Neen, het scenario van een ‘noodregering’, waarbij snel federaal een paars-groene coalitie op de been zou worden gebracht, versterkt nog door CD&V, komt er helemaal niet. CD&V en Open Vld deden de deur dicht. Opvallend is ondertussen hoe CD&V zich Vlaams lijkt te verankeren: prioriteit nummer één van Hilde Crevits is opnieuw in die Vlaamse regering zitten, zo vertellen ingewijden.
Minder dan 24 uur nadat Paul Magnette (PS) het idee lanceerde om een zogenaamde ‘noodregering’ te lanceren van paars-groen, is het al begraven en afgevoerd. Mathematisch is zo’n formule nochtans niet onlogisch: paars-groen heeft één zetel op overschot in de Kamer. Versterkt met de zetels van CD&V is dat een ruime meerderheid. Het is dus al vanaf dag één een valabel scenario. Tenminste, als je een formule zoekt waarin de N-VA niet meedoet.
Alleen is de timing belachelijk: 15 dagen na de verkiezingen, en in volle eerste informatieronde, springt Paul Magnette voor de camera’s om dergelijk scenario te forceren. Zeker voor zijn Vlaamse potentiële coalitiepartners in zo’n formule is dat onnodig de zaak proberen forceren: alsof CD&V en Open Vld plots, na een oproep van de PS dan nog, de N-VA nu al zouden lozen. Dat weet Magnette ook, de kans is dus erg groot dat hij enkel een stukje drama opvoerde om te voorkomen dat er andere scenario’s in gang gezet worden: eentje waarbij PS en N-VA echt moeten praten bijvoorbeeld. De interne machtsstrijd tussen hem en Elio Di Rupo speelt daarbij permanent op de achtergrond.
Het voorspelbare gebeurt dan ook vandaag al meteen: CD&V-voorzitter Wouter Beke wijst het voorstel af. Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten klasseert het als “compleet naast de kwestie”. En zelfs Groen-voorzitter Meyrem Almaci wijst erop dat dit niet de juiste methode van onderhandelen is.
Vooral de houding van CD&V in deze is interessant. De christendemocraten kregen zware klappen bij de verkiezingen, zodanig zelfs dat voorzitter Wouter Beke aankondigde een stap opzij te zetten. Uittredend Vlaams vicepremier en boegbeeld Hilde Crevits is de facto nu de nummer één: beiden voeren samen de onderhandelingen over regeringsdeelname.
Daarbij is vanuit verschillende bronnen te horen dat de Vlaamse christendemocraten ten alle prijze in de volgende Vlaamse regering willen zitten, veel meer dan federaal. Niet onlogisch: de verankering van CD&V zit nog steeds op niveau van de gemeenten. De partij levert in Vlaanderen veruit de meeste burgemeesters, zij vormen de laatste backbone van de partij. Als zij dossiers willen ‘geregeld’ zien, als zij een ‘ingang’ willen in Brussel, dan zit dat meestal op het Vlaamse niveau. En uiteraard is er de affiniteit van de huidige kopvrouw, Crevits, die veeleer Vlaams dan federaal zit. De contacten tussen de N-VA-top en Crevits lopen dus bijzonder vlot.
Federaal speelt simpelweg een andere dynamiek voor CD&V. Van middelgrote speler is de partij verder herleid tot kleine medespeler. Bovendien is de partij niet 100 procent nodig voor een paars-groen verhaal, waarop de PS en Ecolo zo aansturen. Een loskoppeling van N-VA federaal leidt tot veel meer ellende: in een linkse regering stappen, terwijl de Vlaming massaal Vlaams-nationalistisch stemde, is voor CD&V allerminst een evident. Dat leidt dus tot een logische conclusie: CD&V zit op dit moment veel comfortabeler Vlaams, en dus dicht bij N-VA, dan dat het federaal zoetje broodjes bakt met de PS.
Stuurloos schip
En zelfs als ze al zouden willen, met wie valt een gesprek te voeren bij de PS vandaag? “Ik heb de PS op een dag tijd al drie andere dingen horen zeggen”, zo stelde voorzitter Wouter Beke op Radio 1, met een wel zeer gretige aanval op Magnette. De afstand tussen CD&V en de Franstalige socialisten werd meteen zeer tastbaar.
Alleen kan die vraag ook over CD&V gesteld worden dezer dagen: wie beslist precies waar de koers naartoe gaat? Een werkgroep van liefst twaalf parlementsleden en ex-parlementsleden moet een “kritische analyse maken” over de grote verkiezingsnederlaag. Over die aanpak is intern grote onvrede. De achterban moest de samenstelling en werkzaamheden van de werkgroep vernemen via de media. “En een werkgroep van twaalf mensen, hoe kan die ooit scherp en kritisch zijn?”, valt op te tekenen. “Het is de ideale manier van Beke om de vis te verdrinken, om de kritiek te smoren.”
En zo verzinkt CD&V opnieuw een beetje in een strategie die het de afgelopen jaren zeer vaak hanteerde: passief afwachten en het initiatief ondertussen aan anderen laten. Maar de tijd staat niet stil. Stilaan krijgen de regionale regeringsvormingen hun eigen dynamiek. In Brussel kiest men voor een linkse coalitie, in Wallonië zoekt de PS nog krampachtig naar mogelijkheden op links. De kans dat de N-VA schakelt op het Vlaamse niveau wordt met de dag groter. En dan is het aan CD&V om kleur te bekennen. Zoals het er nu voor staat, liggen de eieren dan in de Vlaamse, niet de federale mand.