Paul Magnette (PS) is als Waalse minister-president de nieuwe rode ridder, die de boze kapitalistische wolf uit Canada heeft verslagen. Maar tegelijk voert diezelfde Magnette een behoorlijk aangebrande buitenlandpolitiek. Zijn Waalse regering is 100 procent eigenaar van FN Herstal, dat voor honderden miljoenen wapens verkoopt aan Saoedi-Arabië. En wie geeft de exportvergunningen voor diezelfde wapenexport? Juist, de Waalse regering.

In tranen was ze, de Canadese minister van Handel Crystia Freeland, toen ze vrijdag moegestreden in Namen de deur dichttrok bij Paul Magnette. De Waalse minister-president had opnieuw “neen” gezegd tegen de Canadezen, opnieuw tijd geëist, en uiteindelijk Freeland naar de uitgang begeleid. “Gelukkig heb ik m’n drie kinderen om naar terug te gaan”, zei de droevige Freeland. Want dat zit een beetje in de Canadese manier van zich opstellen: niet gewoon zich snel boos te maken of zich arrogant op te stellen, en vol onbegrip over onwil om tot een akkoord te komen.

Magnette maakte met z’n veto maximaal gebruik van de Belgische structuur, die de regio’s een minimale buitenlandse bevoegdheid geeft. Alleen over handel, daarover zijn ze quasi helemaal bevoegd. En dus ook over handelsverdragen. De Europese Unie weet dat nu voortaan ook.

Want de Duitse, Nederlandse, Portugese, Franse, zelfs Griekse socialisten, allemaal keurden ze de afgelopen maanden in hun regering het handelsverdrag tussen Europa en Canada goed. Maar in België zijn de Franstalige socialisten tegen. Onverzettelijk tegen. CETA zou een baarlijk monster zijn, een bedreiging voor de democratie, een ondermijning van de rechtsstaat. Vreemd dat Canada tot zo iets in staat is, moeten ook Duitse, Nederlandse, Portugese, Franse en Griekse socialisten deze dagen denken.

Een Europees embargo tegen wapenexport naar Saoedi-Arabië?

Tegelijk is het de moeite om eens in te zoomen op dat ‘buitenlands beleid’ dat Wallonië zelf voert. Want in februari dit jaar lag er een ander belangrijk ‘Waals’ dossier op tafel in het Europees parlement. Eéntje dat veel economisch impact heeft in Wallonië: een wapenembargo tegen ­Saoedi-Arabië. De Europese parlementsleden waren ontzet over de onthoofding van dissidenten in het land, dat een van de ergste regimes is als het op mensen- en vrouwenrechten aankomt. En dan is er nog die wrede oorlog in Jemen, waar Saoedi-Arabië een heel kwalijke rol speelt. En, oh ja, de meeste wapens in het Syrische conflict komen via… juist, Saoedi-Arabië.

Zo’n Europees initiatief wou grote gevolgen hebben voor Wallonië. Saoedi-Arabië is voor wapenfabrikant FN Herstal de belangrijkste klant. De Waalse regering, diezelfde die democratische garanties eist van Canada, is 100 procent eigenaar van de wapenfabriek, die jaarlijks voor honderden miljoenen euro’s wapens verkoopt aan de Saoedi’s. Niet echt wat je van een rode ridder verwacht.

History repeating

Maar voor de Franstalige socialisten heeft altijd één zekerheid gegolden: “Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral“. En dus stapte de Waalse overheid in 1997 als redder in FN Herstal, toen dat bedrijf en de bijhorende jobs gered moesten worden. Jaarlijks keert het bedrijf nu 10 miljoen aan dividenden uit, het levert dus letterlijk Fressen op, die miljoenen aan wapens die het bedrijf exporteert.

Overigens was heel de Waalse wapenindustrie één van de redenen waarom handel destijds geregionaliseerd werd: de regering Martens III viel in 1991 over de kwestie van Waalse wapenexport, de Volksunie stapte er toen uit. Om dat soort conflicten in de toekomst te voorkopen hadden Vlaanderen en Wallonië voortaan elk hun eigen ‘Moral‘ als het op wapenexport aankwam. Als Geert Bourgeois (N-VA) vanuit Vlaanderen dan kritiek heeft op de Waalse export naar Saoedi-Arabië, dan klinkt dat op z’n minst hypocriet: z’n eigen regering gaf ook exportlicenties voor wapens naar dat land. Al gaat het wel om veel kleinere bedragen, en heeft de Vlaamse regering geen participaties in wapenbedrijven.

Britse jobs in de wapensector gered, met dank aan de Waalse regering

Maar terug naar Wallonië: daar zitten Magnette en zijn Waalse regering ondertussen wel met een knoert van een belangenconflict. Niet alleen is het vreemd om in het ene dossier de grote democratische held uit te hangen (zeker als je daarin dan nauwelijks iets te verliezen hebt, want 90 procent van de Belgische export naar Canada komt uit Vlaanderen, weinig Fressen dus voor Wallonië bij CETA), terwijl je tegelijk een wapenboer bent. Maar vooral, diezelfde Waalse regering geeft dus exportlicenties aan haar eigen bedrijf.

En het moet gezegd, de Waalse regering boert goed. In 1997 was FN Herstal bijna failliet en stak de Waalse overheid er 62 miljoen euro in. Nu is de omzet verdubbeld, tot een klein miljard euro. Met winst dus, en bijhorende dividenden. In 2014 nam de groep de Britse wapenfabrikant Manroy over voor 20 miljoen euro: jobzekerheid in de Britse militaire sector voortaan gegarandeerd, dankzij Paul Magnette.

Blijft een ongemakkelijk gedachte over: stel je voor dat Wallonië onafhankelijk zou zijn, dat het zelf het vol gewicht van het CETA-debacle zou moeten gaan dragen in Europa. Een regio met 3,5 miljoen inwoners en een economie die behoorlijk ver onder het Europese gemiddelde zit. Hoe zou de diplomatieke prijs eruit zien als de banbliksem van Europa dan rechtstreeks op Wallonië zou vallen, in plaats van vandaag het federale België? Een hypotetische vraag, die moeilijk te beantwoorden valt. Maar wees in elk geval niet verbaasd als het Europees parlement straks een streng wapenembargo stemt over Saoedi-Arabië. Want er geldt één wet in de Byzantijnse werking van de Europese Unie: payback volgt er altijd…