Niets heerlijker dan met dit warme weer een ijsje te eten. Maar heb jij ook soms zo’n korte, stekende hoofdpijn na het eten van drie bollen vanille? Je bent lang niet alleen. Dit is waarom je hersenen ‘bevriezen’ als je ijs eet.

In het British Medical Journal werd een studie gepubliceerd over hoofdpijn na het eten van ijsjes, ook wel ‘brain freeze’ genoemd. Zo’n ‘ijshoofdpijn’ voelt aan alsof je hersenen kortstondig bevriezen. Als je even stopt met eten, gaat de pijn normaal vanzelf weg. Hoe zit ‘ijshoofdpijn’ in elkaar? De pijnreceptoren in je hoofd reageren op de kou en melden gevaar voor de hersenen. Zo kan een ijzige kou verregaande gevolgen hebben.

Op zich is dat niet zo vreemd. Als je het koud hebt aan een ander lichaamsdeel, voel je in feite ook pijn. Als je bijvoorbeeld een ijsblokje te lang in je mond houdt, kan dat vroeg of laat ook pijn doen.

Hoe werkt het nu?

Maar bij ‘ijshoofdpijn’ gaat het om een onmiddellijke pijn. De onderzoekers hebben een verklaring. Hoofdpijn als gevolg van het bevriezen van de hersenen is één van de meest voorkomende vormen van hoofdpijn. Dat stelt onderzoeker Ole Hensel: “Ons onderzoek suggereert dat er tot 50 procent meer bloed naar de hersenen stroomt, als er ijshoofdpijn optreedt. Tegelijkertijd daalt de hartslag en stijgt de bloeddruk.”

Als je koud ijs eet, en het achterste deel van je gehemelte dus geraakt wordt, worden er drie belangrijke zenuwen getriggerd, vooral de gevoelige trigeminus zenuw die mond, kaak en ogen met de hersenstam verbindt. Bij koude schiet de zenuw in actie: bloedvaten verwijden om zo snel mogelijk warm bloed naar de hersenen te sturen. Gevolg: de zenuwcellen staan onder druk en reageren met pijnsignalen. Daarna vernauwen de bloedvaten weer en verlaagt de druk. Je voelt de pijn dan afnemen.

Duikreflex

“Deze effecten doen ons denken aan de duikreflex”, zegt Hensel. “Het bevochtigen van het gelaat of de mond met koud water zorgt ervoor dat uitwendige organen van het lichaam, zoals armen en benen, minder bloed krijgen en dat belangrijke organen, zoals hart en hersenen, meer bloed krijgen. Dit beschermingsmechanisme optimaliseert de bloedtoevoer in de vitale organen en beschermt tegen onderkoeling.”

Ongevaarlijk

Verder is ijshoofdpijn niet gevaarlijk. Na een paar seconden is het normaal over. Daarom zijn pijnstillers ook zinloos. Tegen de tijd dat die beginnen te werken, is je grijze massa alweer opgewarmd. Tip: eet langzaam en verwarm het ijs in je mond zonder je gehemelte aan te raken.