Het Amerikaans ministerie van Justitie heeft een onderzoek gedaan naar vooroordelen tegen blanke Amerikanen bij toelatingen aan de universiteit. Sindsdien circuleren er op heel wat campussen flyers en affiches met het opschrift “it’s okay to be white”. Vorige maand kwam het aan de University of Connecticut tot een gewelddadige confrontatie tijdens een speech over discriminatie tegen blanken.

Is de blanke Amerikaan echt under attack? Meer dan waar dan ook worden blanken in de Verenigde Staten historisch gezien als de onderdrukkers van etnische minderheden. Maar nu zouden de nakomelingen van die onderdrukkers zich zelf onderdrukt voelen. Dat schrijft de Amerikaanse editie van Business Insider. Zo zou de meerderheid van de blanke Amerikanen, maar liefst 55 procent, geloven dat ze gediscrimineerd worden op basis van hun ras of huidskleur.

Dat blijkt uit een survey van de National Public Radio, de Robert Wood Johnson Foundation en de universiteit van Harvard. Meer nog: blanke Amerikanen denken dat de discriminatie tegen hen toeneemt en dat de discriminatie van zwarten afneemt.

Hoe valt dit gevoel van verongelijking te verklaren? Experts wijzen naar maatschappelijke veranderingen in de VS, al is de attitudeverandering lang niet altijd terecht.

Video shows Catherine Gregory, 33, removing notes from the podium where Lucian Wintrich spoke during an event entitled, "It's OK to be White"https://t.co/AtNhkOD41J pic.twitter.com/kBFVceZdG0

— BBC North America (@BBCNorthAmerica) 11 december 2017

Privileges de deur uit

Mensen raken over het algemeen snel gewend aan voorspelbaarheid en hebben de neiging om voorkeur te geven aan de status quo. Voor sommige blanke Amerikanen impliceert die ‘status quo’ ook een maatschappelijk model, waarbij blanken automatisch meer status, macht en rijkdom hebben dan etnische minderheden. Toen Barack Obama in 2008 tot president verkozen werd, werd dat denkbeeld, dat nog steeds ingebakken zit bij heel wat Amerikanen, even doorprikt.

Na zijn verkiezing was er een algemeen gevoel dat de VS erop vooruitging qua rassengelijkheid en dat etnische minderheden steeds vaker hoge posities innamen, die historisch uitsluitend voor blanken gereserveerd waren.

De overgrote meerderheid van de Amerikanen zag dit als een positieve evolutie, maar voor een kleine groep blanken, die ervan overtuigd is een hogere status te verdienen dan etnische minderheden, was dit verontrustend. “Zitten blanken nu in de slachtofferrol?” of “Zal de maatschappij ons nu in de marginaliteit duwen?”, waren vragen die bij deze groep terugkeerden.

Sociale verandering = verongelijkte blanke Amerikaan

Uit een reeks studies, die tijdens de presidentstermijnen van Obama werden uitgevoerd door de psychologen Clara Wilkins en Cheryl Kaiser, bleek dat blanken zich meer bevooroordeeld voelden naarmate ze meer lazen over de toenmalige vooruitging qua rassengelijkheid.

De studie impliceert dus dat heel wat blanke Amerikanen, of ze dat nu toegeven of niet, tegen rassengelijkheid zijn omdat ze zichzelf zagen als slachtoffers van discriminatie.

Ook de toegenomen etnische diversiteit in de VS heeft wellicht olie op het vuur gegooid. Vandaag is de meerderheid van de Amerikanen nog blank, maar research heeft al aangetoond dat de witte Amerikaan binnen enkele decennia een minderheid wordt in het land. Een recente studie stelt dat blanke Amerikanen meer angst hebben om gediscrimineerd te worden als ze zich bewust worden van deze trend.

Samengevat: sociale verandering, of het nu om een toename van rassengelijkheid of om een toename van diversiteit gaat, zorgt ervoor dat blanke Amerikanen zichzelf zien als slachtoffers van racisme en discriminatie.

“Alarmerende proporties”

Volgens experts Clara Wilkins en Joseph Wellman is bovenstaand fenomeen niet onschuldig. Volgens hen kan het gevoel van verongelijking op termijn voor meer sociale ongelijkheid zorgen. Bij blanken, die heimwee hebben naar hun superieure raciale positie, neemt de idee van anti-white bias alarmerende proporties aan.

Ze zouden geneigd kunnen zijn om te proberen hun oude positie terug te winnen omdat ze geloven dat hen onrecht aangedaan wordt.

De toekomst?

Volgens experts zijn nu er verschillende scenario’s mogelijk. Zo zou het kunnen dat blanken, die beweren dat ze het slachtoffer van racisme zijn, elkaar meer en meer gaan steunen. Over het algemeen is er in de VS een tendens dat men negatief reageert op zwarten die beweren slachtoffers van discriminatie te zijn: “Wat klagen jullie nu?” Blanken met de superioriteitsideologie daarentegen reageren relatief positief op andere blanken die beweren dat ze gediscrimineerd worden op basis van hun huidskleur. Over het algemeen is die groep meer geneigd om ‘medeblanken’ te helpen.

Een ander scenario: blanken gaan etnische minderheden minder kansen geven. Bijvoorbeeld: als blanken denken dat ze gediscrimineerd worden, gaan ze minder geneigd zijn om inclusieprogramma’s aan te hangen en meer geneigd zijn om een beleid aan te hangen dat blanken helpt en issues als ‘discriminatie tegen blanken’ aankaart.