Het lijkt wel een stap terug: Zweden vervangt tablets door schoolboeken. Het land doet dat om het leesniveau van de leerlingen op te krikken.

In het nieuws: Maandag start het schooljaar in Zweden. Daarbij trekt het land opnieuw volop de kaart van de schoolboeken.

• Meer dan 10 jaar geleden werden op Zweedse scholen al op zeer jonge leeftijd tablets geïntroduceerd. Het is zelfs zo dat het merendeel van de Zweedse leerlingen pas in het 2e jaar van de basisschool pas voor het eerst met een (bal)pen leert schrijven, meldt Ouest-France, dat verschillende Zweedse media citeert.
• Geconfronteerd met “een buitensporige digitalisering” heeft de Zweedse minister beslist dat dit schooljaar de schoolboeken zullen terugkeren. De regering zal dit jaar 55 miljoen euro en volgend jaar 42 miljoen euro uitgeven. Volgens de minister is dat noodzakelijk om een beoordelingsfout uit het verleden recht te zetten.

De essentie: De leesvaardigheid van de Zweedse studenten gaat erop achteruit.

• Uit het International Reading Literacy Study (PIRLS), een internationaal vergelijkend onderzoek naar leerlingenprestaties in begrijpend lezen, bleek in 2021 dat de “leesscore” van de Zweden in vergelijking met 2016 met 13 punten was gezakt. In de studie werd er gesproken van een “leescrisis.”
• Als we enkel naar de Europese landen kijken, behield Zweden niettemin de 3e plaats in de PIRLS-ranglijst. Franstalig België was twee jaar geleden de slechtste leerling van de Europese klas, vlak achter Nederlandstalig België.
• Het onderzoek sluit niet uit dat de coronapandemie funeste gevolgen had voor het leesniveau van de jongeren. Sommige Zweedse kranten leggen ook uit dat 2015 werd gekenmerkt door de komst van 160.000 vluchtelingen, voor wie Zweeds niet hun moedertaal was.
• Lotta Edholm, de Zweedse minister van Onderwijs, uitte in december haar bezorgdheden over de tegenvallende leesniveaus. “Het fysieke leerboek heeft voordelen die geen enkele tablet kan vervangen”, zei ze.
• Edholm luidde in mei opnieuw de alarmbel. “Tablets hebben bepaalde voordelen, omdat ze geluid, beelden en tekst kunnen combineren en in realtime worden bijgewerkt, maar leerlingen zich meer op hun gemak met een gedrukte tekst. Ze zijn beter in staat om de belangrijkste punten te onderstrepen, onthouden meer elementen en tonen een beter algemeen begrip van wat ze lezen”, klonk het.
• Meer persoonlijk vond de minister dat een leerboek “gemakkelijker te lezen en nuttiger is”, zowel voor leerlingen met een achterstand als voor ouders die het werk van hun kinderen willen bijhouden.
• Kortom, wanneer het nieuwe schooljaar maandag begint, zullen de Zweedse schoolkinderen opnieuw traditionele schoolboeken in hun handen krijgen. Het valt nog af te wachten of andere onderwijssystemen dit voorbeeld zullen volgen. Afgelopen juli nog waarschuwden de Verenigde Naties de onderwijssector voor het misbruik van bepaalde technologieën, waaronder tablets.

(ns)