VOORUITBLIK 2017: newsmonkey kijkt samen met de partijvoorzitters naar ’t jaar dat komt. Bart De Wever (N-VA) wil voor 2017 duidelijke antwoorden op de vraag wie coalities wil maken met PVDA. “Als je de balans opmaakt: wat voor lieden zijn dit? Zijn dit mensen die nu meer of minder afstand genomen hebben van de uitwassen van hun eigen ideologie? Ik zou dus wel eens willen weten, meneer Crombez, mevrouw Almaci; vinden ze dat dan okay? Blijkbaar wel: ze zwijgen als vermoord. Dat gebrek aan democratische hygiëne stoort mij mateloos.”

Events my dear, events. Harold Macmillan wist het al: niets is voorspelbaar in de politiek. Ook zo in 2016 voor Bart De Wever. “Niemand kon de asielcrisis en het moslimterreur voorspellen. En de manier waarop je daarmee omgaat, dat zorgt politiek voor hoogspanning. Fundamenteel zijn wij het binnen de regering niet eens over hoe we de zaken zouden aanpakken. Van meet af aan heb je enerzijds een Merkeliaanse lijn gehad, een politiek van het hart, van open grenzen eigenlijk, hoe je het ook draait of keert. Met een morele overtuiging.”

“En ik was één van de eersten die een andere analyse gemaakt heeft. Ontzettend vroeg, wat m’n geloofwaardigheid ten goede komt. Ik heb gezegd: kijk, niet alles wat moreel juist is, is daarom ook oneindig nuttig voor het algemeen belang. Wij zijn niet gekozen om te doen wat goed en lekker voelt, wij moeten beoordelen in de ethiek van het algemeen belang. En ik heb van meet af aan gezegd: de Conventie van Genève is niet meer van deze tijd. Europa moet z’n Schengenzone vervolledigen door z’n buitengrenzen te sluiten, en mensen aan die buitengrenzen opvangen. En haar migratiebeleid moet zeer gecontroleerd verlopen, met een Europees solidariteitssysteem. Maar afstappen van allerlei illusies, die er uiteindelijk toe leiden dat extreemrechts overal in Europa in opmars is. Zelfs in Duitsland, waar dat tot voor kort ondenkbaar was.”

“Het gastcollege van Gent was op dat vlak bijna profetisch. Wie oneindig beroep doet op tolerantie zal intolerantie oogsten. De balans van die Merkeliaanse lijn is heel bitter. Ze heeft met Erdogan een vuile deal gesloten, en ook daar Europa in meegesleurd. Haar eigen partij zit nu meer op de lijn van mijn gastcollege in Gent, dan op haar eigen lijn. Maar toen ben ik wel door de Merkelianen uitgemaakt voor het rot van de straat. Daar zie je die tegenstelling tussen CD&V en N-VA opnieuw. CD&V heeft die lijn van Merkel gekozen en blijft volharden. En komt daardoor in botsing met N-VA.”

Pieter De Crem vertelt wel iets anders?

“De Crem vertelt een puur N-VA-verhaal. Maar …”

Misschien moet u hem eens bellen?

“Als Pieter De Crem bijvoorbeeld zegt: ‘Wij gaan geen coalitie sluiten met de PVDA’, dan vind ik dat heel boeiend. Maar ik zou dat graag Wouter Beke horen zeggen. En ik zou nog veel liever John Crombez dat horen zeggen en Meyrem Almaci. Die zitten al in een coalitie met de extremisten. Dat gebrek aan democratische hygiëne stoort mij mateloos. Alles wat met extreemrechts te maken heeft, gebeurt onder een vergrootglas. Maar ter linkerzijde mag men blijkbaar met aanhangers van Stalin in bed, die nog jaarlijks congresseren met allerlei groepen, dit jaar nog in Vietnam. Dat is dan allemaal geen probleem? Ja, zo gaat het wat mij betreft eigenlijk wel niet.”

Een cordon sanitaire tegen PVDA?

“Ik ben niet geïnteresseerd in een cordon sanitaire. Ik vind dat niet de juiste houding. Maar duidelijk uitleggen aan kiezers: ‘Ja, we gaan niet in coalitie met meneer of mevrouw x, omwille van’, dat vind ik wel aan de orde. Zo ben ik altijd omgegaan met Filip Dewinter. Ik wil niet uitleggen aan zakenmensen in de Antwerpse haven, aan de Joodse gemeenschap, dat ik een coalitie maak met iemand die relaties onderhoudt met Gouden Dageraad en met allerlei negationisten heeft opgetrokken.”

