Experts van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hebben in hun laatste persbriefing van 2020 gewaarschuwd dat het coronavirus waarschijnlijk endemisch wordt en dat de wereld ermee zal moeten leren leven. Het valt ook nog te bezien of de vaccins het aantal infecties zal verminderen of voorkomen dat mensen het virus doorgeven. En volgens de WHO kunnen we ons maar best voorbereiden op erger.

Het SARS-CoV-2-virus is voorbestemd om endemisch te worden, zelfs nu vaccins worden uitgerold, zei professor David Heymann, de voorzitter van de strategische en technische adviesgroep van de WHO voor infectieziekten.

“Ik geloof niet dat we het bewijs hebben voor een van de vaccins om er zeker van te zijn dat het zal voorkomen dat mensen de infectie daadwerkelijk krijgen en daarom in staat zijn om deze door te geven.”

Dr. Soumya Swaminathan, hoofdwetenschapper van de WHO

“De wereld heeft gehoopt op kudde-immuniteit, dat de overdracht op de een of andere manier zou worden verminderd als er voldoende personen immuun waren”, vertelde hij op de laatste media-briefing van de WHO voor 2020. Maar Heymann, die ook epidemioloog is aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine, zei dat het concept van kudde-immuniteit verkeerd is begrepen.

“Het lijkt erop dat het lot van SARS-CoV-2 is om endemisch te worden, net als vier andere menselijke coronavirussen, en dat het zal blijven muteren naarmate het zich voortplant in menselijke cellen. Gelukkig hebben we instrumenten om levens te redden, en deze in combinatie met een goede volksgezondheid zullen ons in staat stellen te leren leven met Covid-19.”

Vaccins

Het hoofd van het WHO-noodprogramma, dr. Mark Ryan, voegde daar aan toe: “Het valt nog te bezien hoe goed de vaccins worden gebruikt, hoe dicht we bij een dekkingsniveau komen dat ons de mogelijkheid zou kunnen bieden om voor eliminatie te gaan. Het bestaan ​​van een vaccin, zelfs met een hoge werkzaamheid, is geen garantie voor het elimineren of uitroeien van een infectieziekte.”

Daarom is het eerste doel van het vaccin om levens te redden en de kwetsbaren te beschermen, zei Ryan. Ryan waarschuwde ook dat de volgende pandemie ernstiger kan zijn. “Deze pandemie is zeer ernstig … maar dit is niet per se the big one. Dit is een wake-up call. We leren nu hoe we dingen beter kunnen doen: wetenschap, logistiek, opleiding en bestuur, hoe we beter kunnen communiceren.”

“Maar we leven in een steeds complexere mondiale samenleving. Als er één ding is dat we uit deze pandemie moeten halen, met alle tragedie en verlies van dien, is dat we onze zaken op orde moeten krijgen. We moeten degenen die we hebben verloren eren door beter te worden in wat we elke dag doen.”

“Social distancing kan zelfs met vaccin niet worden stopgezet”

Dr. Soumya Swaminathan, hoofdwetenschapper van de WHO, vertelde op de briefing dat vaccinatie tegen het virus niet betekende dat volksgezondheidsmaatregelen zoals het houden van sociale afstand in de toekomst zouden kunnen worden stopgezet. De eerste rol van het vaccin zou zijn om symptomatische ziekten, ernstige ziekten en sterfgevallen te voorkomen, zei ze. Maar of de vaccins ook het aantal infecties zal verminderen of voorkomen dat mensen het virus doorgeven, valt nog te bezien.

“Ik geloof niet dat we het bewijs hebben voor een van de vaccins om er zeker van te zijn dat het zal voorkomen dat mensen de infectie daadwerkelijk krijgen en daarom in staat zijn om deze door te geven”, zei Swaminathan. “Dus ik denk dat we moeten aannemen dat mensen die zijn gevaccineerd ook dezelfde voorzorgsmaatregelen moeten nemen.”

De directeur-generaal van de WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, zei dat het einde van het jaar een tijd was om na te denken over de tol die de pandemie had geëist, maar ook over de geboekte vooruitgang. Hij zei dat het komende jaar nieuwe tegenslagen en nieuwe uitdagingen zou zien.