Uit een nieuwe studie blijkt dat de oceaantemperatuur veel sneller omhoog gedreven wordt door door de mens veroorzaakte klimaatopwarming dan tot nu toe gedacht. De studie onderstreept ook op opnieuw dat de toonaangevend klimaatmodellen er wel degelijk niet naast zitten. 

Op aarde merken we niet zo snel dat het veel warmer wordt. Zeker 93% van de opwarming wordt namelijk geabsorbeerd door de oceanen. Daarom kan je de gemiddelde toename van de temperatuur beter meten in het water. Chinese en Amerikaanse wetenschappers hebben berekend dat de oceanen veel sneller opwarmen dan het gezaghebbende Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties eerder meldde.

De wetenschappers komen tot die conclusie door met nieuwe technieken naar de gegevens te kijken die door 4.000 boeien op zee worden verzameld. Daaruit blijkt dat het water sterker is opgewarmd sinds 1971 dan eerder gedacht.

In het onderzoek vergeleken de wetenschappers vier eerder gedane studies met elkaar. De bevindingen zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science. De opwarming van de oceanen heeft grote gevolgen, schrijven de wetenschappers. Koraalriffen waar vissen hun voedsel halen, zijn afgestorven. Daardoor zijn vispopulaties aangetast, wat gevolgen heeft voor de voedselvoorziening voor de mens.

Warmer water neemt meer ruimte in

Ook blijkt uit het onderzoek dat de zeespiegel zal stijgen door uitzetting van het zeewater: warmer water neemt meer ruimte in. “Oceanen zijn echt de beste thermometer die we hebben om veranderingen op aarde te meten”, zegt een van de wetenschappers tegen The New York Times.

Een belangrijke oorzaak van de opwarming is de uitstoot van broeikasgassen. Die gassen komen in de atmosfeer terecht en doen de temperatuur op aarde toenemen. Veruit het grootste deel van de warmte wordt opgenomen door de oceanen. Dat zorgt voor een gestage opwarming van het oceaanwater. Sinds 2000 zijn de oceanen nagenoeg ieder jaar warmer geworden.

Op dit moment drijven er 4.000 robots rond in de oceanen, die elke paar dagen naar de diepte duiken om de temperatuur, pH en het zoutgehalte te meten. Dit systeem, Argo genaamd, verstrekt al sinds 2000 consistente en uitgebreide gegevens over de stand van zaken van onze oceaan.

Argo

Maar het meten van de oceaan was niet altijd zo gemakkelijk als dat het nu is met Argo. Vóór 2000 waren onderzoekers namelijk afhankelijk van instrumenten die veel minder precies waren. Hierdoor was ook de data, en de daarop baserende studies, onzeker.

Het vijfde beoordelingsrapport van het IPCC in 2013 toonde aan dat klimaatmodellen een veel snellere opwarming van de oceaan voorspelden dan in observaties waargenomen. Sindsdien zijn wetenschappers continu in de weer om de imperfecte en beperkte set gegevens van vóór 2000 te verbeteren en te interpreteren.

Nog eens 30 centimeter erbij

De nieuwe analyse laat zien dat de opwarming van de oceaan overeenstemt met wat klimaatmodellen eerder al voorspeld hebben. Als we ervan uitgaan dat we niets doen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, dan voorspellen de modellen dat de temperatuur van de oceaan met 0,78 graden Celsius gestegen zal zijn tegen het einde van de eeuw. Hierdoor zal ook de zeespiegel met een extra 30 centimeter stijgen, bovenop de zeespiegelstijging veroorzaakt door smeltende gletsjers en ijskappen. Daarnaast zullen de warmere oceanen ook bijdragen aan hevigere stormen, orkanen en extreme neerslag.