Vapers ervaren DNA-veranderingen, volgens een recent artikel gepubliceerd in Nature, en de veranderingen zijn vergelijkbaar met die bij rokers. Nogal wat media pikten dat snel en ongenuanceerd op: vapen beschadigt DNA en verhoogt het risico op kanker op dezelfde manier als sigaretten luidde het. Maar klopt dat wel?

Een eerste probleem is dat de studie gebeurde bij een relatief klein aantal mensen die niet representatief waren voor de bevolking. En ze hield geen rekening met andere leefgewoonten die de metingen kunnen beïnvloeden, zoals alcoholgebruik. De studie levert met andere woorden geen reëel bewijs van met vapen geassocieerde slechte gezondheid bij mensen.

Positief is dat de studie probeert de effecten van vapen zelf te scheiden van de effecten van schade veroorzaakt door het roken van tabak. Dat is moeilijk omdat de meeste vapers e-sigaretten gebruiken om hen te helpen stoppen met roken en dus waarschijnlijk ex-rokers zijn.

Transcriptomics is veelbelovend, maar het kan nog niet gebruikt worden om kankerrisico te voorspellen

Een belangrijke uitkomst, enigszins begraven in de studie, is dat de beschadigde genen bij rokers ongeveer 7,4 keer hoger waren dan bij vapers. Dus wat deze studie ontdekte, is wat we al weten: vapen is niet volledig risicovrij, maar is veel minder riskant dan het roken van tabak.

Transcriptomics (de technologie van “genuitlezingen” in een cel), dat in deze studie werden gebruikt, is een veelbelovend veld dat de moleculaire mechanismen en mogelijke processen verkent die leiden tot de toekomstige ontwikkeling van kanker. Het kan momenteel echter niet worden gebruikt om het toekomstige kankerrisico nauwkeurig te voorspellen.

Ook van inademen uitlaatgassen auto’s verandert je DNA

Er zijn al onderzoeken die aantonen dat het overschakelen van roken op e-sigaretten gezondheidsvoordelen kan hebben, zoals verbetering van luchtwegsymptomen en longfunctie bij astmapatiënten, of verbeteringen in bloedvatfunctie voor cardiovasculaire ziekte.

Andere onderzoeken tonen aan dat de blootstelling aan gifstoffen veel lager is bij vapers die vroeger rookten in vergelijking met huidige rokers. Het is dus belangrijk om ook naar al dat bewijs te kijken dat de schadebeperkende rol van e-sigaretten als vervanging voor roken ondersteunt. Helaas worden onderzoeken die geen directe klinische effecten onderzoeken, gemakkelijk geïnterpreteerd en gerapporteerd als bewijs van gezondheidsschade.

Niemand beweert dat e-sigaretten volledig risicovrij zijn. Als je iets in de longen inademt, kan dat leiden tot veranderingen in het DNA die het risico op toekomstige ziekten kunnen vergroten. Zo is het aangetoond dat het inademen van uitlaatgassen van dieselauto’s ook DNA-veranderingen veroorzaakt.

(kg)