Het bezoek vorige week van Nancy Pelosi aan Taiwan heeft een hoop stof doen opwaaien. Als reactie ondernam Peking een reeks ongekende militaire oefeningen, waardoor de spanningen rond de Straat van Taiwan verder opliepen. En ook Noord-Korea heeft nu van zich laten horen, door te stellen dat Taiwan onlosmakelijk verbonden is met China. 

“De huidige situatie laat duidelijk zien hoe de VS zich schaamteloos mengt in interne aangelegenheden van andere landen. Taiwan is een onlosmakelijk deel van China en de kwestie behoort tot de binnenlandse aangelegenheden van Peking”, aldus het Noord-Koreaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

“Als soevereine staat heeft China het recht tegenmaatregelen te nemen tegen externe krachten die pogen de territoriale integriteit te vernietigen”. Pyongyang kiest hiermee de kant van zijn “economische levensader” aangaande het conflict rond Taiwan. 

Relatie uit geopolitieke noodzaak

Peking en Pyongyang hebben een relatie die terug gaat tot aan de Koreaanse Oorlog (1950-1953). Bij die oorlog kwamen zeker 4 miljoen mensen om het leven. De communistische Volksrepubliek China steunde destijds de Noord-Koreanen in hun strijd tegen de Verenigde Naties en Zuid-korea. 

De Chinezen zagen de VS en zijn bondgenoten namelijk als de grootste bedreiging, onder andere omdat de Amerikaanse bevelhebber MacArthur erin slaagde de Noord-Koreanen terug te dringen tot aan de grens met China. MacArthur sprak daarnaast in een verklaring over een mogelijke uitbreiding van het conflict tot in China en het gebruik van nucleaire wapens. De Amerikaan zag zijn kans om naast de Noord-Koreanen ook af te rekenen met de communistische Chinezen.

Hierdoor zagen de Chinezen zich genoodzaakt zich te scharen aan de zijde van de Kim-dynastie.

Vriendschapsverdrag

Na de Koreaoorlog bleven China en Noord-Korea elkaar steunen en in 1961 ondertekenden de twee een vriendschapsverdrag. Daarmee formaliseerde ze hun relatie en is nog steeds van kracht.

De vriendschap tussen de twee landen is echter geen vurige, maar vloeit voort uit een geopolitieke noodzaak. De relatie is voortdurend gespannen en complex. “Hij is het best te omschrijven als: wij zijn jullie bondgenoot en wij zullen jullie beschermen in geval van een conflict, maar dat betekent niet dat wij jullie aardig moeten vinden. In feite is er onder de oppervlakte van de alliantie een grote mate van wederzijdse antipathie”, zegt Nick Bisely, verbonden aan de universiteit van Melbourne.

Kim-regime stort snel in

De betrekkingen met Pyongyang hebben voor China zowel voor als nadelen. Positief is dat de meeste Noord-Koreaanse handel met of via China verloopt, waardoor het de grootste leverancier van voedsel en industriële machines is. Ook fungeert het land als een buffer tegen het westers geörienteerde Zuid-Korea. Daar tegenover staat als minpunt dat het Kim-regime snel zal instorten zonder hulp vanuit China. Je zou van een afhankelijkheidspositie kunnen spreken.

“Wanneer het regime van Kim Jong-un instort zullen miljoenen Noord-Koreaanse vluchtelingen de grens over vluchten naar China. De daaropvolgende, mogelijke, hereniging van Korea zou Amerikaanse militairen aan de grens van China zetten. Verder ontstaat er binnen deze situatie de mogelijkheid dat nucleair materiaal in de verkeerde handen valt. Die scenario’s wilt Peking allemaal vermijden”, volgens Bisely.