“Het gaat om de stijl, maar ook om het principe: die houding geeft hen de kans om die boel op te kuisen. De uitdaging ligt bij Vlaams Belang zelf. Uit principe kan je een partij niet bannen, een partij kan bewegen, kan aan kritiek tegemoet komen.”

Maar PVDA is niet democratisch?

“PVDA is een partij waar ik in geen honderd jaar wil tegenstaan. Ter linkerzijde is er misschien wat meer sympathie, maar als je de balans opmaakt: wat voor lieden zijn dit? Zijn dit mensen die nu meer of minder afstand genomen hebben van de uitwassen van hun eigen ideologie? Dit is het restafval van de 20^ste eeuw. PVDA was het klein gevaarlijk afval in Vlaanderen, maar daarom niet minder gevaarlijk. Ik zou dus wel eens willen weten, meneer Crombez, mevrouw Almaci; vinden ze dat dan okay? Blijkbaar wel: ze zwijgen als vermoord.

Raoul Hedebouw krijgt nu een introductie via De Slimste Mens bij één miljoen Vlamingen.

“Het is bijzonder vreemd dat de media, die dat cordon sanitaire mee gepredikt hebben, bijna als morele maxime, wie er nog maar aan twijfelde werd aan de schandpaal genageld, die maken er nu geen enkel issue van, van PVDA. Die coalitie in Borgerhout, dat is nooit enig voorwerp geweest van controverse of analyse.”

Het is sterker: als Peter Mertens een boek schrijft, zit hij in De Afspraak. Hoe veel boeken Gerolf Annemans al gepubliceerd heeft …

“Al heel veel. Maar die zit in het luikje ‘niet in De Afspraak’. Dat is heel manifest. Er is een heel ongelijke behandeling in de media van extreemrechts en extreemlinks. Dat zegt iets over de media en de ideologische kleur die ze heeft. Die is voor 80 procent links. Punt.”

“De Standaard is een slechte kopie geworden van De Morgen. De journalisten van De Morgen en De Standaard zijn perfect inwisselbaar geworden. Het ‘parochieblad van de politieke correctheid’ heb ik ze genoemd. Dan schrijven ze een artikel om te zeggen ‘dat dat toch wel erg was’, een artikel waarin ze heel de cultuurwereld anoniem z’n gal lieten spuwen op de N-VA, geschreven door een redacteur die recht van de Grasmarkt, van de sp.a, naar de redactie is gewandeld. Ja, wordt mijn stelling dan ontkracht of net bevestigd?”

“Ze zullen geen zaak maken van de PVDA, omdat heel veel journalisten sympathie hebben voor de PVDA, om niet te zeggen dat er velen van hen behoren tot de club. Ik ken hoofdredacteurs van de Vlaamse pers die actief die sympathie hebben. Ik ken geen enkele journalist die sympathie heeft voor Vlaams Belang en ik ken er nauwelijks die sympathie hebben voor de N-VA. Het zegt iets over het onevenwicht en de hypocrisie die in die pers welig tiert. De opiniërende journalistiek heeft de kwaliteitsjournalistiek doen verdwijnen, en probeert zichzelf wel de gedaante van kwaliteitsjournalistiek aan te meten. Maar dat heeft het helemaal niet.”

Verklaart dat waarom je als partij steeds vaker via sociale media gaat?

“Het is geen een-op-een-verklaring. Maar het is zo dat we via moderne communicatietechnieken zeer zwaar hebben ingezet. Het effect van sociale media correct inschatten en daar iets mee doen, is een wetenschap op zich. Maar die kennen we. En dat geeft je de kracht om de klassieke media te bypassen.”

“Mij ga je niet snel meer een opiniestuk zien publiceren. In De Standaard publiceer ik uit principe niet. Sowieso niet. Een krant die Abu Jahjah op de payroll zet, daar schrijf ik niets voor en geef geen interviews. Als je vindt dat die een volwaardige bijdrage levert aan het maatschappelijk debat en tot de cohesie van de samenleving behoort? Ik heb daar een ander idee over.”

