In Noord-Korea zijn er steeds meer burgers die gebruik maken van speciale telefoons die zijn “gejailbreakt”. Dat blijkt uit een rapport van de organisatie 38 North en de denktank Stimson. De overheid zou intussen hard optreden tegen mogelijke overtreders, zo blijkt uit interviews met meer dan 300 ontsnapte Noord-Koreanen. 

Volgens de onderzoekers van beide organisaties zijn er miljoenen, door de overheid goedgekeurde, Android-telefoons verspreid in de Noord-Koreaanse samenleving. Deze smartphones hebben echter veel restricties, waardoor gebruikers niet zelf apps kunnen downloaden die niet door de staat zijn goedgekeurd. Hierdoor hebben de inwoners van het land geen toegang tot buitenlandse media en informatie. De alomtegenwoordigde staatscensuur in het land zet zich dus ook voort in de digitale wereld van de Noord-Koreanen.

De telefoons die beschikbaar zijn in het land zijn bijvoorbeeld de Pyongyang 2423 en de oudere 2413. De toestellen zouden in China of Noord-Korea gemaakt zijn en een aangepaste versie van Android draaien. Volgens de verpakking is de telefoon gemaakt door Checom Technology Joint Venture Company, het Noord-Koreaanse bedrijf dat ook de tablet Pyongyang 3404 produceert. De smartphones maken gebruik van chipsets van het Taiwanese MediaTek en zijn qua snelheid vergelijkbaar met de Samsung Galaxy S4 uit 2014.

Jailbreaken

Echter blijkt er een groep Noord-Koreaanse technici te zijn die erin geslaagd zijn om de smartphones te “jailbreaken”. Hierdoor zijn ze in staat om onofficiële apps en software te installeren op hun toestellen, wat normaal gesproken niet mogelijk is. Voor een groeiend aantal Noord-Koreanen stelt deze vorm van “hacken” hen in staat om uit het uitgebreide digitale controlesysteem te breken en zo toegang te krijgen tot verboden buitenlandse media.

Uit een interview met twee ontsnapte Noord-Koreanen blijkt dat de gebruikers van gekraakte telefoons toegang hadden tot bijvoorbeeld Zuid-Koreaanse films, tv-programma’s, nieuwsberichten en boeken. 

Het jailbreaken van je smartphone is echter niet zonder gevaar. Het regime van Kim Jong-Un heeft de volledige controle over de media in het land. Zo is het luisteren naar buitenlandse radio of televisie een zware misdaad, laat staan het bezitten van een apparaat dat kan worden afgestemd op een ander station dan de officiële Noord-Koreaanse media.

Toegang tot het internet is niet beschikbaar, er is alleen een nationaal intranet waarvan de inhoud zorgvuldig wordt gecontroleerd door het regime. Mobiele telefoons kunnen daarnaast geen internationale gesprekken voeren en worden streng gemonitord door de veiligheidsdiensten.

Ook buitenlanders worden gemonitord door de Noord-Koreanen. Zo zijn in 2017 twee Zuid-Koreaanse journalisten ter dood veroordeeld, vanwege ernstige aantastingen van de waardigheid van het noorden. De twee recenseerden een boek dat een uitdijende ondergrondse kapitalistische economie schetst in Noord-Korea. Omdat de journalisten zich niet in het land bevinden, is de executie (nog) niet uitgevoerd.

Orwelliaanse toestanden

“Er is een soort constante strijd gaande tussen de Noord-Koreaanse regering en haar burgers over het gebruik van moderne technologie: elke keer dat iets nieuws wordt geïntroduceerd, hebben mensen al een manier gevonden om deze voor een ongeoorloofd doel te gebruiken.” Dat zegt Martyn Williams, een onderzoeker bij 38 North. Het laat volgens hem zien dat mensen bereid zijn om aan de controle van de regering te ontsnappen en hier risico’s voor te nemen.

Echter neemt de Noord-Koreaanse overheid wel maatregelen tegen het jailbreaken. Zo maken de Pyongyang-telefoons met willekeurige tussenpozen screenshots van het scherm van het apparaat. De afbeelding wordt vervolgens bewaard op een ontoegankelijk deel van de telefoon waar ze niet kunnen worden verwijderd. Door de telefoon te jailbreaken kunnen ze echter alsnog worden verwijderd van het toestel.

(am)