Heeft de Europese solidariteit haar grenzen bereikt? Sommige landen willen niet door de Commissie gedwongen worden om hun gasverbruik te verminderen. België heeft zich bij deze groep tegenstanders gevoegd.

Dat melden de kranten van Mediafin, die zich baseren op diplomatieke bronnen.

“Energiesolidariteit is een fundamenteel beginsel van de EU”, zei Commissievoorzitter von der Leyen op maandag, in de aanloop naar een Europese top deze week. De 27 lidstaten zullen donderdag het plan van de Commissie om het gasverbruik met 15 procent in te dammen, bespreken.

Het plan is bindend in het geval van een tekort en is bedoeld om eventuele onderbrekingen in de Russische gastoevoer, of zelfs een totale afsluiting door het Kremlin, op te vangen. Gisteren nog heeft Gazprom aangekondigd dat zijn Nord Stream 1-pijpleiding slechts op 20 procent van de capaciteit zal werken, in afwachting van de vervanging van een beruchte turbine die onderweg is naar Rusland.

Bezwaar uit Zuid-Europa en… België

België is gekant tegen dit plan, weet L’Echo. Evenals de andere tegenstanders ervan – verschillende Zuid-Europese landen én Hongarije, dat op eigen houtje handelt – vraagt ons land om een uitzondering.

Context: België geldt, net als Frankrijk, Spanje, Portugal, Griekenland en Italië, als strategisch doorvoerland voor gas. “Slechts 25 procent van het gas dat we binnenkrijgen via pijpleidingen vanuit het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen en via lng-tankers is voor eigen gebruik bestemd. De overige 75 procent voeren we uit naar het buitenland”, citeert De Tijd een diplomatieke bron.

Nu meent ons land dat onze exportmogelijkheid haar maximumcapaciteit bereikt heeft (de lng-terminals in Zeebrugge draaien inderdaad op volle toeren). Met andere woorden: als ons land zou besluiten minder te verbruiken, zouden we die extra energie toch niet kunnen uitvoeren. We kunnen het gas niet opslaan hier, want daarvoor hebben we onvoldoende opslagruimte. Het gevolg is dat we de invoer zouden moeten indammen. Concreet gaat dat dan om het afwijzen van lng-tankers, die vloeibaar aardgas van overzee tot hier brengen.

Het plan zou echter inhouden dat ons land volop gas blijft leveren aan de buurlanden, terwijl de bevolking en de bedrijven worden gesommeerd om zwaar te besparen op hun energieverbruik. Politiek is dat een erg gevoelige kwestie, schrijft De Tijd. “Principieel hebben we het daar moeilijk mee. We worden gestraft omdat we een doorvoerland zijn”, zegt een bron uit de regering.

Gebrek aan solidariteit?

Is dit plan niet steunen dan een gebrek aan solidariteit? België is niet erg afhankelijk van fossiele brandstoffen uit Rusland, maar onze Minister van Energie, Tinne Van Der Straeten, heeft onlangs beloofd, in het kader van haar winterplan, de buurlanden te steunen als die zonder energie zouden komen te zitten.

Deze “solidariteit” werd vorige week gedemonstreerd in Londen, dat een stroomstoring vermeed door 11.460 euro per megawattuur te betalen voor Belgische energie; 5.000 procent hoger dan de normale prijs. Een prijs die verklaard kan worden door de urgentie van de situatie en de verlate vraag uit het VK.

In ieder geval zou het gebrek aan solidariteit van de kant van de Zuid-Europese landen (Spanje en Portugal waren de eersten die zich verzetten tegen het plan van de Commissie) nogal onaangenaam kunnen zijn voor Duitsland. Onze oosterburen hebben vaak het voorbeeld gegeven en hebben nog niet zo lang geleden, tijdens de schuldencrisis, de hand aan hen gereikt. Maar een Duitsland in recessie is een gevaar voor heel Europa.

(as)