door Geert Verheyen gepubliceerd op om • 16 min lezen
Vraag ons niet waarom, maar BBC vond de zomer van 2016 een geschikt moment om eens terug te blikken op de films die in de 21e eeuw al het levenslicht zagen. Ze vroegen 177 filmrecensenten uit 36 landen om hun tien favoriete films, dat leverde een totaal van 599 films op, waaruit een lijst van de honderd beste films werd opgesteld. Allen mooie films – al begrijpen we écht niet hoe The Tree Of Life in het lijstje is geglipt – maar omdat wij jullie graag eens verder laten kijken dan de top tien, besloten we om van ons hart een steen te maken en uit het lijstje van honderd onze 21 eigen favorieten te kiezen.
We slaan nr. 1 even dolletjes over – Mulholland Drive van David Lynch, nochtans ook de moeite – omdat we veel meer gevoeld hebben bij nr. 2: In The Mood For Love. Deze film vertelt het zedige, maar bijna ondraaglijk pijnlijke liefdesverhaal tussen Su Li Zhen en journalist Chow. Een prachtige soundtrack, magnifieke beelden en veel tragiek: iedereen die ooit ervaren heeft dat de liefde ook verdomd veel pijn kan doen zal deze film voor eeuwig in z’n hart sluiten.
#3 There Will Be Blood, 2007
Voor ons hadden Magnolia en Boogie Nights gerust ook in de lijst mogen staan, ware het niet dat die al van de vorige eeuw dateren. De tijd vliegt, meneer. Des te blijer zijn we dat Paul Thomas Anderson – die ons de laatste jaren ontgoochelde met The Master en Inherent Vice – zijn chef d’oeuvre There Will Be Blood nog altijd geen tien jaar oud is en toch al een klassieker voor de eeuwigheid blijkt. Doe het ‘m maar na: je hoofdpersonage de eerste 20 minuten van de film laten zwijgen en er toch voor zorgen dat iedereen al die tijd met open mond naar het scherm zit te gapen. There Will Be Blood werd destijds amper twee Oscars gegund en dat waren er toch zo’n tiental te weinig. De knappe soundtrack is van Radiohead-gitarist Jonny Greenwood en de absolute glansprestatie van Daniel Day-Lewis als oliebaron Daniel Plainview zijn ronduit imposant.
#6 Eternal Sunshine Of The Spotless Mind, 2004
Deze film verschijnt steevast in élk filmlijstje van élk van onze generatiegenoten en dus moet het wel een klassieker zijn, toch? De film heeft dan ook alles om van te houden: hij is van de pot gerukt, bloedmooi, niet te zwaar en niet te licht, leert ons iets bij over de liefde, de soundtrack is subliem (Mr. Blue Sky!), het script inventief én het is één van de enige films waarin Jim Carrey niet irritant is. Als er nog videotheken zouden bestaan, we zouden ‘m meteen gaan huren om ‘m voor de triljoenste keer opnieuw te bekijken.
#10 Inside Llewyn Davis, 2013
In het lijstje van BBC gelijk geëindigd met No Country For Old Men van dezelfde Coen Brothers, maar voor ons wint de ene duidelijk van de andere. Toen Inside Llewyn Davis uitkwam zijn we hem vier keer gaan bekijken in de cinema en hebben we er nadien urenlang op café over gepraat met gelijkgestemde zielen. Llewyn Davis was de doorbraakrol voor Oscar Isaac die zich nu langzaam maar zeker aan het ontwikkelen is tot de beste acteur van zijn generatie. Llewyn probeert het te maken als folkzanger in het New York van de jaren 60 en offert daar alles voor op. Hij verdient niks, heeft geen huis, moet elke avond bij vrienden op de zetel blijven slapen en een deftige winterjas kopen kan hij niet, maar hij gelooft één ding: als hij maar lang genoeg weet vol te houden komt alles goed. Een film over authenticiteit, dromen, geloven in jezelf en doorzettingsvermogen die nog lang zal blijven nazinderen.
#17 Pan’s Labyrinth, 2006
Zonder hier al te veel over weg te geven: Pan’s Labyrinth is een magnifiek sprookje voor volwassenen. De tienjarige Ofélia kan het niet vinden met haar nieuwe stiefvader, de fascistische legerkapitein Vidal en vlucht weg in een ondergronds, door een oude faun bewoond labyrint. En zo begint een donker sprookje vol dreiging.
#22 Lost In Translation, 2003
2003, we waren in het derde middelbaar beland en om onze Japan-projectweek af te sluiten werd een uitje naar de cinema georganiseerd. Ieder mocht kiezen tussen Lost In Translation of The Last Samurai, met Tom Cruise. De overgrote minderheid koos voor The Last Samurai – we hoorden er toen al niet bij – maar zijn achteraf altijd blij geweest met onze keuze, want we hebben toen een pareltje ontdekt. Zowel Scarlett Johansson als Bill Murray spelen de rol van hun leven in dit grootstedelijk liefdesverhaal over twee mensen die hun gevoelens voor elkaar niet durven uitspreken.
