Alle Amerikaanse militairen vertrekken uit Syrië. Want volgens president Trump is Islamitische Staat verslagen en is er daarom ook geen reden meer om te blijven. Trump heeft het niet alleen mis wat IS betreft, zijn beslissing is ook een heel mooi kerstcadeau voor de Syrische dictator en massamoordenaar Assad, voor Vladimir Putin, voor IS en voor Iran. En tegelijkertijd is het een mes in de rug van de Koerden die rekenden op de Amerikanen en nu weer helemaal opgejaagd kunnen worden door de Turkse president Erdogan.

Naar verwachting duurt het nog zestig tot honderd dagen voordat alle militairen terug zijn in de Verenigde Staten. In Syrië begeven zich zo’n tweeduizend Amerikaanse troepen. De missie in het Arabische land duurt nu al ongeveer vier jaar.

De Verenigde Staten zijn inmiddels begonnen met het terughalen van de eerste manschappen. Gisteren schreef Trump op Twitter dat IS in Syrië is verslagen. “Mijn enige reden om daar te zijn gedurende het Trump-presidentschap.” De president stelde tijdens zijn verkiezingscampagne al dat hij de Amerikaanse troepen uit Syrië wil halen. Hij vindt de missie erg duur en gevaarlijk.

De Amerikaanse minister van Defensie, Jim Mattis, en andere vooraanstaande veiligheidsfunctionarissen hebben nog geprobeerd om Trump op andere gedachten te brengen. Zij zouden hebben laten weten het niet eens te zijn met Trumps keuze, omdat Syrië dan in handen zou komen van Rusland en Iran.

Trump maakt zelfde fout als Obama

De Republikeinse senator Lindsey Graham reageert kritisch op het besluit. “Het terughalen van deze kleine Amerikaanse troepenmacht in Syrië zou een enorme Obama-achtige fout zijn”, schrijft hij op Twitter. Hiermee verwijst hij naar het besluit van Barack Obama, Trumps voorganger, om alle militairen uit Irak te halen.

“IS is niet verslagen in Syrië en Irak en zeker niet in Afghanistan”, laat hij verder weten. Volgens de door de VS gesteunde Syrische Democratische Strijdkrachten, de SDF, zijn er in Syrië nog ongeveer vijfduizend IS-strijders. Andere bronnen spreken zelfs van 20 à 30.000.

Ook het Verenigd Koninkrijk ziet IS nog als een bedreiging, ondanks dat de strijders geen gebieden in handen hebben. “Er moet nog veel gedaan worden en we mogen de bedreiging die ze vormen niet uit het oog verliezen”, aldus het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Turkije grijpt z’n kans

De Verenigde Staten liggen op het gebied van de bemoeienis met Syrië in de clinch met NAVO-bondgenoot Turkije. Ankara heeft een militaire campagne tegen de Syrisch-Koerdische Volksbeschermingseenheden, oftewel YPG, in Syrië aangekondigd. De YPG is onderdeel van de SDF. Volgens Turkije vormden de eenheden de Syrische tak van de verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK. Voor de Amerikanen zijn die eenheden juist bondgenoten in de strijd tegen IS. Of beter: waren bondgenoten.

Trumps beslissing om de Amerikanen weg te halen uit Syrië wordt door zijn Koerdische bondgenoten gezien als verraad. Het is een scenario dat niet nieuw is: een fractie in het steekspel in het Midden-Oosten wordt eerst door de VS bewapend en geholpen, en daarna zonder boe of ba aan z’n lot overgelaten. Waarna ze zich keren tegen het Westen.

Met zijn beslissing om alle Amerikaanse troepen uit Syrië terug te trekken, geeft president Trump met andere woorden een enorm nieuwjaarsgeschenk aan president Bashar al-Assad, de Islamitische Staat, het Kremlin en Teheran. Het besluit van Trump staat ook garant voor de omkering van de Amerikaanse invloed in de regio.

We have defeated ISIS in Syria, my only reason for being there during the Trump Presidency.

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 19 december 2018

IS gaat drie dingen doen nu

Trump is bovendien in dezelfde val gelopen als zijn voorganger Barack Obama toen hij in 2011 besloot alle Amerikaanse troepen terug te trekken uit Irak. Om te beginnen is IS niet verslagen zoals Trump beweert. De Islamitische Staat mag dan niet langer grote delen van Syrisch grondgebied besturen, wat er nog overblijft van de terreurorganisatie verbergt zich in het momenteel ongestuurde oosten van Syrië en in de steegjes van Idlib.

Zodra de Verenigde Staten zich terugtrekken, zal de Islamitische Staat drie dingen doen. Ten eerste: IS zal op sociale media het terugtrekken van de Amerikaanse “ongelovigen” verkopen als een grote zege. Het zal daar een wervingscampagne aan ophangen om te rekruteren in het Midden-Oosten en Zuid-Azië. En het zal uit de schaduw komen om het grondgebied in Oost-Syrië te heroveren van de door de VS ondersteunde Syrische Democratische Kracht (SDF). De Koerden kunnen Raqqa of een ander opgekuist gebied immers gewoon niet vasthouden zonder voortdurende Amerikaanse hulp.

Ook Iran zal van de situatie profiteren. Het zal de Hezbollah-milities die het controleert en die opereren in Zuid- en West-Syrië naar het oosten sturen. Als dat gebeurt, riskeert het de olievelden van Deir al-Zour in te palmen. Die zijn momenteel in handen van de Koerdische SDF, maar ook hier is het eenzelfde verhaal: zonder steun van Amerikaanse troepen gaat het de Koerden niet lukken daar stand te houden.

Feest in Moskou

In Moskou zijn ze wellicht ook een feestje aan het bouwen na Trumps tweet. Na jarenlang te hebben gedaan alsof ze echt wilden onderhandelen over een diplomatieke oplossing voor de Syrische crisis met Washington, kan de Russische president Vladimir Putin nu gewoon de smeekbeden van de gezanten van Trump negeren, omdat de Verenigde Staten geen militaire kaart meer achter de hand hebben om hun diplomatie te ondersteunen.

Het Kremlin zal nu gewoon kunnen doen wat het al lang heeft gepland, de controle over de rest van Syrië consolideren voor Assad tot 2021, om dan via een doortrapte verkiezing Assad als een handpop in dienst houden of gewoon een nieuwe stroman in Syrië installeren.

Moskou zal – daar kan je vergif op innemen – te slim zijn om ostentatief zijn eigen aanwezigheid in Syrië uit te breiden, en zal in plaats daarvan z’n steun voor de door Iran gesteunde milities opdrijven. Op die manier controleert het nu al het Westen van Syrië. Hoe dan ook, door zijn beslissing heeft Trump de Russen hun natte droom op een presenteerblaadje gegeven. Niets staat de Russen nu nog in de weg om de factor die gedroomde, permanente toegang tot de Middellandse Zee te hebben.

Bonus voor Vladimir

Een bonus voor Putin is dat er sowieso gevochten gaat worden. Tussen de Koerden en IS, tussen Hezbollah-gesteunde milities en de Koerden en IS. Tussen de Turken en de Koerden misschien. En uiteraard is er ook nog Israël, dat er alles aan zal doen om de invloed van Iran in Syrië te beperken. Rusland en Putin en niet de VS en Trump hebben zo een kans om zich straks op te werpen als de peacemaker tussen Israël, Jordanië, Turkije en nog een pak andere betrokken partijen in de regio. Putin zal zijn lang gekoesterde droom om de post-Sovjet-hegemonie in het hart van het Midden-Oosten te herstellen, eindelijk kunnen verwezenlijken.