In het kort

• Er is een varkenskop afgeleverd bij de Indonesische journaliste Francisca Christy Rosana. Dit was het begin van een golf van bedreigingen aan het adres van Tempo Media.
• De bedreigingen bestonden onder andere uit onthoofde ratten, online pesterijen, doxing, telefoonhacking en dreigtelefoontjes aan het adres van de journaliste en haar familie.
• De aanvallen op Tempo Media zijn veroordeeld door internationale organisaties en deskundigen waarschuwen dat de reactie van president Prabowo Subianto een kritieke test zal zijn voor zijn regering.

De Indonesische onderzoeksjournaliste Francisca Christy Rosana kreeg een ijzingwekkende verrassing toen er een grote doos op haar kantoor arriveerde. In plaats van een vriendelijk cadeau van een collega, vond ze er een gruwelijke, verminkte varkenskop in. Ze was geschokt en doodsbang voor haar veiligheid en die van haar gezin. Dit misselijkmakende incident was het begin van een golf van bedreigingen aan het adres van Tempo Media, een publicatie die bekendstaat om zijn kritische berichtgeving in Indonesië, de op twee na grootste democratie ter wereld.

Escalatie

Dagen later arriveerde nog een verontrustend pakket bij het kantoor van Tempo in Jakarta. Zes onthoofde ratten verpakt in met rozen versierd papier. De bedreigingen gingen verder dan fysieke intimidatie. Online pesterijen overspoelden de sociale media-accounts van Tempo, waarbij dreigende gebruikers verdere schade beloofden.

De bedreigingen tegen Francisca gingen echter verder dan fysieke intimidatie. Haar persoonlijke informatie werd online gelekt (doxing), de telefoon van haar moeder werd gehackt en een familielid ontving dreigtelefoontjes.

In de geschiedenis al heel wat uitdagingen

Tempo, een voorvechter van onafhankelijke journalistiek in Indonesië, heeft in de loop van haar geschiedenis al heel wat uitdagingen gekend. Tijdens het autoritaire regime van Soeharto werd het weekblad twee keer verboden. Hoewel Tempo de stormen uit het verleden heeft doorstaan, voelt de huidige golf van bedreigingen anders aan, meer doelgericht.

“Bommen, doxing, het kapen van telefoonnummers, we hebben het allemaal gezien”, zegt Bagja Hidayat, adjunct-hoofdredacteur van Tempo. “Maar nu is het ongelooflijk fysiek. Voor het eerst worden dieren en organen als bedreiging gebruikt. Het is angstaanjagend.”

De eerste reactie van de Indonesische regering op deze escalerende aanvallen werd met veel kritiek ontvangen. Toen er vragen werden gesteld over de bedreiging met de varkenskop, suggereerde een presidentiële woordvoerder dat de journalist “het gewoon moest koken”, wat tot verontwaardiging leidde.

Internationale veroordeling

De aanvallen op Tempo volgen slechts enkele weken nadat president Prabowo Subianto in het openbaar sommige mediakanalen ervan beschuldigde geïnfiltreerd te zijn door “buitenlandse belangen” die de natie willen ondermijnen. Deze retoriek heeft de bezorgdheid over de persvrijheid onder zijn leiderschap aangewakkerd.

Internationale organisaties zoals het Committee to Protect Journalists (CPJ) hebben de bedreigingen veroordeeld als “gevaarlijke en opzettelijke intimidatie” en er bij de president op aangedrongen om de persvrijheid te waarborgen en het geweld aan de kaak te stellen.

Deskundigen waarschuwen dat de reactie van Prabowo een kritieke test voor zijn regering zal zijn. Een afwijzende of onverschillige reactie zou een gevaarlijk signaal afgeven, namelijk dat journalisten legitieme doelwitten zijn voor geweld en intimidatie.

Francisca Christy Rosana

Ondanks de angst en onzekerheid blijft Francisca standvastig. “Ik wil tegen alle vrouwelijke journalisten zeggen dat ze niet bang mogen zijn voor intimidatie”, verklaart ze. “Degenen die ons bedreigen, zijn degenen die echt bang zijn, bang voor de waarheid.”