“Via je Twitter-account kan je een opiniestuk verspreiden dat verder gaat dan de oplage van heel de krant. En door het niet te geven kan je kranten verplichten om er toch over te publiceren en een link naar het volledige stuk te geven. Da’s een macht ten opzichte van klassieke printmedia die we vroeger niet hadden. Waarom zou je die niet gebruiken?”

Wat verwacht je van 2017?

“2017 zal het jaar zijn waarin de regering hopelijk haar draait terugvindt. Wat meer eensgezindheid terugvindt, of toch voldoende om een aantal grote akkoorden te kunnen sluiten. Want het is het laatste jaar voor we naar verkiezingsjaren gaan. En dus hoop ik dat we op vlak van hervormingen nog een aantal dingen kunnen doen, zoals de sanering van de openbare financiën. Die is gestokt in 2016.”

“Ik vind dat een grote smet op het blazoen van de regering. En als men daar geloofwaardig vorderingen kan maken om het tekort weer een stuk af te bouwen, dan denk ik dat je in 2017 met een goed palmares zit inzake jobcreatie, inzake overheidsbeslag, inzake koopkracht, inzake dalen lasten op arbeid. Dan moet je als ploeg niet ongerust zijn en kan je optimist zijn over het oordeel van de kiezer.”

Op dit moment bestaat er wel wat twijfel over het voortbestaan van die regering?

“Ik denk niet dat de val van de regering nakende is. Ik heb dat nooit geloofd. Het is wel zo dat ze moeilijk loopt. Het sluiten van het regeerakkoord was al geen sinecure, de uitvoering daarvan blijkt ook heel erg moeilijk. En je voelt dat er sociaaleconomisch spanning zit op het verhaal. Dat er partijen zijn die aan de uitgavenzijde zoeken om te besparen en sterk vooruit willen met hervormingen, inzake concurrentiekracht en overheidsbeslag. En andere partijen, of een andere partij …”

CD&V…

“Ja, CD&V ligt toch dikwijls sociaaleconomisch niet in het midden maar helemaal aan de andere kant van het bed. Ze willen bepaalde verworvenheden eerder afschermen, willen aan de inkomstenzijde zoeken, symbolisch nieuwe belastingen invoeren. Je kan niet ontkennen dat het vinden van een akkoord met hen soms heel moeilijk is. Zolang dat lukt is er geen probleem. Maar als zo’n regering in 2017 die draai niet vindt, die grote akkoorden niet meer sluit en in de tegenstelling inkomsten versus uitgaven verstrikt geraakt, dan wordt het een kwalijke zaak. Dan wordt het ook echt slepen.”

“Maar ik denk dat niemand dat wil. Zolang als niemand dat wil, kunnen we er uit geraken.”

Jullie hebben jullie belangrijkste dossier, het communautaire, in de frigo gestoken in ruil voor sociaaleconomische hervormingen. Maar als die er niet zijn …

“Het communautaire is altijd een instrument geweest om tot een ander soort beleid te komen. Een beleid dat onze eigen Vlaamse democratie wil, meer een centrumrechts beleid. Als je geen communautaire hervormingen kan krijgen, en dat zat er helemaal niet in, dan kan je ofwel in oppositie zitten ofwel mee een centrumrechts beleid gestalte gaan geven. En dan denk ik dat de mate waarin je daarin slaagt, ook je palmares bepaalt. De mate waarin je achterban beoordeelt: was dat nu de moeite waard?”

“Daarin zal vooral gescoord moeten worden op de cluster veiligheid en migratie. Op sociaaleconomisch vlak is het niet allemaal kommer en kwel. Het overheidsbeslag, dat leek voor eeuwig en altijd te stijgen, is voor het eerst nu gedaald. Met de tax shift zijn er belangrijke hervormingen voor de lasten op arbeid. Mensen die gaan werken zijn erop vooruit gegaan. Het is ook goedkoper geworden voor werkgevers. Dat is een heel ingrijpende besparing, net als de pensioenen. De besparingen zijn toch niet onaanzienlijk en voor het eerst ligt de klemtoon op het schrappen van uitgaven, niet op het oneindig zoeken van nieuwe inkomsten. Dat is niet slecht. De resultaten en prognoses van de Nationale Bank zijn niet slecht. Maar wat in het oog springt is natuurlijk zeker het begrotingssaldo en vooral wat er nog gerealiseerd moet worden.”

