Minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) heeft laten weten dat kolonialisme binnenkort expliciet vermeld zal worden in de nieuwe eindtermen voor geschiedenis in de derde graad van het secundair onderwijs. Dat was op dit moment namelijk nog niet het geval.
Door de wereldwijde protesten tegen racisme is ook ons Belgisch koloniaal verleden opnieuw onder de aandacht gekomen. Duizenden Belgen ondertekenden al petities om de standbeelden van Koning Leopold II te verwijderen. Maar er zijn ook heel wat jongeren die niet volledig op de hoogte zijn van ons koloniaal verleden. En daar wil Ben Weyts nu iets aan doen.
Congo
De kolonisatie van Congo door België is zonder twijfel een gitzwarte pagina uit de geschiedenis van ons land. België verwierf Congo tijdens de Conferentie van Berlijn in 1884-1885 en moest de levens van de lokale bevolking beter maken. Maar Koning Leopold II besliste daar anders over.
Tijdens zijn bewind in Congo, wat hij toen omdoopte tot Vrijstaat-Congo, werden miljoenen mensen, waaronder ook kinderen, verminkt en vermoord. Het meest gekende voorbeeld van die verminkingen zijn de afgehakte handen. In Congo werd rubber ingezameld, en wanneer een werknemer de quota niet haalde, werd die bestraft met de dood. De lokale “politie”, de zogenaamde Force Publique, moest als bewijs van die straf de hand van de gedode arbeider tonen. Dit als bewijs dat ze geen kogels verspild hadden. Maar elke kogel die geen dode arbeider opleverde, moest dus ook verklaard worden. Dat resulteerde in heel wat afgehakte handen van mensen die wel nog in leven waren.
En dat is maar één van de vele gruweldaden in Congo. Het gaat zo ook over verkrachtingen, folteringen en slavernij. Het aantal slachtoffers onder het bewind van Leopold II is onmogelijk precies vast te leggen en varieert volgens kenners van drie tot tien miljoen.
Leopold II
Congo staat bekend als een kolonie van België, maar was in eerste instantie het privébezit van Koning Leopold II. Hoewel hij tijdens zijn bewind zelf geen voet in Congo zette, profiteerde hij er wel van. Zo had hij zijn persoonlijke fortuin vooral te danken aan ivoorhandel en de verkoop van rubber, die door de lokale arbeiders werd verzameld in Congo.
In 1908 werd dwong de regering de koning om Congo-Vrijstaat af te staan aan België. Toen werd het een Belgische kolonie onder de naam Belgisch-Congo. Om zijn wanpraktijken te proberen verdoezelen, liet Leopold II het volledige archief van Congo-Vrijstaat verbranden en liet hij weten dat “ze het recht niet hebben om te weten wat ik daar deed”. Maar nu vind Ben Weyts dus dat elke Vlaming het recht heeft om te weten wat er allemaal gebeurde in Vrijstaat Congo.
Keuze leerkracht
Op dit moment zijn de eindtermen vaag en wordt er enkel beschreven welke historische tijdsperiodes gekend moeten zijn. Daardoor kunnen leerkrachten dus zelf beslissen om de koloniale geschiedenis van België over te slaan of maar kort te behandelen in hun lessen.
Maar daar wil minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) nu dus iets aan doen door het onderwerp op te nemen in de eindtermen voor het secundair onderwijs. Op die manier zou elke Vlaamse leerling minstens een basiskennis moeten hebben over de situatie in Congo onder het regime van koning Leopold II. De aangepaste eindtermen moeten wel nog langs de Vlaamse regering en het Vlaams parlement passeren alvorens ze daadwerkelijk worden doorgevoerd.
Standbeelden
Door de wereldwijde protesten tegen racisme is Congo opnieuw een hot topic geworden. Het gaat daarbij vooral over de standbeelden ter ere van Koning Leopold II, die in verschillende Belgische steden te vinden zijn. In totaal zijn er in ons land 14 standbeelden van Koning Leopold II.
Heel wat Belgen eisen nu via petities om deze standbeelden uit het straatbeeld te verwijderen. Het is niet de eerste keer dat de standbeelden in vraag worden gesteld, maar voorlopig bleef het enkel bij vandalisme en werden de standbeelden telkens opnieuw gerestaureerd en teruggeplaatst. In Gent staat er bij het standbeeld van Leopold II wel een bordje met “Het stadsbestuur betreurt de vele Congolese slachtoffers die zijn omgekomen ten tijde van de Vrijstaat”, maar het beeld staat er nog steeds.
Eerder deze week werd het standbeeld in Ekeren gevandaliseerd. Dit standbeeld werd weggehaald, maar da’s niet definitief. Het standbeeld zal gerestaureerd worden en zal daarna teruggeplaatst worden of mogelijk een nieuwe plaats krijgen.