#26 25th Hour, 2002
Onlangs koos Tom Lanoye een fragment uit deze film in het voortreffelijke Alleen Elvis Blijft Bestaan op Canvas en we hadden meteen het gevoel een verwante ziel te hebben gevonden. De spiegelmonoloog is één van de knapste scènes die we ooit in de cinema hebben gezien, Edward Norton en Philip Seymour Hoffman schitteren en hoewel de film zich afspeelt in de nasleep van 9/11 blijft hij gruwelijk actueel aanvoelen. De plot waaiert alle richtingen uit, maar draait rond Monty, een verklikte heroïnedealer die nog één dag te gaan heeft tot het begin van zijn celstraf. In die laatste vrije dag zoekt Monty uit wie hem verklikt heeft, zoekt hij voor de laatste keer zijn vader op én bouwt hij een cool feestje met zijn beste vrienden. Een dijk van een film!
#38 Cidade de Deus, 2002
Waarom we het ons nog herinneren, geen idee, maar we menen ooit gelezen te hebben dat dit de favoriete film is van Koen Buyse van Zornik. Doe verder met die info wat je wil, Cidade de Deus blijft al die jaren na zijn release een knaller van een film en toont naast het nachtleven en de zonovergoten stranden in Rio de Janero ook het leven in zijn favela’s. Cidade de Deus vertelt het verhaal van een jonge fotograaf die betrokken raakt in een bendeoorlog.
#41 Inside Out, 2015
De beste animatiefilm die ooit uit de koker van Pixar kwam. Op een lichte, maar toch doeltreffende manier maakt Inside Out de complexe manier waarop onze hersenen werken duidelijk. Tegelijkertijd maken ze duidelijk wat er gebeurt in je hoofd als je een dipje ervaart en zou deze film verplichte leerstof moeten zijn in elke richting psychologie.
#42 12 Years A Slave, 2013
Twee films van Steve McQueen in het lijstje van 100 en ook twee films in dat van ons. 12 Years A Slave is één van die zeldzame films die onder je huid kruipt door wat er niet gezegd wordt, meer dan door wat er gezegd wordt. Het zit ‘m in blikken vol angst, in momenten vol ongemakkelijke stiltes en tastbare dreiging.
#48 Brooklyn, 2015
Brooklyn is een eenvoudig en bloedmooi liefdesverhaal. Het verhaal van de immigrante die heen en weer getrokken wordt tussen de mensen die ze graag ziet in haar thuisbasis en het leven dat ze heeft opgebouwd in haar nieuwe thuis. Saoirse Ronan en Emory Cohen worden verliefd en het is schattig. En dan wordt Ellis toch weer huiswaarts geroepen door een tragedie.
#53 Moulin Rouge!, 2001
Is het kunst of is het kitsch? Er kan over gediscussieerd worden, maar feit is dus wel dat heel wat recensenten deze film konden smaken. Een film die door niemand anders gemaakt kon worden als door Baz Luhrmann die hiervoor werkelijk alles uit de kast haalde. De film is een beetje te druk in het eerste halfuur en je weet nooit waar eerst te kijken, maar tegelijkertijd is alles zo goed uitgewerkt dat je de lokroep niet kan weerstaan. Bovendien is het fijn meekwelen met alle moderne popklassiekers die op een natuurlijke manier in de film verwerkt werden.
#63 La Grande Bellezza, 2013
Deze film zal bij ons tot in de eeuwigheid bekend blijven staan als de film die de Oscar voor Beste Buitenlandse Film won voor The Broken Circle Breakdown en wij zullen tot in de eeuwigheid blijven herhalen dat dat niet meer dan terecht was. La Grande Bellezza moet je eerder voelen dan begrijpen. De film volgt een schrijver die na één bestseller te hebben geschreven het liederlijke leven viert in Rome bij gebrek aan nieuwe inspiratie. We volgen Jep en hoewel hij het best naar zijn zin lijkt te hebben, vraagt hij zich nu hij ouder begint te worden ook steeds vaker af of hij wel de juiste keuzes heeft gemaakt in zijn leven. La Grande Bellezza is fascinerend én bloedmooi, elke kijkbeurt opnieuw.
#66 The Hurt Locker, 2008
Kathryn Bigelow was de grote winnares op de Oscars het jaar van The Hurt Locker en bewees later ook nog met Zero Dark Thirty één van de beste actieregisseurs te zijn die er rondloopt in Hollywood. Jeremy Renner speelt in The Hurt Locker sergant William James, een elitesoldaat wiens taak het is bommen onschadelijk te maken in het Irak waar elke stap te veel of elke onvoorzichtige stap je je leven kan kosten en elke verdachte beweging of figuur van naderbij onderzocht moet worden. Bigelow om je langer dan twee uur te doen nagelbijten, je adem in te houden (maar niet té lang!), je handen te doen zweten en je op het puntje van je stoel dan wel zetel te houden alsof jijzelf het bent die daar zou kunnen ontploffen in het woestijnzand.