“Maar dat heeft die ploeg voor een stuk aan zichzelf te danken. De akkoorden moeten met de ijzers gehaald worden, en wat overblijft in de perceptie zijn de barensweeën van elk akkoord. En de klemtoon op wat er niet inzit en wie niet gewonnen heeft. De tax shift was dé grote nederlaag van Kris Peeters en CD&V zogezegd. En dan zie je een jaar later dat Wouter Beke het op de radio heeft over “de tax shift van CD&V en Peeters”. Dan denk ik, bespaar jezelf toch de ellende van het eerst allemaal plat te branden, nog te zeggen dat er nog fiscale rechtvaardigheid nodig is en dat het op niets trekt. De perceptie van wat je doet wordt gewoon ondergesneeuwd, weggeblazen door de perceptie van wat je niet doet enerzijds én door de perceptie van ‘gewonnen’ of ‘verloren’. Want daardoor ligt de focus op de strijd, op het gekibbel.

Is dat dan een voornemen voor 2017, om met dat gekibbel te stoppen?

Ja, je moet natuurlijk met twee of zelfs met vier zijn om dat voornemen waar te maken. En het zit een beetje ingebakken denk ik in deze coalitie, waar aan Vlaamse kant drie partijen inzitten die concurrentieel zijn van elkaar, die op dezelfde kiezers mikken. En dat is altijd een recept voor gekibbel. Dat is heel logisch: er is een heel klare meerderheid en een heel klare oppositie in Vlaanderen. Dus dat is ingebakken van bij de vorming van de regering.”

“Natuurlijk heb ik ook de indruk dat het spelen van een tweede viool een rol is die CD&V niet ligt. En ook dat men niet in het midden van het bed ligt in de regering, is een positie die CD&V ook moeilijk valt. CD&V is aan het uiterste van het bed beland, en die rol ligt haar niet. Dat zorgt ook voor veel van het zogezegde gekibbel.”

Toch even advocaat van de duivel spelen. Vlak voor hun congres stuurt u een torpedo over hun meerwaardebelasting: “Die komt er niet”. Logisch dat zoiets kwaad bloed zet?

“Dat zal wel, maar omgekeerd kan ik u eindeloze anekdotes vertellen van reacties die niet zo vriendelijk zijn, slecht getimed zijn. Op een moment dat men mij beschuldigt dat ik een staatsgreep heb gepleegd, een politieke coup heb gedaan, iets ongehoord, strafbare feiten heb gepleegd, de regering heb overgenomen, in het verhaal van de politietop die ik zou gezien hebben … wel op dat moment zijn er diverse CD&V’ers uit de meerderheid die verklaringen afleggen. ‘Ja, dat vind ik ook wel raar’, of dan zegt de voorzitter van CD&V: ‘Wel, ik heb dat nog nooit gedaan, zoiets’. Dat is natuurlijk ook niet om te helpen. En zo is dat constant, dat je over en weer kan wijzen.”

“Ik ben over de meerwaardebelasting heel genuanceerd geweest. Ik heb gezegd dat het geen taboe is, dat het zelfs iets heel logisch is, maar het moet passen in een globale hervorming rond vermogens, kapitaal en winst. Want we doen al heel veel. Alleen, wat ik niet ga doen, en dat heb ik altijd gezegd, is in ons fiscaal oerwoud nog eens een bos gaan bijplanten, dat dan welig kan beginnen groeien en dat anderen water gaan geven zodat het opbloeit. Dat was een genuanceerd verhaal: ik heb het niet in principe platgebrand, alleen gezegd dat het op deze manier niet zal gaan. “

“En dat weet men maar al te goed. Iedereen die niet volslagen blind is, heeft het in oktober bij de begrotingsbesprekingen gezien. En dat standpunt ga ik niet veranderen. Vandaag niet, morgen niet, overmorgen niet.”

U staat met die opmerkingen ook niet alleen.

