Oekraïne lanceerde enkele dagen geleden een grootschalig offensief om de bezette stad Kherson en de hele rechteroever van de Dnjepr te ontdoen van Russen. De opmars gaat traag maar gestaag: enkele dorpen werden al veroverd en de aanvalsmacht nadert de stad. De herovering ervan kan de Russische oorlogsplannen (alweer) grondig in de war sturen.

De veroverde stad Kherson is van cruciaal belang voor zowel de Russische als Oekraïense oorlogsplannen. Rusland wist de stad, tot zover de enige stad op de rechteroever van de Dnjepr, al kort na de start van de invasie te veroveren. In het verleden toonde Rusland dat het niet bijzonder capabel was in het oversteken van rivieren, dus een goed uitgebouwde basis aan de overkant van de 400 meter brede Dnjepr was meer dan welkom.

Krim droogt op

Door de verovering van het gebied rond Kherson kon Rusland ook het Noord-Krimkanaal vrijmaken: dit kanaal stond in voor 85 procent van de watervoorziening van het schiereiland, en was cruciaal voor de landbouw daar. In 2014, vlak na de Russische annexatie, besloot Oekraïne de watervoorziening af te sluiten, waardoor de Krim een ongeziene waterschaarste kende. Tussen 2013 en 2017 kromp de totale oppervlakte van landbouwgrond van 130.000 hectare naar slechts 14.000 hectare.

Ook naar de toekomst toe is Kherson een belangrijke schakel in het Russische oorlogsplan. Het wil namelijk graag de havenstad Odessa veroveren, en daarmee contact maken met de pro-Russische de facto onafhankelijke republiek Transnistrië in Moldavië.

Die hereniging lijkt er echter niet te komen, nu Oekraïense troepen al enkele dagen stevig inbeuken op de Russische in Kherson. De herovering zal hoe dan ook een serieuze klap zijn voor Rusland: het raakt zijn bruggenhoofd aan de overkant van de Dnjepr kwijt, en daarmee naar alle waarschijnlijkheid ook 25.000 soldaten.

Ratten in de val

Die zitten nu als ratten in de val: voor hen bevindt zich een grote Oekraïense troepenmacht, die de weinig bruggen over de Dnjepr al wist op te blazen. De hooggeplaatste officieren vluchtten al weg over de Dnjepr, en nu bevoorrading met zware trucks helemaal onmogelijk is, wordt het gewoon een uitputtingsslag.

De vraag is maar of Rusland erin slaagt de Oekraïners op de rechteroever van de Dnjepr te houden. Als het ook aan de overkant van de rivier gebied buit kan maken, ligt zelfs de Krim in het vizier. Het slaagde er alvast in de Russische oplossing voor het waterprobleem in de Krim teniet te doen: de dam bij Nova Kakhovka werd door Amerikaanse HIMARS-systemen meermaals geraakt en vernield. Hierdoor stroomt het reservoir achter de dam, van waaruit het Noord-Krimkanaal vertrekt, stilaan leeg.

De herovering van Kherson zou niet enkel een strategische klap betekenen voor de Russen, maar ook een mentale. Het Russische lager kampt sowieso al met een laag moraal, onder meer door slechte training, uitrusting, gebrekkige communicatie en recent ook te late betalingen van de lonen. Als Oekraïne er dan nog eens in slaagt een van de belangrijkste veroveringen terug te pakken, en daarmee de Krim en het binnenland van het Russisch bezet gebied te bedreigen, is de mentale klap ongezien.

(as)