Gazprom, het Russische staatsgasbedrijf, vertelde aan de Europese klanten dat het de levering misschien niet kan garanderen vanwege “buitengewone” omstandigheden. Dat deed de angsten voor een totale exportstop even toenemen. Ondertussen koopt China recordhoeveelheden aan.
Het grootste gasbedrijf in de wereld heeft geprobeerd een overmachtsclausule op te nemen in de contracten met Europese kopers, zodat het niet verantwoordelijk zou worden geacht voor de huidige mindering van de leveringen. Dat blijkt uit een brief die klanten donderdag ontvingen, meldt Reuters. Gazprom zegt daarin ook dat de maatregel met terugwerkende kracht geldt voor leveringen vanaf 14 juni.
Dergelijke clausule staat partijen toe om onder hun contractuele verplichtingen uit te komen, wegens extreme of onvoorziene omstandigheden die buiten de invloed van (één) van de partijen vallen. Door daar beroep op te doen, wil Rusland ongetwijfeld nog meer druk zetten op de Europese mogendheden.
De clausule wordt alvast afgewezen door energiebedrijf Uniper, de grootste Duitse importeur van Russisch gas en een van de bedrijven die de brief ontving. Ook een andere ongenoemde klant zei aan Reuters dat de kennisgeving te hebben ontvangen, maar weigerde verdere commentaar te geven.
Nord Stream 1
De gastoevoer is al een tijdje in gevaar, sinds Rusland een paar maanden geleden buurland Oekraïne binnenviel. De voorbije weken neemt de druk echter snel toe: de Nord Stream 1-pijplijn, waarmee Russisch gas naar Europa wordt getransporteerd, is sinds 11 juli gesloten voor onderhoud.
Hoewel sommige analisten vreesden dat Rusland de gaskraan daarna zou dichthouden, lijkt het er nu op dat de pijplijn vanaf donderdag terug in gebruik zal worden genomen. Dat meldde persbureau Reuters dinsdag op basis van informatie die het verkreeg van twee bronnen met kennis van de zaak. Donderdag zal wel nog niet de volledige capaciteit van de pijplijn terug worden gebruikt.
China importeert meer dan ooit
Terwijl Europa bibbert voor een potentieel gastekort, importeert China intussen recordhoeveelheden aardgas uit Rusland. Daarvoor sloot het Kremlin een langetermijncontract af met de China National Petroleum Corporation (CNPC), de Chinese tegenhanger van Gazprom. China probeert op die manier een eigen wintervoorraad gas aan te leggen, waarbij het maar al te graag gebruik maakt van de voordelige prijzen die Rusland nu aanbiedt.
Maar de Russische toenadering tot China begon eigenlijk al van vóor de oorlog. De gasexport neemt immers al sinds 2019 toe. Daar deed de Russische dictator Vladimir Poetin in februari nog een schepje bovenop, toen hij nieuwe olie- en gasdeals afsloot met de regering van president Xi Jinping.
Daar komt nog eens bovenop dat zowel China als buurland India steeds meer Russische olie importeren. In juni bleek zelfs India maar liefst 819.000 vaten Oeral-olie, de Russische referentie-oliesoort, had aangeschaft. Dat maakte van Rusland de tweede grootste importeur van olie naar India, na Irak.
(lb)