“Ik denk dat wij daar copy-paste op dezelfde lijn zitten als Open Vld. En dat is ook de juiste lijn. Want de meerwaardebelasting afdoen als dé oplossing voor fiscale rechtvaardigheid, is de mensen echt zand in de ogen strooien. Dat is het gewoon niet. De opbrengsten die men pronostikeert, daaraan weet je het al. Het is gewoon symbolisch: we gaan eens iets tegen ‘de rijken’ doen. Die mythische klasse van de rijken, die nu moet bloeden en betalen. Dat is allemaal heel mooi, maar dat is theater. En dat haalt altijd diegene die het opvoert in de meerderheid in. Want je gaat de oppositie heel veel munitie geven om te schieten. Je voedt de perceptie dat de regering slecht bezig is. Alsof de andere partijen er een soort satanisch genoegen in zouden hebben om voor 1 procent van de bevolking te rijden, tegen 99 procent van de anderen in.”

“Terwijl de waarheid is, en ik heb dat over CD&V al zo dikwijls gedacht: waarom zeg je niet gewoon wat we doen? Dat is, de lage inkomens belastingverlaging geven. Als je naar de tax shift kijkt, komt die vooral ten goede van wie voor een minimumloon gaat werken, of een laag of middenloon. Die krijgen er aanzienlijk bij. En daarvoor moeten wij budgettair aanzienlijk ons best doen. Maar dat doen we dan ook, of we proberen toch. Vertel dan toch dat verhaal. Dat is een zeer sociaal verhaal, dat economisch steek houdt. Maar als je altijd het tegenovergestelde in de verf blijft zetten, ja dan moet je niet schrikken dat de perceptie van de mensen is dat de lage inkomens heel erg worden getroffen. Dat die mensen niets krijgen. Maar het tegendeel is waar.”

Die relatie tussen CD&V en N-VA, ooit zo close, is er vandaag wel echt een van vijandschap?

“Politiek is geen vriendenclub. Je bent concurrenten. Wij hebben de ambitie om ons marktleiderschap te consolideren met de N-VA. Ik wil mijn partij uitbouwen tot een geconsolideerde volkspartij. Niet iets dat er plots was, maar daarna weer is verdwenen. Geen steekvlam die een decennium beheerste, maar die dat structureel zal blijven doen, de grondstroompartij van Vlaanderen.”

“Ja dan weet je dat je eigenlijk de positie van CD&V claimt. Dat je de rol hebt overgenomen die CD&V altijd heeft gehad. En rol die ze in het diepst van hun gedachten ook terug willen. De afstand tussen ons en CD&V is toch redelijk groot, maar zeker voor 2018, meer dan 2019, is de zenuwachtigheid groot. Want in de dorpsstraat, in de gemeentes, blijft die positie van marktleider wel nog overeind op een bepaald niveau. Onderschat ook dat niet, er schuilt een existentieel verhaal achter.”

“Kijk, wij zoeken elkaar blijkbaar op, en zullen altijd van elkaar vinden dat het de schuld is van de ander. Ik vind echt dat het de schuld is van CD&V en Wouter Beke zal ongetwijfeld het tegenovergestelde vinden, dat ook echt menen en kunnen beargumenteren. En als twee mensen tot dat oordeel komen, en ik vind mezelf niet dom en Wouter Beke verstandig, wel dan zit er meer achter dan je op het eerste gezicht ziet. Dat is de achtergrond: wie is die volkspartij in Vlaanderen? Wie gaat die titel écht kunnen claimen? En je zal binnen tien jaar kunnen zeggen: de andere is dat niet. Dat verklaart veel van wat je aan de oppervlakte ziet opborrelen.”

Maar jullie delen wel het belang van deze regering samen te verkopen aan de kiezer?

“Daar kan je ons toch niet van beschuldigen? We doen de regering draaien, en zijn de enigen die er 100 procent voor gaan om het beleid ook te verkopen. Wij doen ons best om de bevolking te wijzen op de resultaten, de benefits en ook hoe sociaal dat is. Wij vertolken dat, andere kan je op dat enthousiasme minder betrappen.”

Hoe stevig voel je je rond de figuur van Johan Van Overtveldt?

