Het verhaal over de sociale huisvestingsmaatschappij WoninGent heeft grote schade veroorzaakt voor het kartel van sp.a en Groen in Gent. Een opvallende rol is daarbij weggelegd voor burgemeester Daniël Termont (sp.a). Die gedraagt zich als hond in het kegelspel: eerst reageert hij niet, daarna gaat hij wél in debat maar legt de focus op z’n eigen partijgenote Anne Schiettekatte (sp.a) die zelf een eigen sociale woning huurt, terwijl ze een ruim inkomen heeft.

Het was een ogenschijnlijk detail: uittredend burgemeester Daniël Termont (sp.a) die aankondigde geen glas te willen drinken met Siegfried Bracke (N-VA) na de uitzending van een debatje tussen beiden, bij de VRT. Bracke had daarbij Termont flink in de hoek gezet en “het socialistisch systeem” aan de kaak gesteld. De relatie tussen beiden is al langer bijzonder koud, Bracke voerde in Gent een harde oppositie.

“Kijk, zoiets zou ik nooit doen. Je kan het oneens zijn met iemand, en heftig in debat gaan, maar je weigert nooit een glas te drinken”, stelde Bracke. Het zette Termont voor een zoveelste keer in een lastig parket. De sp.a-burgemeester, bij de campagne van 2012 nog dé held van de Gentse politiek, kon niet anders dan toch een pint aanvaarden en Bracke een hand geven.

Het typeert de rol van Termont in deze kiescampagne. Van de ‘el simpatico’ die hij als burgervader jarenlang was, is nog weinig sprake. Toen de affaire rond WoninGent losbarstte, werd dat pijnlijk duidelijk. Daarbij draait alles rond verkortte woningen, die door de sociale huisvestingsmaatschappij toch verhuurd worden, zo onthulde de VRT. Bijzonder kwalijk daarbij is dat sommige woningen zelfs onbewoonbaar verklaard zijn: zoiets is strafbaar, het parket opende dan ook een onderzoek.

De eerste twee volle dagen na de onthullingen weigerde Termont elke vorm van commentaar. De radiostilte was pijnlijk. De aandacht kwam daardoor op Groen-boegbeeld Elke Decruyenaere te liggen, die in een rampinterview probeerde de zaak te verdedigen en zo veel schade opliep.

Zeer zeker. Ik heb u alleen gevraagd of u het normaal vindt dat een gemeenteraadslid met een – neem ik aan – 'gewoon' professioneel inkomen aangevuld met een respectabel aantal mandaten ook een sociale woning bezet? U heeft niet geantwoord. Ik alvast vind dat NIET 'normaal'.

— Siegfried Bracke (@sthbracke) October 4, 2018

Maar antwoord nu eens op de vraag! Vind je het 'normaal' dat iemand met een modaal inkomen + een aantal mandaten een sociale woning heeft terwijl er meer dan 10.000 mensen op wachtlijsten staan en de nood hoog is? Vind je dat normaal? Ik vind dat niet, echt niet. Jij?

— Siegfried Bracke (@sthbracke) October 4, 2018

Partijsoldaat Reynebeau werd plots “bij Termont geroepen”

Vervolgens ging Termont dan plots zelf in de aanval: hij had als burgemeester zijn “verantwoordelijkheid genomen” en de woningen in slechte staat zelf gesloten: “Ik heb daarom tijdelijke ongeschiktheid opgelegd”, zo verklaarde hij de radio. Slachtoffer van dienst werd zo WoninGent zelf: “De maatschappij moest die mensen een nieuwe huisvesting geven ofwel die huizen onmiddellijk aanvaardbaar maken.” Volgens Termont was “de maatschappij zelf dus in gebreke gebleven”. “Ik heb vanmorgen de voorzitter bij mij geroepen om hem te zeggen dat er dringend een nieuwe woning moet worden aangeboden aan mensen die in een afgekeurde woning wonen, dat er een grondige screening moet komen van de andere woningen en dat er een informatiemoment voor de bewoners georganiseerd moet worden.”

Alleen: de voorzitter van WoninGent is Guy Reynebeau, gemeenteraadslid en trouwe soldaat van sp.a. De schepen van Wonen is ook een sp.a’er, Sven Taeldeman. Er zitten in totaal zelfs zes socialisten in de raad van bestuur van WoninGent. Termont schoot dus zo z’n eigen partijgenoten kompleet af.

In het debat met Bracke op de VRT ging Termont verder met z’n aanvallende houding. Het was volgens hem net Liesbeth Homans (N-VA), de Vlaamse minister van Wonen, die uiteindelijk verantwoordelijk is, omdat sociale huisvestingsmaatschappijen te weinig geld krijgen van Vlaanderen. Bracke, die plots terug uit de schaduw treedt en laat zien dat N-VA in Gent eigenlijk maar één zwaargewicht heeft, bracht Termont verder in de problemen. “Ik hoor zeggen dat iemand van de gemeenteraad, een partijgenote van u, werkzaam bij WoninGent, ook een sociale woning bewoont. Ik hoop dat het niet waar is, maar ik vind dat heel typerend”.

Termont veroorzaakt extra schade, door Schiettekatte tot thema te maken

Termont reageerde niet in het debat, maar hapte de volgende dag wel, op Twitter. “Mag iemand die in een sociale woning woont dan niet aan politiek doen”, draaide hij het om. Daarop schoot Bracke terug: het ging niet over wel of niet aan politiek doen, wel of iemand met zo’n stevig inkomen dan in een sociale woning dient te wonen. Maar Termont ging daarop door: “Moest ze dan verhuizen, omdat ze verkozen werd?”

Veel gevoeligheid toont Termont niet, door zo in de aanval te gaan. Bracke ging er ook de tweede keer gretig op in. Want het geheel oogt bijzonder kwalijk: Anne Schiettekatte is de fractieleidster van sp.a in Gent, ze werkt voor datzelfde WoninGent, én woont al 24 jaar in een sociale woning van diezelfde maatschappij. Haar inkomen is ruim boven de drempel van 35.000 euro per koppel: ze is afdelingshoofd bij WoninGent, heeft betaalde mandaten bij afvalbedrijf Ivago, het Gentse Havenbedrijf, de waterintercommunale Farys, de informaticadienst van Gent, Digipolis en uiteraard haar mandaat als fractieleidster. Haar man is gepensioneerd politie-inspecteur.

Schiettekatte lijkt symbool te staan voor wat mis is met het systeem: sociale huurders wel in krotten laten wonen, en tegelijk iemand met zo’n hoog inkomen wel laten wonen in een sociale woning, terwijl de nood aan woningen enorm hoog is. Juridisch is de zaak te verdedigen, ethisch loopt dat al veel moeilijker.

Bovendien legt de zaak een onderliggende clash in culturen tussen sp.a en Groen bloot. De sp.a bestuurt al jaren in Gent, en leunt daarbij op een heel machtsapparaat. Het bedient daarbij een achterban, en machtsmisbruik loert soms om de hoek. Groen is veel maagdelijker, pleit voor een propere politiek, en heeft een natuurlijke aversie voor cliëntelisme. De affaire, en zeker de houding van Termont daarbij, legt de verschillen nog eens pijnlijk bloot, met schade voor beiden in het gemeenschappelijk kartel.