Het 2.300 kilometer lange Great Barrier Reef is het grootste koraalrif ter wereld. Sinds 1981 staat het rif op de werelderfgoedlijst. Dit jaar werd het Great Barrier Reef al weer twee keer getroffen door verbleking. Nooit eerder gebeurde dat twee keer in één jaar. De schade is nog groter dan werd vermoed: niet 22%, maar 29% van het koraal in ondiep water is al doodgegaan volgens de Great Barrier Reef Marine Park Authority (GBRMPA).

Onderzoek wijst uit dat met name het noordelijk deel van het Great Barrier Reef het zwaar te verduren had vorig jaar. Ten noorden van Port Douglas zou zo’n 70 procent van het koraal in ondiep water dood zijn gegaan. Ondertussen verging het het zuidelijke deel van het Great Barrier Reef iets beter. Over zijn geheel zou het rif in 2016 29 procent van het koraal in ondiepe wateren zijn kwijtgeraakt. Dat is aanzienlijk meer dan vorig jaar werd gedacht: schattingen bleven toen hangen op 22 procent.

Koraal is doorgaans heel kleurrijk. Dat is te danken aan algen die in symbiose leven met het koraal. De algen voorzien het koraal van voedsel en kleur. Maar wanneer het koraal te maken krijgt met stress (door stijgende watertemperaturen of watervervuiling) verlaten de algen het koraalweefsel. Het koraal verliest zo kleur en een belangrijke bron van voedsel. Wat overblijft, is verzwakt koraal dat onder meer vatbaarder is voor ziekten.

Zet door, ook in 2017

De onderzoeksresultaten zijn verontrustend omdat ze aantonen dat de verbleking van 2016 niet op zichzelf staat. Ook in 2017 zet de verbleking door. Eigenlijk zien we dit jaar hetzelfde gebeuren als vorig jaar, maar dit keer wordt een ander deel van het Great Barrier Reef getroffen. In 2017 heeft vooral het middelste deel van het rif het moeilijk.

Ook op grotere diepte zou koraal in de problemen zijn gekomen. Maar het is niet mogelijk om systematisch vast te stellen hoeveel koraal op grotere diepte is doodgegaan.

Naar verwachting zullen de watertemperaturen de komende jaren blijven stijgen, waardoor de verbleking van koraal vaker voorkomt en ernstiger wordt. Onderzoekers verwachten dan ook dat de koraalbedekking versneld zal afnemen. Zeker omdat het koraal grote moeite heeft om zich na verbleking te herstellen. De kans is bijzonder klein dat het Australische Great Barrier Reef er ooit weer helemaal bovenop komt.

Actie

Het koraal verzwakt en wordt vatbaarder voor ziekten. Verbleking is dus zowat het ergste dat een rif kan overkomen: niet alleen voor de koralen zelf, maar ook voor de honderden diersoorten die ervan leven. Reken daar ook de mens bij. Want niet alleen leven miljoenen mensen van de visvangst die zo’n rif levert, het is, zeker in het geval van het Great Barrier Reef ook een miljardenbusiness qua toerisme.

Wat het Great Barrier Reef nu allemaal overkomt, is volgens de onderzoekers bewijs dat de mensheid in actie moet komen en alles in het werk moet stellen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.

Ze rekenen ook af met een populaire misvatting: koraal dat ooit gebleekt is geweest en weer herstelt, zou sterker zijn dan ander koraal. Dat is volgens de onderzoekers onzin. Hersteld koraal kan nog net zo slecht tegen de hitte als het andere koraal.

Het Groot Barrièrerif is het grootste koraalrif ter wereld. Het bestaat uit meer dan 2.900 individuele riffen en 900 eilanden die zich uitstrekken over 2.600 kilometer over een gebied van ongeveer 334.400 vierkante kilometer. Het rif is gelegen in de Koraalzee, voor de kust van Queensland in Noord-Oost Australië.

Achtste wereldwonder

Er komen dertig soorten walvissen, dolfijnen en bruinvissen voor, en het is één van de laatste plaatsen waar populaties van zeekoeien wonen. Meer dan 1.500 vissoorten leven op het rif, en zeventien soorten zeeslangen.

Zes soorten zeeschildpadden komen naar het rif te fokken: de groene zeeschildpad, lederschildpad, karetschildpad, loggerhead zeeschildpad, flatback schildpad en de Olive Ridley. Ze eten van de vijftien soorten zeegras die er groeien.

Daarnaast zijn er maar liefst 125 soorten haaien en roggen, meer dan 5.000 soorten weekdieren en 22 soorten zeevogels en 32 soorten kustvogels.

Het Groot Barrièrerif kan gezien worden vanuit de ruimte en is ’s werelds grootste alleenstaande structuur, gemaakt door levende organismen. Het wordt wel eens “het achtste wereldwonder” genoemd. Sinds 1985 is het totale koraalrif al met de helft geslonken.