In het nieuws: Uit het nieuwste KMO-rapport van Unizo, UCM en bedrijfsinformatiespecialist GraydonCreditsafe blijkt dat 30 procent van de Vlaamse kmo’s nood heeft aan extra cashinjecties om de huidige kostenschok te overleven. Het gaat in totaal om ongeveer 200.000 ondernemingen.

• Unizo spreekt van een zorgwekkende tendens. “90 procent van de kmo’s die op korte termijn in de problemen dreigt te komen, was financieel gezond op het einde van 2021”, klinkt het.
• De ondernemersorganisatie voegt eraan toe dat voornamelijk kmo’s met personeel nood hebben aan een kapitaalinjectie. “Hoe meer werknemers, hoe groter de nood aan extra financiële middelen. Uiteraard speelt de enorme loonimpact door de hoge inflatie en de automatische loonindexering hier een grote rol”, aldus Danny Van Assche, bestuurder van Unizo.
  • Bij zelfstandigen zonder personeel gaat het om 23,5 procent dat kan worden gelabeld als potentieel niet-crisisresistent.  Bij kmo’s met maximaal 9 werknemers heeft 45 procent nood een injectiebehoefte en bij kmo’s met 10 en meer werknemers loopt dat cijfer op tot 47 procent.

Meerdere oorzaken: Volgens Unizo dreigen veel bedrijven nu in de problemen te komen als gevolg van een aaneenschakeling van crisissen.

• Eerst was er de coronapandemie. “Er was toen sprake van een omzetcrisis bij de bedrijven”, zegt Eric Van den Broele, Director Research and Development GraydonCreditsafe.
• Later volgde de energiecrisis die de energieprijzen fors de hoogte injoeg.
• En als gevolg van de hoge inflatie en de daarbij horende automatische loonindexering krijgen Belgische ondernemers ook nog eens af te rekenen met een ongeziene stijging van de loonkosten.
• “Hoewel de steunmaatregelen van de verschillende overheden wel schokdempend werken, geven steeds meer ondernemingen aan dat ze moeten besparen op investeringen, op personeel en op het aanbod van goederen en diensten”, aldus Van de Broele. “Men kan de kostenstijgingen niet volledig doorrekenen, waardoor de marges en rendabiliteit onder druk komen te staan.”

Tijdelijke stopzetting automatisch loonindexering

Mogelijke oplossingen: De ondernemersorganisatie waarschuwt dat de druk op de kmo’s ongezien hoog is. Daarom wil Unizo dat er maatregelen worden genomen.

• In eerste instantie wordt er gepleit om de automatische indexering van de lonen – na de loonwijzigingen in januari – dit jaar te pauzeren. “De loonkosten van Belgische werkgevers stijgen veel sneller dan die van hun Europese concurrenten”, klinkt het. “Volgens de laatste vooruitzichten van de Nationale Bank van België gaat het om een stijging van 15 procent per uur in de periode 2022-2023.”
• Unizo wil ook dat de indexeringen van de brutolonen in 2024, minstens deels, bepaald worden door onderhandelingen tussen de interprofessionele sociale partners.
• Op middellange wil UNIZO voor een hervorming van de (afgevlakte) gezondheidsindex als basis voor de berekening van loonindexaties. “Het is correcter om te werken met een duurzaamheidsindex waarbij fossiele brandstoffen zoals gas en huisbrandolie niet langer in de productenkorf worden opgenomen”, verduidelijkt Van Assche. “Vandaag betalen ondernemers en kmo’s de gestegen energiekosten dubbel: via duurdere productie of dienstverlening en via hogere loonkosten. Geïmporteerde energie-inflatie wordt op die manier twee keer verhaald op ondernemingen.”
• Om ondernemers meer zuurstof te geven pleit Unizo, bij uitblijven van een indexeringsaanpassing, om de vermindering van de werkgeversbijdragen met 7,07 procent minstens in de eerste twee kwartalen van 2023 te verlengen naar het volledige jaar. Daarnaast is er kapitaalnood voor duurzame investeringen.
• Momenteel is er een eerst ronde aan gerichte steun voor bedrijven die operationeel verlies lijden door de hoge energieprijzen. De ondernemersorganisatie vraagt om de tweede ronde snel te lanceren, indien nodig met aangepaste voorwaarden en criteria rekening houdend met de eerste ervaringen en het intussen versoepelde Europese kader, zodat kmo’s er ten volle gebruik van kunnen maken.
• Tenslotte moet de investeringsaftrek voor energiebesparende maatregelen worden verhoogd en dient de Vlaamse regelgeving voor decentrale energieproductie worden versoepeld.

(fjc)