In het kort

• Haatzaaiende taal op X steeg met 50 procent na de overname door Elon Musk.
• Het aantal berichten met homofobe, transfobe en racistische leuzen steeg met 70 procent.
• Ondanks Musk’s beloftes, vonden onderzoekers geen afname van bots en inauthentieke accounts.

Haatzaaiende taal neemt toe

Haatdragende taal op X (voorheen Twitter) is met 50 procent gestegen in de maanden na de overname van het platform door Elon Musk. Dit blijkt uit een nieuw onderzoek van de University of California, Berkeley. Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Public Library of Science, gebruikte kunstmatige intelligentie om willekeurige posts op X te analyseren die haatzaaiende termen bevatten. De gegevens werden verzameld tussen oktober 2022, toen Musk eigenaar werd, en juni 2023.

Verontrustende trends

Om de nauwkeurigheid te waarborgen, vergeleken de onderzoekers deze bevindingen met een controlegroep van posts vanaf januari 2022. De analyse onthulde een verontrustende trend: haatzaaien verdubbelde in de weken voorafgaand aan de overname door Musk en bleef verhoogd tot en met mei 2023. Met name het aantal ‘vind ik leuk’-berichten met homofobe, transfobische en racistische scheldwoorden nam in deze periode met 70 procent toe, wat duidt op een verhoogde zichtbaarheid en mogelijke blootstelling voor gemarginaliseerde gemeenschappen.

Dan Hickey, promovendus aan Berkeley, uitte zijn bezorgdheid over deze bevindingen aan EuroNews. Hij stelde dat meer haatzaaiende uitspraken ervoor kunnen zorgen dat gemarginaliseerde gemeenschappen zich onveilig en niet welkom voelen op het platform.

Geen afname van bots

Ondanks Musk’s publieke beloftes om het aantal bots en inauthentieke accounts te verminderen, vond het onderzoek geen afname in deze periode. Dit komt overeen met rapporten van andere organisaties, zoals het Institute for Strategic Dialogue (ISD) en het Centre for Countering Digital Hate. Deze organisaties meldden ook een toename van haatzaaiende taal en antisemitisme na Musk’s overname.

Reactie van Musk en platformwijzigingen

De onderzoekers erkennen dat het moeilijk is om definitieve conclusies te trekken over Musk’s directe invloed op de toename van haatzaaiende taal. Dit komt door een gebrek aan transparantie over interne veranderingen op X. Professor Daniel Fessler van Berkeley benadrukte dat meer inzicht in platformaanpassingen nodig is om een duidelijk verband te leggen.

Het onderzoek werd in juni 2023 afgerond vanwege budgettaire beperkingen. X begon namelijk kosten te rekenen voor datatoegang via zijn API. Musk beweerde kort na de overname dat haatzaaiende taal was afgenomen onder zijn leiderschap. Hij stelde dat “vrijheid van meningsuiting geen vrijheid van bereik betekent” en dat negativiteit minder zichtbaar zou moeten zijn dan positieve inhoud.

Platformbeleid en recente initiatieven

X verbiedt directe aanvallen op personen op basis van ras, etniciteit, seksuele geaardheid, geslachtsidentiteit en religieuze overtuiging. Uit het meest recente transparantierapport van X blijkt dat meer dan 2.000 accounts zijn geschorst en bijna 5 miljoen hatelijke berichten zijn verwijderd. Dit gebeurde op basis van meer dan 66 miljoen gebruikersklachten tussen januari en juni 2024.

Daarnaast heeft X een vrijwillige belofte van de EU ondertekend om online haatzaaiende taal te bestrijden. Het bedrijf zal experts toestaan om te controleren hoe het omgaat met meldingen van haatzaaiende taal. Ook zullen gebruikers worden voorgelicht over het melden van illegale inhoud.