Siegfried Bracke laat zijn partij N-VA verbijsterd achter. Want op één week tijd slaagde het Gentse boegbeeld erin om de N-VA een brandmerk aan te praten dat het altijd gevreesd heeft: dat van een traditionele partij. De schijnbaar achteloze manier waarop met geld en mandaten wordt omgegaan, voedt een beeld dat voor traditionele Vlaams-nationalisten vreselijk is.

Als geen ander weet Hendrik Vuye, zelf ooit prominent lid van de N-VA, hoe hij z’n oude partij pijn moet doen. Toen Vuye donderdag z’n voormalige liefde aanviel, bleef daarbij één zin hangen. Eén zin die de N-VA meer pijn deed dan alle andere beschuldigingen samen: “Voortaan zijn jullie een traditionele partij als de drie anderen geworden.”

Niet toevallig komt Jong-N-VA nu met plannen om de deontologie aan te scherpen. “Mijn partij is geen traditionele partij en mag dat nooit worden”, zo zegt Tomas Roggeman, de voorzitter van de N-VA-jongerenafdeling.

Het bezorgt veel N-VA’ers koude rillingen, dat beeld. Want bij de Vlaams-nationalisten is er historisch een afkeer voor de cultuur van de zuilen, van de machtsbastions buiten de politiek, waar geld en lobbying de democratie bespelen. Zuiverheid, zeker ook financieel, was ook bij de geboorte van de N-VA een absolute belofte: men keerde zich expliciet af van de manier waarop binnen de Volksunie onder meer Hugo Schiltz en de familie Anciaux met publieke mandaten omging.

Vandaag contrasteert dat scherp met de N-VA als machtspartij, die bij elke ronde ook politieke benoemingen doet en kopstukken telt die grossieren in mandaten. Het wordt Siegfried Bracke dan ook bijzonder kwalijk genomen dat hij z’n partij zo in problemen bracht en dat beeld van ’traditionele partij’ ongewild cultiveerde.

Want z’n vlijmscherpe aanval in Gent zette de sp.a ertoe aan om de focus op Antwerpen en Koen Kennis, de superschepen qua mandaten, te leggen. Eerst Kennis z’n loon (meer dan 7.000 euro netto) én daarna ook het feit dat die blijkbaar niet eens 30.000 euro van Telenet miste, hingen een beeld op van wereldvreemde grootverdieners.

Maar Bracke zoog vooral de aandacht een week lang naar zichzelf. Om te beginnen is een loon van meer dan 300.000 euro voor de gemiddelde Vlaming al meer dan astronomisch. Maar de monden vielen pas open in de Telenet-affaire. Een hele week lang lag Bracke onder vuur over die consultancy, de schade werd groter en groter. Gisteren verbijsterde hij dan vriend en vijand met de uitleg “dat hij als Kamervoorzitter nooit één euro verdiende bij Telenet”.

“Marktconform”

Dat is behoorlijk hallucinant. Vorige week maandag op Terzake weigerde hij z’n “inkomsten uit de privé” bloot te geven. Dinsdag op de Gentse gemeenteraad sloeg Daniël Termont (sp.a) hem plat met het vermeende bedrag van 12.000 euro forfaitaire vergoeding per jaar. “Plus 2.000 euro extra per vergadering”. Het waren bedragen die Termont z’n partijgenoot Peter Vanvelthoven, ook consultant bij Telenet, eerder op de dag had gelekt. “Er is een val gespannen voor Bracke, en hij is er met open ogen ingelopen”, zo duidt een partijgenoot. Maar Bracke ontkracht de bedragen niet, maar noemt ze ‘marktconform’. “Zoals de bakker die een brood verkoopt: dat heeft een prijs.”

In plaats van te reageren dat hij geen inkomsten had uit Telenet, neemt hij daar in die gemeenteraad plots ontslag als consultant bij Telenet. Een dag later zegt hij in De Morgen dat hij graag voor Telenet werkte. “Ik zal u zeggen: al was het onbetaald, dan had ik het nog gedaan. Gewoon, omdat ik dat ongemeen boeiend vind.”

Binnen zijn partij vielen donderdag z’n partijgenoten en vrijdag uiteindelijk ook voorzitter Bart De Wever van hun stoel toen ze hoorden dat hij uiteindelijk nooit aan Telenet factureerde in de periode dat hij Kamervoorzitter was. Waarom al die schade dan laten neerdalen op zichzelf en de partij? “De vraag van één miljoen”, zo zegt De Wever daarover.

Bracke zelf houdt het op discretie: hij had een confidentialiteitsclausule van Telenet ondertekend. Die legde vast dat over de bedragen niet gesproken zou worden. En daar wilde hij naar eigen zeggen aan vasthouden, al die tijd. Telenet zelf ontkent overigens dat het volgens die confidentialiteitsclausule verboden was om over bedragen te communiceren.

.@woverschelden zie mededeling: ik heb mij te lang aan het gegeven woord gehouden over vertrouwelijkheid. Ik ben zo. J'assume.

— Siegfried Bracke (@sthbracke) February 20, 2017

Veranderd van bank

Gisterenavond had Bracke toch een andere, iets duidelijkere verklaring. Hij was van bank veranderd, en vond zo niet meteen terug of Telenet dat geld nu wel gestort had. Hij vond de transactie niet terug, maar bleef twijfelen, zo gaf hij zelf aan. “Voortaan druk ik alle rekeninguittreksels weer af.”

Bij Telenet bevestigt men aan Het Nieuwsblad dat de facturen voor 2014 en 2015 nooit gestuurd zijn door Bracke. Maar het contract is nooit gewijzigd tussen Telenet en de Kamervoorzitter, die voor 2014 wel geld verdiende bij de Telecomreus. Boekhoudkundig staat er dus in feite gewoon nog een schuld open aan Bracke bij Telenet, die hij zou kunnen opeisen. Alleen zijn de facturen blijkbaar nooit opgemaakt en gestuurd door Bracke.

Intussen is de schade gigantisch. En toch besliste De Wever duidelijk om Bracke als Kamervoorzitter te laten zitten. “We gooien niemand overboord, laten niemand achter”, zo stelde hij. De Wever is doodsbang voor het beeld van N-VA als kil machtsblok, dat z’n koptukken als het moet bij het grof vuil zet. Want zo gaat het uitgerekend in traditionele partijen, is de onderliggende gedachte.

In de daarop volgende verdediging van de Kamervoorzitter voerden De Wever en Bracke ook nog aan dat de voorgangers van Bracke wel degelijk privéverdiensten hadden. Opnieuw een ongelukkige uitspraak, want de twee directe voorgangers van Bracke, Patrick Dewael (Open Vld) en André Flahaut (PS) ontkenden dat in alle talen. Beiden beweren bij hoog en laag dat ze geen enkele privé-activiteit uitoefenden. Of hoe ook dit hoofdstuk afgesloten wordt met de pijnlijke vaststelling dat Bracke onzorgvuldig blijft communiceren en z’n partij daarmee systematisch schade toebrengt.