De Belgische regering heeft een reeks ambitieuze maatregelen aangekondigd om tabaksgebruik verder aan banden te leggen. Met de invoering van een strengere tabakswet in 2025 streeft het land naar een “tabaksvrije generatie”. De maatregelen richten zich specifiek op het beperken van de zichtbaarheid, beschikbaarheid en aantrekkelijkheid van tabaksproducten, met bijzondere aandacht voor de bescherming van jongeren.

Vanaf april 2025 mogen winkels geen tabaksproducten meer uitstallen. Dit verbod geldt voor detailhandelaars zoals krantenwinkels, supermarkten, benzinestations en belastingvrije winkels. Sigaretten, e-sigaretten, sigaren, filters en vloeipapier moeten uit het zicht worden bewaard, bijvoorbeeld in aparte kasten of ruimtes. Het doel is om de zichtbaarheid van tabaksproducten te verminderen en jongeren te ontmoedigen te beginnen met roken.

Overtredingen van deze regel kunnen zware gevolgen hebben: winkeluitbaters riskeren gevangenisstraffen van een maand tot een jaar en boetes die kunnen oplopen tot 800.000 euro.

Verkoopverbod op festivals en in supermarkten

Ook wordt de verkoop van tabak op tijdelijke verkooppunten zoals festivals en markten volledig verboden. Dit betekent dat veel verkopers hun activiteiten zullen moeten stopzetten of overstappen naar een permanente winkel. Daarnaast zal de verkoop van tabaksproducten in supermarkten groter dan 400 vierkante meter al vanaf de tweede helft van 2025 verboden worden, drie jaar eerder dan oorspronkelijk gepland.

Bestaande rookverboden in pretparken, dierentuinen en speeltuinen worden uitgebreid naar sportvelden. Hier kunnen wel rookzones worden ingericht die aan het zicht zijn onttrokken, behalve op terrassen van horecazaken nabij sportvelden. Dit is bedoeld om gezinnen en jongeren een rookvrije omgeving te bieden.

Verhoogde accijnzen

De regering verhoogt de accijnzen op tabak substantieel. Een pakje sigaretten wordt hierdoor gemiddeld 2 euro duurder, een stijging van 25 procent. Bovendien wordt er een accijns ingevoerd op e-sigaretten van 0,15 euro per milliliter. Deze prijsstijgingen zijn bedoeld om roken minder aantrekkelijk te maken, vooral voor jongeren.

Strikte leeftijdscontrole en rookverbod bij ingangen

Leeftijdscontrole wordt een prioriteit: verkopers moeten een identiteitsbewijs vragen aan iedereen die jonger lijkt dan 25 jaar. Regelmatige controles door inspectiediensten moeten ervoor zorgen dat deze verplichting wordt nageleefd.

Daarnaast wordt roken verboden binnen een straal van 10 meter rond de ingangen van scholen, zorginstellingen en bibliotheken. Deze zones zullen duidelijk gemarkeerd zijn, zodat rokers en niet-rokers zich bewust zijn van de regelgeving.

Waarom deze maatregelen?

Volgens de Stichting tegen Kanker rookt 24 procent van de Belgische bevolking, waarvan 19 procent dagelijks. Elk jaar sterven in België 14.000 mensen aan de gevolgen van roken, oftewel 40 doden per dag. Roken is de belangrijkste vermijdbare oorzaak van kanker en andere ernstige ziekten.

Wie wil stoppen met roken, kan terecht bij initiatieven zoals Tabacstop. Via tabacstop.be of het gratis nummer 0800/111.00 zijn er tal van hulpmiddelen beschikbaar om de stap naar een rookvrij leven te zetten.