Wie in een onregelmatig ploegensysteem werkt, loopt meer risico op verschillende gezondheidsproblemen en op infecties. Ook ons geslacht speelt een belangrijke rol. Dat blijkt uit onderzoek van de universiteit van Waterloo in Canada.
De wetenschappers, die hun resultaten publiceerden in het vaktijdschrift PLoS Computational Biology, ontwikkelden een wiskundig model om na te gaan hoe een verstoring van de biologische ‘circadiane klok’ het immuunsysteem beïnvloedt.
“Omdat ons immuunsysteem wordt beïnvloed door de circadiane klok, verandert ons vermogen om een immuunrespons op te bouwen in de loop van de dag”, zegt Anita Layton van de universiteit van Waterloo. “Hoe groot is de kans dat je een infectie die ’s ochtends optreedt, afweert – vergeleken met ’s middags? Het antwoord hangt af van de vraag of je een man of een vrouw bent, en of je tot een kwart van de moderne beroepsbevolking behoort die een onregelmatig werkschema heeft.”
Mannen vs. vrouwen
De onderzoekers creëerden nieuwe computermodellen – afzonderlijk voor mannen en vrouwen – die de wisselwerking tussen de circadiane klok en het immuunsysteem simuleren. Dat model omvat de zogenaamde ‘klokgenen’ (genen die invloed hebben op ons biologische ritme), hun verwante eiwitten, en het reguleringsmechanisme van ontstekingsbevorderende en -remmende mediatoren. Door de klok aan te passen, kunnen de modellen mannelijke en vrouwelijke ploegenarbeiders simuleren.
Uit de resultaten van deze computersimulaties blijkt dat de immuunrespons varieert naargelang van het tijdstip waarop de besmetting zich voordoet. De auteurs van de studie suggereren dat het moment voordat we naar bed gaan het ‘slechtste’ moment is om een infectie op te lopen. Rond die tijd zou ons lichaam namelijk het minst voorbereid zijn om de ontstekingsmediatoren te produceren die nodig zijn om een infectie af te weren.
Ook opvallend: de ernst van de infectie hangt af van ons geslacht. “Ploegendienst heeft waarschijnlijk een verschillend effect op mannen en vrouwen”, zegt Stéphanie Abo van de universiteit van Waterloo. “In vergelijking met vrouwen is het immuunsysteem van mannen vatbaarder voor overactivering, wat de kans op sepsis (een bloedvergiftiging waarbij ons lichaam gaat overreageren en zichzelf schaadt, red.) na een slecht getimede infectie kan verhogen.”
(lb)