300.000 soldaten. 36.000 tanks. Duizend vliegtuigen, helikopters en drones en 80 marineschepen: het Russische leger is begonnen met de grootste militaire oefening sinds 1981. Deze keer in Siberië en het oosten van Rusland. Vorig jaar rolde Putin al een keer met de spierballen. Toen “oefende” hij een snelle invasie van de Baltische landen, gevolgd door een campagne tegen onder meer Duitsland en Nederland.

China

Putin is samen met de Chinese president Xi voor een economische top in de oostelijk gelegen stad Vladivostok, vlak bij de Chinese en Noord-Koreaanse grens. Voorafgaand aan het militair machtsvertoon zei hij dat de relatie tussen beide landen “is gebaseerd op vertrouwen, onder meer op het gebied van politiek, veiligheid en defensie”.

De oefening is volgens de Russen niet gericht op “een specifieke vijand”. Uit het hele land legeronderdelen naar het oosten gestuurd. De oefening zou bedoeld zijn om te testen hoe snel grote hoeveelheden materiaal en militairen over grote afstanden verplaatst kunnen worden en hoe de samenwerking tussen de verschillende onderdelen verloopt.

Schijninvasie

Maar militaire analisten hebben een andere interpretatie. Zij zien in Vostok een schijninvasie waarbij 300.000 troepen gesteund door straaljagers en oorlogsschepen in slechts zeven dagen over zeven tijdzones oprukken. Volgens hen wil Putin nogmaals de boodschap sturen dat hij de NAVO-strijdkrachten gemakkelijk kan opruimen en Europa snel kan onderwerpen.

Zapad

Bij een grootschalige militaire oefening die Rusland in september vorig jaar heeft gehouden, werd een offensief tegen NAVO gesimuleerd. Officieel ging het om een anti-terrorisme-oefening, maar het werkelijke scenario zou een snelle inname van de Baltische landen zijn geweest, gevolgd door een campagne tegen onder meer Duitsland en Nederland.

De Russen zeiden dat de oefening Zapad (dat betekent Westen) een zuiver defensieve operatie was, bedoeld als training voor het leger in het westelijk deel van Rusland.

De leidde tot onrust in NAVO-kring, omdat er geen waarnemers werden toegelaten en omdat er werd getraind in Wit-Rusland en in het uiterste westen van Rusland, vlak bij de grens met Estland en Litouwen.

Vorig jaar werd “een volwaardige conventionele oorlog tegen de NAVO in Europa” nagespeeld met grote aantallen tanks en vliegtuigen; met terrorisme zou dat weinig te maken hebben.

Behalve NAVO-landen zouden ook de neutrale landen Zweden en Finland doelwit zijn in zo’n oorlog, omdat Moskou ervan uitgaat dat die de NAVO zullen helpen als het tot een gewapende strijd komt.

In shock

De Russen richtten zich in eerste instantie op de Baltische landen, omdat die in hun ogen het makkelijkst te veroveren zijn. Het doel zou zijn om daar havens en vliegvelden in te nemen en zo hulp uit andere NAVO-landen onmogelijk te maken.

Als vervolg daarop voerde de Russische luchtmacht denkbeeldige aanvallen uit op West-Europese doelen, waarbij de Duitse en Deense kust werden benaderd vanaf de Oostzee en de Noordzee.

Ook Zweden, Finland en Polen kwamen in het vizier van de gevechtsvliegtuigen die aan de oefening deelnamen. Met de luchtaanvallen, schrijft Bild, wilden de Russen vitale doelen als havens en energiecentrales platleggen om zo de betreffende landen “in shock” te brengen en te voorkomen dat de NAVO-lidstaten doen wat ze volgens het NAVO-handvest moeten doen: het terugveroveren van de Baltische landen op Rusland.

Tegelijk “oefenen” in Syrië

Essentieel daarbij is dat het westen wordt verrast door de Russische aanvallen. Het afweergeschut van de NAVO is in Oost-Europa beter voorbereid op een conflictsituatie dan meer naar het westen gelegen lidstaten als Noorwegen, Groot-Brittannië en Duitsland.

De Russen houden tegelijkertijd nog een andere militaire oefening, in het oosten van de Middellandse Zee. Daar heeft het land zo’n 25 schepen liggen voor de kust bij Syrië. De Russische schepen gaan mogelijk een rol spelen bij een offensief van de Syrische strijdkrachten in de regio Idlib. NAVO-schepen schaduwen deze Russische vloot.

De NAVO houdt later dit jaar waarschijnlijk ook zijn grootste militaire oefening sinds het eind van de Koude Oorlog. Eind oktober komen in Noorwegen ruim 40.000 militairen uit 30 landen samen om te trainen.