“Ik zie dat hij in de hele framing rond de inkomsten de favoriete schietschijf is. Die begrotingen zijn niet meer of minder solide dan vroeger. En op moment dat je een tax shift doorvoert en een grote fiscale hervorming opzet, dan ga je in de onzekerheid. Dat is eigen aan de aard der dingen, de logica zelve. Men heeft aanzienlijk verlaagd in de lasten op arbeid en dat gaat jaar na jaar verder. En dat moet gecompenseerd worden aan de inkomsten, met een hele plejade van maatregelen. Sommige vallen mee, andere vallen tegen. Ik heb het nooit anders geweten. Maar dan roept men systematisch: ‘Het is de schuld van Van Overtveldt, want die kan het niet aan, of die telt niet juist, of nog meer, hij speelt een perfide spel …'”

Wat ook in de eigen meerderheid gezegd wordt…

“Ja, of Eric Van Rompuy tot de meerderheid behoort, dat laat ik aan uw wijsheid over. Hij gedraagt zich zo niet. Voor mij is dat allemaal geen probleem, ik lig daar niet van wakker. Maar ik stel wel vast dat zijn partij hem daar op geen enkele manier in tempert. Je zit met iemand van de oppositie in je eigen meerderheid. Ja, dat lukt nooit hé. Dat lukt nooit. Die gaat alles verzamelen en aanhalen om een negatieve perceptie neer te zetten, gefixeerd op Johan Van Overtveldt. Maar als je uiteindelijk kijkt naar de prognoses en de reële inkomsten, dan zie je dat we op koers zitten.”

“Maar er zijn natuurlijk altijd plussen en minnen in. In nieuwe fiscale stelsels moet je er met de natte vinger doorgaan. Alleen is er een heel perfide spel: diegenen die bij de opmaak van begrotingen heel enthousiast zijn om er heel veel lucht in te blazen, want dan wordt het allemaal wat makkelijker, zijn de eersten om daarna op Van Overtveldt te schieten. En daar heb ik Johan ook voor gewaarschuwd, dat is een perfide spel. En daar mag je niet meer in meegaan. Het systeem van de ramingen is kaduuk: we halen nooit meer die cijfers van de FOD Financiën. Maar toch is het altijd de schuld van de minister van Financiën? Da’s een perpetuum mobile hé.”

“Natuurlijk, naarmate je hervormingen doet om het overheidsbeslag af te bouwen betekent dat onvermijdelijk, als je alles optrekt en aftelt, dat je minder geld ophaalt en dus in een besparingslogica terechtkomt, als je geen andere inkomsten gaat zoeken. Dat wringt in de hoofden van sommigen, dat kan ik begrijpen. Voor de mensen die vinden dat we de sociale zekerheid in al z’n hoedanigheid, z’n vrijgevigheid, z’n voluntarisme overeind moeten blijven houden, is dit natuurlijk geen goede zaak.”

“En het klopt dat de tax shift niet voldoende gefinancierd is. Men heeft doelbewust gekozen om niet alles mee te rekenen. Dat dringt op termijn een infernale besparingslogica op, en dus komt men terecht bij de overheidsuitgaven waar ze nog zitten: de sociale zekerheid. Ik heb begrip voor de frustratie daarover. Maar men moet niet op de pianist schieten. Men heeft die zaken toch mee goedgekeurd? Men was toch wel wakker op dat moment? Men wist toch wel goed wat er zat aan te komen? En nu zeggen ‘dat is allemaal de schuld van Van Overtveldt? Dat gaat naar het infantiele op de duur. Alsof een andere minister met een toverstok zou kunnen zeggen, ‘alles is opgelost’.”

Hoe zit het met die drie grote dossier, de hervorming van de vennootschapsbelasting, een taks op vermogens en het activeren van het spaargeld? Komen die er nog in 2016?

“Goeie vraag. Voor ons is de hervorming van de vennootschapsbelasting van primordiaal belang. We dachten dat die ging gebeuren bij de begrotingsopmaak in het najaar. Tot daar in de staart plots het verhaal van een meerwaardebelasting opdook. Inclusief de crisis met de vicepremier van CD&V die verdween en niet meer terugkwam.”

Is hij al gearriveerd in Antwerpen?

“Bij mijn weten nog niet, maar de intentie is daar. Het huis naast mij staat te koop.”

Een warme uitnodiging?

“Kwestie van ineens te kunnen overleggen ’s avonds en te weten waar de ander mee bezig is. Een goeie buur is altijd beter dan een verre vriend of hoe zeggen ze dat? En aan de andere kant woont mevrouw Leemans, da’s een goeie vriendin van elke Antwerpenaar. Kijk, nog één persoon en we kunnen kaarten.”