#68 Carol, 2015
Rooney Mara en Cate Blanchett spelen de hoofdrollen in dit wondermooie liefdesverhaal tussen een jong winkelmeisje en een vrouw van de wereld. Cate Blanchett speelt Carol, een getrouwde vrouw in het New York van de jaren 50 die zich al geruime tijd aangetrokken voelt tot vrouwen en het te pakken krijgt voor de jonge Therese. Dat het hier een liefdesverhaal tussen twee vrouwen betreft is eigenlijk niet meer dan een bijzaak, het betreft hier een film over de Liefde, met hoofdletter, jawel. Regisseur Todd Haynes heeft van elk frame een pareltje gemaakt en de soundtrack is er eentje die we elke dag wel willen beluisteren. Bij ons pas begin 2016 in de zalen gekomen en allicht wordt deze binnen enkele maanden bekroond met de titel ‘Mooiste Film van het Jaar.’
#75 Le Scaphandre Et Le Papillon, 2007
Le Scaphandre Et Le Papillon is het biografische verhaal van Jean-Dominique Bauby, een hoofdredacteur van Elle die in 1995 op 43-jarige leeftijd een beroerte kreeg en zo’n twintig dagen lang in een coma bleef liggen. Wanneer Bauby ontwaakte bleek hij niet meer te kunnen praten, maar zat hij gevangen in een volledig verlamd lichaam: het locked-in syndroom. Bauby kon alleen nog maar met de buitenwereld communiceren via zijn linkerooglid: één keer knipperen betekende ja, twee keer nee. En wat deed Bauby daarmee? Hij besloot een boek te schrijven.
De eerste vijfenveertig minuten zien we de omgeving alleen maar vanuit het gezichtspunt van de verlamde Bauby en dat wérkt. We zien de wereld zoals Bauby ‘m ziet. Het is één van de allermooiste films die we kennen over doorzettingsvermogen met op de soundtrack schoon volk zoals Tom Waits, U2 en Lou Reed.
#81 Her (2013) & Shame (2011)
Een gelijkstand op nr. 81 tussen twee van onze favoriete films. We konden niet kiezen en dus pikken we ze er met veel plezier allebei uit. Allebei zijn het films die we eigenlijk het liefst bij ons houden, maar tegelijkertijd ook graag delen met de mensen die ons lief zijn. Met een bang hart, want evident zijn de films niet.
In Her wordt een schitterende Joaquin Phoenix verliefd op een computer met de stem van Scarlett Johansson en krijgen we het hele spectrum van verliefdheid tot het gebroken hart voorgeschoteld op de mooist en origineelst denkbare manier. In Shame van Steve McQueen schittert Michael Fassbender als een seksverslaafde. Een film die je ongemakkelijk doet voelen terwijl je ernaar kijkt, maar die tegelijkertijd een grote schoonheid in zich draagt.
#86 Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain, 2001
Deze film is in 15 jaar tijd zo’n icoon geworden dat iederéén weet waarover je ’t hebt als je de titel afkort naar Amélie. Bovendien heeft ook iedereen die film wel eens gezien én zijn we er collectief verliefd op geworden. Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain is een film met een gouden hart die je doet geloven in de inherente goedheid van de mens, waarin beeldvoering, kleurgebruik en soundtrack even zwierig zijn dan het verhaal zelf. Een film die je twee uur lang beschermt tegen de hardheid van de wereld.
#90 Moonrise Kingdom, 2012
Eigenlijk zouden we hier elke film van Wes Anderson kunnen plaatsen, maar deze heeft doorheen de jaren de grootste plaats in ons hart gekregen. Niet alleen bewijzen Edward Norton én Bruce Willis over komisch talent te beschikken in deze film, het mooiste element is het liefdesverhaal tussen de twee jongelingen, de kleine weesjongen Sam die de wijde wereld intrekt met een platenspeler op batterijen – dromend van een toekomst met zijn Suzy – om zijn geliefde naar Françoise Hardy te kunnen doen luisteren. Anderson is een regisseur die gezien wil worden, die wil opvallen, en dat maakt zijn decors altijd een lust voor het hoog. Maar wat we vooral in het achterhoofd moeten houden wanneer we naar Moonrise Kingdom kijken is: als je verliefd bent, wil je bij elkaar zijn, hoe onzinnig en onschuldig de kalverliefde ook lijkt in de ogen van volwassenen.
#100 Requiem For A Dream, 2000
Waarom Black Swan niet in de lijst staat, is ons een raadsel (overigens, waar is Birdman?), maar deze van Darren Arronofsky heeft ook een diepe indruk op ons nagelaten als tiener. In Requiem For A Dream wordt een verslaving nu eens echt eng voorgesteld. We zien de weduwe Sara Goldfarb afglijden in een pillenverslaving terwijl haar zoon Harry (Jared Leto) het probeert te maken in de drugsscene. Wat Requiem For A Dream zo indrukwekkend maakt, is zijn urgentie, zijn energie die – we weten het allemaal – richting afgrond schrijdt. Splitscreens en repetitieve fast forward-beelden geven de film een ongezien témpo tot je uiteindelijk verdwaasd en verdoofd achterblijft.