In Botswana stierven sinds mei al meer dan 350 olifanten. De oorzaak voor de massale sterfte blijft een mysterie. Op een verklaring via labresultaten is het nog weken wachten. Experts spreken van een natuurramp en zelfs een mogelijke volksgezondheidscrisis.

Begin mei werden de eerste sterfgevallen vastgesteld in de Okavangodelta in Botswana. Lokale natuurbeschermers vlogen toen in een vlucht van drie uur over het gebied en spraken van 169 overleden olifanten. Half juni liep dat aantal al op tot meer dan 350.

Oorzaak onbekend

Hoe het komt dat er zo veel olifanten sterven op korte tijd, is een mysterie. Uit rapporten blijkt dat het gaat om olifanten van alle leeftijden en beide geslachten. De overheid gaat uit van een ongekende ziekte of vergiftiging. Aangezien de kadavers gevonden werden met intacte slagtanden, werd stroperij eerder al uitgesloten.

“Dit is een massale sterfte op een schaal die in een heel, heel lange tijd niet gezien is. Nog nooit zijn er zoveel olifanten gestorven in een enkele gebeurtenis die niet in verband wordt gebracht met een extreme droogte”, legt bioloog Niall McCann van de Britse natuurbeschermingsorganisatie National Park Rescue uit aan de BBC. Omdat karkassen spotten geen evidente zaak is, achten natuurbeschermers dat het aantal overleden olifanten nog hoger ligt.

Toch ziekte of vergiftiging? Olifanten vallen plat op hun snuit

Vorig jaar stierven al 100 olifanten in Botswana aan een vorm van natuurlijke vergiftiging. McCann zegt dat ze vergiftiging of ziekte voorlopig niet kunnen uitsluiten. De manier waarop de olifanten deze keer zijn aangetroffen, kan wijzen op iets dat hun neurologische systemen aanvalt. Zo lijken de dieren recht naar voor dood te vallen op hun snuit. Andere waarnemingen spraken van olifanten die in cirkels liepen alvorens ze dood neer vielen.

Onderzoek

Onderzoek moet nu uitwijzen wat de daadwerkelijke oorzaak is van de sterfgevallen. Indien die bron in het drinkwater of de bodem blijkt te liggen, is het ook onmogelijk om een ziekte uit te sluiten die ook de mens kan treffen. Lokale bronnen die anoniem willen blijven, melden dat 70 procent van de sterftes plaatsvond in de buurt van drinkplaatsen. “Ja, dit is een natuurramp”, zegt McCann. “En het heeft potentieel om ook een volksgezondheidscrisis te worden.”

Dokter Cyril Taolo, directeur van het department Wildbeheer en Nationale Parken van Botswana, vertelt The Guardian dat van de 350 dode olifanten intussen 280 sterfgevallen formeel bevestigd zijn, en dat men volop bezig is met de andere. “We hebben samples opgestuurd om te testen en we hopen de resultaten in de komende weken te krijgen.”

Goede reputatie

Botswana heeft in Afrika een goede reputatie als het op dierenwelzijn aankomt. Terwijl het aantal olifanten in veel regio’s van Afrika afneemt, steeg de populatie in Botswana volgens officiële cijfers van ongeveer 50.000 in 1991 tot meer dan 130.000. Daarvan leven er 15.000 in de Okavangodelta.