Het aantal mensen dat wereldwijd rookt, is sinds 2000 met ruim een kwart gedaald. Toch blijft tabaksgebruik een van de grootste bedreigingen voor de volksgezondheid. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt bovendien dat de opkomst van e-sigaretten die vooruitgang dreigt te ondermijnen.

Volgens nieuwe cijfers van de WHO is het aantal rokers wereldwijd gedaald van 1,38 miljard in 2000 naar 1,2 miljard in 2024. Dat is een afname van 27 procent. Die daling toont aan dat strengere maatregelen, hogere accijnzen en campagnes om te stoppen met roken effect hebben.

Toch blijft de uitdaging groot: nog steeds is één op de vijf volwassenen wereldwijd verslaafd aan tabak. Dat leidt jaarlijks tot miljoenen vermijdbare sterfgevallen. De WHO roept landen daarom op om hun beleid tegen tabaksgebruik verder te versterken.

E-sigaret ondermijnt de vooruitgang

De opkomst van e-sigaretten vormt volgens de WHO een nieuwe bedreiging. Wereldwijd gebruiken inmiddels meer dan 100 miljoen mensen een e-sigaret, en tieners grijpen er negen keer vaker naar dan volwassenen.

Experts waarschuwen dat deze trend de nicotineverslaving bij jongeren aanwakkert en de vooruitgang van de voorbije decennia dreigt terug te draaien. “We vervangen de ene generatie rokers door een nieuwe generatie nicotinegebruikers”, klinkt het bij de organisatie.

Vrouwen lopen voorop in rookstop

Opvallend is dat vrouwen wereldwijd het snelst stoppen met roken. Zij haalden de reductiedoelstelling van de WHO vijf jaar eerder dan gepland. In 2010 rookte nog 11 procent van de vrouwen, maar in 2024 is dat gedaald tot 6,6 procent. Bij mannen verloopt de daling trager: zij zullen volgens de huidige trends pas tegen 2031 de doelstelling bereiken.

De strijd tegen tabak verloopt niet overal even vlot. In Zuidoost-Azië is het aantal rokende mannen bijna gehalveerd, terwijl in Afrika het absolute aantal tabaksgebruikers stijgt door de snelle bevolkingsgroei. In Europa en de Amerika’s is er wel vooruitgang, maar Europa blijft de regio met de hoogste rookprevalentie ter wereld.

WHO wil hardere maatregelen

De Wereldgezondheidsorganisatie dringt aan op strengere en wereldwijde actie tegen tabaksgebruik. Landen worden opgeroepen om hun bestaande tabakswetgeving volledig te handhaven en de mazen in de wet te dichten die door de tabaksindustrie worden uitgebuit. Daarnaast vraagt de organisatie om nieuwe nicotineproducten, zoals e-sigaretten, strenger te reguleren, de accijnzen op tabaksproducten te verhogen en reclame volledig te verbieden.

Ook wil de WHO dat landen meer toegankelijke hulp aanbieden aan mensen die willen stoppen met roken. Alleen met gecoördineerde, wereldwijde inspanningen kan volgens de organisatie worden voorkomen dat nicotineverslaving zich in een moderne vorm opnieuw verspreidt.