Niet dat iemand er ooit aan getwijfeld heeft, maar Girl van Lukas Dhont was geen toevalstreffer of beginnersgeluk. Dhont schiet met Close voor de tweede keer in de roos. Dit is een bijna-perfecte film die je mee naar huis neemt en die je zal blijven koesteren.

Lukas Dhont is nog maar 31 jaar, wat in de filmwereld piepjong is, maar hij lijkt al een eigen filmtaal ontwikkeld te hebben. Wie Girl gezien heeft, herkent Close meteen als een prent van dezelfde regisseur in zijn verteltempo, beeldtaal en wondermooie kaders. Wat er nu anders is, is dat de geruchten over een mogelijke Oscarnominatie in de categorie Beste Buitenlandse Film – Close is de Belgische inzending van dit jaar – nog net iets luider klinken dan ten tijde van Girl.

Close schreef Lukas Dhont opnieuw  samen met Angelo Tijssens en het is knap hoe het duo in aanloop naar de film goed verborgen heeft weten te houden waar hun film nu eigenlijk echt over gaat. De film werd – zowel in trailer als verdere communicatie – in de markt gezet als een film over een hechte vriendschap tussen twee jongens, maar meer komt men niet te weten en het is ook het best om enkel met die kennis in het achterhoofd de filmzaal binnen te stappen.

Een vriendschap voor eeuwig

De twee jongens in kwestie heten Léo (Eden Dambrine) en Rémi (Gustav De Waele). De film opent met indrukken van een idyllische zomer op het platteland. De twee maken zorgeloos plezier, rennen door de bloemenvelden van het bedrijf van Léo’s ouders, blijven bij elkaar slapen, lachen veel. Een vriendschap voor eeuwig. Na de zomervakantie wacht een grote uitdaging: het eerste middelbaar. Rémi en Léo komen tot elkanders grote opluchting bij elkaar in de klas te zitten en hangen samen rond tijdens de pauzes. Al snel valt de vraag “Zijn jullie eigenlijk een koppel?” en hoewel Léo daar sterk ontkennend op reageert (“We zijn beste vrienden, zoals broers”) volgen kort daarna pesterijen.

Léo meent te moeten ingrijpen en zoekt aansluiting bij zijn andere klasgenoten. Hij schrijft zich in bij de ijshockeyclub en vindt andere mensen om samen mee naar school te fietsen. Dit gedeelte van Close zal binnenkomen bij iedereen die ooit al eens een goede vriendschap heeft voelen wegglijden als zand door je vingers: je voelt het gebeuren en je kan het niet stoppen, maar blijft je de rest van je leven afvragen waar het toen is misgelopen. Rémi krijgt ook nooit een verklaring van Léo, maar om de één of andere reden kunnen de twee jongens geen vrienden meer zijn zoals dat enkele weken voordien wel nog probleemloos kon.

Kwetsbaarheid

Nog meer vertellen zou zonde zijn, maar we willen wel nog kwijt dat Close een film is over sociale druk en identiteitsconstructie. Léo vindt ijshockey helemaal niet zo leuk en is er eigenlijk ook helemaal niet zo goed in, maar hij gebruikt de sport om bij een groep te horen én om zijn mannelijkheid te benadrukken. Voordien heeft hij nooit echt interesse getoond in sport, maar nu voeltbalt hij mee op de speelplaats en gaat hij naar de ijshockey na school. Overigens kan men in de vele valpartijen van Léo op het ijs ook een metafoor zien: niets mannelijkers dan vallen en meteen weer opstaan en verder gaan alsof er niets gebeurd is.

In het verdere verloop van de film wordt het begrip kwetsbaarheid opengetrokken. Er is nood aan communicatie, maar die is er vaak niet, of ze verloopt ongemakkelijk. De belangrijkste vragen blijken ook de moeilijkste om uitgesproken te krijgen. En gevoelens kunnen blijkbaar alleen maar geuit worden als ze niet meer tegen te houden zijn.

Nieuwe gezichten

Om al die complexe ingehouden emoties geloofwaardig te kunnen weergeven heb je ook een uitmuntende cast nodig en die heeft Dhont opnieuw. Opvallend is dat hij net als in Girl nieuwe gezichten introduceert. Het personage Lara was vier jaar geleden de debuutrol voor Victor Polster die gecast werd op een dansschool. Hier zijn zowel Eden Dambrine als Gustav De Waele debuterende acteurs. Dambrine vond Lukas Dhont als bij toeval tijdens een treinrit: de jongen zat tegenover ‘m en was in het gezelschap van enkele vrienden terwijl Dhont zelf naar muziek van Max Richter zat te luisteren. Het gaf ‘m de gelegenheid om de mimiek van de jongen te bestuderen. Wat Lukas zag beviel ‘m en hij vroeg Eden Dambrine of hij zin had om te acteren. De jongen antwoordde enthousiast en de rest is geschiedenis.

Het is verbazingwekkend dat de twee jongens debuterende acteurs zijn, gelet op het naturel waarmee ze hun rollen neerzetten. Of misschien is het wel net door het gebrek aan ervaring dat ze die naturel makkelijk tevoorschijn kunnen halen.  Die uitmuntende casting trekt zich trouwens door in de andere rollen en een in Vlaanderen grotere naam als Kevin Janssens is zo goed gecamoufleerd dat we ‘m pas echt opmerkten tijdens de belangrijkste scène voor zijn personage in de film.

Close is een film die je allereerst midscheeps zal raken. Om onze eigen kwetsbaarheid te tonen: we hielden het niet droog. Daarna neem je de film mee huiswaarts en krijgt hij de tijd om neer te dalen. En hoe meer tijd er verstrijkt hoe meer je zal merken dat dit een film is die je koestert.

Er is geen vezel in ons lichaam die er nog aan twijfelt of Close die Oscarnominatie zal weten binnen te halen. Of elke vezel in ons lichaam gelijk heeft, weten we op 24 januari 2023.

Score: 9/10