zou veel te kort door de bocht zijn. Maar feit is dat je met 20.000 euro per jaar natuurlijk wel een bepaalde band creëert tussen een politicus met invloed en een privébedrijf. Een band waar Telenet zelf duidelijk niet te veel inzicht in wil geven.
Lobbying is niet verboden, consultant spelen bij een bedrijf zeker ook niet. Alleen is het tijd dat ook daarover meer transparantie komt. Siegfried Bracke wond zich de afgelopen dagen zo op over het gebrek aan transparantie bij Publipart, een NV waarin overheidsgeld zat, dat hij uiteindelijk ook de aandacht zoog naar zijn eigen handel en wandel. Enkel daarom vonden pers en publiek het zo de moeite om het ook eens over dat mandaat bij Telenet te hebben.
“Het gaat om privé-activiteiten, waar verder niemand nog iets mee te maken heeft”, verdedigde Bracke zich. Een positie die niet houdbaar bleek, gisterenavond nam hij ontslag. Maar wordt het niet tijd dat de discussie over politieke hygiëne zich niet beperkt tot wat gemeenteraadsleden doen in intercommunales en andere vehikels, maar dat ook voor lobbying een veel transparanter kader wordt geschapen?