Terug naar de vennootschapsbelasting…

“Kijk, wij zagen die koppeling van CD&V in die dossiers niet komen, ik ben zeer benieuwd naar de interne dynamiek bij hen en hoe dat tot stand is gekomen. Want wij zagen het niet aankomen. En die koppeling is een kortsluiting geworden, niet alleen met ons maar ook met de liberalen. Daarop hebben we uiteindelijk beslist uit te stellen. En sindsdien bestaat in de perceptie de koppeling tussen die dossiers.”

“Die vennootschapsbelasting hangt nu aan Johan, en dat is nadelig. Want hoe meer zoiets gekoppeld wordt, hoe hoger de prijs is. Peeters heeft zich voor eeuwig en vijf dagen met de meerwaardebelasting verbonden. En dat Open Vld ook iets wilde, was maar logisch.”

En hoe zit dat dan met Arco, moet daar ook een prijs voor betaald worden?

“Daar zegt u zoiets. Dat wisten we dan ook nog, dat het Arco-spook tegen het einde van het jaar met z’n kettingen zou komen rammelen. Want het Europees Hof moest zich uitspreken en elke jurist die naam waardig voorspelde dat die borgregeling geen stand zou houden. Samen met u stel ik vast dat dat één grote bubbelgum geworden is en dat de ambitie om dat nog voor het einde van het jaar te regelen gewoon verdampt is. We gaan dus 2017 in, en fietsen naar een begrotingscontrole met dat allemaal op de bagagedrager. Dus komt die kerstvakantie nu wel geroepen zodat iedereen eens kan nadenken over wat die allemaal nog wil binnenhalen. Als de optelsom zou zijn: we halen niets meer binnen, dan zou dat heel erg zijn. Maar ik ga ervan uit dat iedereen beseft dat als we in een de facto lopende zaken terechtkomen, dat voor de begroting niet zal gaan. En dan zijn we er allemaal aan voor de moeite in 2018 en 2019. Het kan niet het doel van deze coalitie zijn om niets te doen en elkaar naar beneden te trekken, in de hoop dat de ander nog meer verliest dan jezelf. Misschien was het zelf niet slecht om kort na de heel moeilijke periode niet opnieuw in de muur te rijden.”

Dus 2017 als het jaar van het compromis?

“U noemt dat compromis, ik noem het gewoon besturen. In 2017 moet vooral bestuurd worden. Een meerderheid hangt aaneen door het sluiten van compromissen. Elke hervorming is een compromis. Wij zijn er klaar voor: wij streven naar dat compromis, niet de stilstand.”

2017 wordt ook het jaar van nieuwe voorzittersverkiezingen bij N-VA. U hebt zelf een nieuwe kroonprins aangeduid, na Sander Loones nu Theo Francken.

“Ik heb geen kroonprins aangeduid. Een journalist vraagt mij: ‘Zou Francken een goeie voorzitter zijn?’ Ik heb gezegd dat ik dacht van wel. Maar hij is staatssecretaris in een regering die loopt tot 2019. Hij zou kunnen dat hij oordeelt: ‘Dit is nog niet mijn moment om dat eventueel te doen.’ Dat zullen we afwegen op moment dat het nodig is. Ik wil stoppen als het kan, voortdoen als het moet.”

Wie zal u inspireren in 2017?

Wel, dat zijn altijd moeilijke vragen voor een historicus. Want historici nemen best nooit mensen als inspiratiebron. In historisch onderzoek kom je heel dicht op mensen. En dat is altijd een grote desillusie. Als je helden hebt, moet je geen historisch onderzoek doen.”

Menselijk falen is universeel?

“Dat is zo. En dat heeft iets geruststellend. Je voelt je soms geroepen om dingen te gaan doen, maar dan denk je: ‘Ben ik wel bekwaam genoeg?’. Maar als je dan gaat kijken naar de grote leiders van de 20^ste eeuw, of de grote leiders van je eigen beweging … Dan stel je vast, wat geen verrassing zou mogen zijn, dat dat heel normale mensen, met kwaliteiten en gebreken, zijn. Figuren die men vandaag inspirerend noemt, waren in werkelijkheid vrij banaal. Dus wie gaat mij inspireren in 2017? Ik zou het niet weten. Veel mensen hoop ik?”

Bekijk hieronder de video van ’t interview: